Khedive Ismail i I-27– dramat koło Malediwów

Wojciech Holicki

Wody Oceanu Indyjskiego pokonywały podczas II wojny światowej dziesiątki statków wiozących żołnierzy Imperium Brytyjskiego, najpierw na fronty w Afryce Północnej, a potem także i w Azji. Zdecydowana większość z nich płynęła w konwojach, których eskorta przez długi czas okazywała się praktycznie zbędna. Dopiero w lutym 1944 roku japoński okręt podwodny I-27 zaatakował koło Malediwów jeden z nich i na dno poszedł Khedive Ismail. Towarzysząca temu liczba ofiar, ulokowała ten transportowiec na trzecim stopniu tragicznego podium po stronie aliantów, za Lancastrią i Laconią.

Wyspa Penang, leżąca przy zachodnim wybrzeżu Półwyspu Malajskiego, w północnej części cieśniny Malakka, została zajęta przez oddziały armii japońskiej krótko po wybuchu wojny na Dalekim Wschodzie, 19 grudnia 1941 roku. W kwietniu następnego roku, reagując na prośbę z Berlina, sztab Floty Cesarskiej wysłał tam dywizjon okrętów podwodnych, z zadaniem atakowania żeglugi na Oceanie Indyjskim. W trzeciej dekadzie sierpnia dołączył do niego I-27, wprowadzona do służby przed kilkoma miesiącami jednostka typu I-15, mająca za sobą dwa rejsy bojowe. Po trzech kolejnych, których rezultatem było zatopienie jednego statku, komendę nad okrętem przejął 23 lutego 1943 roku kpt. mar. Toshiaki Fukumura, były dowódca Ro-34.

Pierwszy sukces odniósł on 20 marca, posyłając na dno w pobliżu Lakkadiwów brytyjski statek Fort Mumford (7132 BRT), który w swoim dziewiczym rejsie miał dostarczyć z Vancouver zaopatrzenie dla oddziałów alianckich w Afryce Północnej. Z jego załogi ocalał tylko jeden człowiek, a najnowsze ustalenia wskazują na to, że przypisywane Japończykom przy tej okazji wystrzelanie rozbitków najpewniej nie miało miejsca. Dużo bardziej owocny był siódmy patrol I-27, rozpoczęty 1 maja. Najpierw Fukumura zatopił koło Malediwów holenderski motorowiec Berakit (zdobyty w maju 1940 niemiecki Vogtland, 6608 BRT). Niecały miesiąc później, 3 czerwca, jego ofiarą padł w pobliżu wyspy Masira (Oman) amerykański Montanan (4897 BRT). 24 czerwca torpeda z I-27 podpaliła brytyjski zbiornikowiec British Venture (4696 BRT), z którym zginęły 2/3 załogi (42 ludzi), a cztery dni potem inna torpeda przełamała na pół pozbywający się ładunku w Maskacie (stolica Omanu) norweski parowiec Dah Puh (1974 BRT), co przyniosło również duże straty w ludziach. 5 lipca, na środku Zatoki Omańskiej, Fukumura zaatakował płynący z Abadanu do Adenu konwój PA-44, który był eskortowany jedynie przez indyjski trałowiec Bengal. Jedna z wystrzelonych torped trafiła w amerykański statek Alcoa Prospector (6797 BRT), poważnie go uszkadzając (po powrocie załogi na pokład został on ostatecznie odholowany do Bandar Abbas).

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 6/2019