Koncepcja szkolenia lotniczego...

Celem opracowania jest analiza istniejącego systemu szkolenia personelu latającego w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych (WSOSP) oraz zaproponowanych zmian zawartych w „Koncepcji…” pod kątem możliwości technicznych sprzętu lotniczego, jak również ze względu na istniejące uwarunkowania ekonomiczne, ale przede wszystkim pod kątem poziomu i jakości wyszkolenia personelu latającego. Wyposażenie sił powietrznych wiodących krajów świata w nowoczesne systemy uzbrojenia, w tym samoloty bojowe czwartej i piątej generacji, przy jednocześnie zmniejszających się budżetach, prowadzi do redukcji liczebności flot powietrznych i powoduje konieczność zmian systemów szkolenia oraz wypracowania ich optymalnych modeli w zależności od potrzeb operacyjnych, posiadanego i wdrażanego sprzętu technicznego jak również możliwości szkoleniowych. Tendencje, w tej kwestii, we wszystkich krajach są podobne – wdrożyć jak najbardziej efektywny, spełniający rosnące wymagania w zakresie szkolenia lotniczego system szkolenia przy maksymalnej redukcji kosztów. Dotyczy to również naszego kraju. Przeobrażenia jakościowe w lotnictwie taktycznym, transportowym i śmigłowcowym w Polsce oraz wprowadzenie nowych aktów prawnych do szkolnictwa wyższego, powodują konieczność dokonania istotnych zmian w dotychczas funkcjonującym systemie szkolenia lotniczego Sił Zbrojnych RP. Reorganizację dotychczasowych struktur szkoleniowych przeprowadzono w 2008 r. wyodrębniając z Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych jednostki lotnicze, które weszły w skład nowo sformowanego 4. Skrzydła Lotnictwa Szkolnego, którego zadaniem jest szkolenie praktyczne podchorążych WSOSP. Przeprowadzona analiza wykazała, że „Szkoła Orląt” (nieformalna nazwa, pod którą wspólnie występują Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych i 4. Skrzydło Lotnictwa Szkolnego) gwarantuje właściwe przygotowanie personelu latającego na potrzeby lotnictwa transportowego i śmigłowcowego oraz lotnictwa taktycznego wyposażonego w samoloty o awionice analogowej (MiG-29, Su-22) przy założeniu, że będzie doposażona zgodnie z posiadanym etatem w sprzęt produkowany aktualnie w kraju (M-28 Bryza i SW-4 Puszczyk). Natomiast możliwości szkolenia lotniczego oparte o samoloty PZL-130 Orlik oraz TS-11 Iskra, nie są wystarczające dla prawidłowego przygotowania pilotów nowoczesnych samolotów wielozadaniowych. Jest zatem konieczne wypracowanie rozwiązań, które pozwolą zarówno na bezpieczne i efektywne przygotowanie personelu do wykonywania zadań na samolocie F-16 Jastrząb jak i szkolenie nowego pokolenia pilotów na wszystkich typach statków powietrznych eksploatowanych i planowanych do wdrożenia przez Siły Zbrojne RP. Wiąże się to nierozerwalnie z koniecznością pozyskania przez Siły Powietrzne dodatkowej możliwości szkolenia wojskowego personelu latającego na nowoczesnych samolotach szkolenia zaawansowanego o charakterystykach lotnych i wyposażeniu pokładowym zbliżonym do charakterystyk i wyposażenia wysoko manewrowego samolotu bojowego.

Szkolenie lotnicze realizowane w „Szkole Orląt” na potrzeby eksploatowanych samolotów bojowych, obejmuje szkolenie podstawowe na samolotach PZL-130 Orlik i szkolenie zaawansowane na TS-11 Iskra, a dla lotnictwa transportowego opiera się również na szkoleniu na samolocie PZL-130 Orlik (inny program szkolenia, pozbawiony m.in. elementów wyższego pilotażu) w etapie podstawowym oraz na docelowym samolocie M-28 Bryza, w kolejnych fazach. W związku z ograniczonym zapasem resursów samolotów PZL-130 Orlik, coraz częściej podstawowe szkolenie pilotów transportowych jest realizowane na samolotach An-2. I tak pierwszy etap szkolenia, tzw. loty selekcyjne, dla kandydatów wszystkich specjalności jest realizowany przez Aeroklub RP (aerokluby regionalne), w ramach którego uzyskują oni nalot w wymiarze około 20 godzin. W trakcie tego szkolenia są określane ogólne predyspozycje kandydatów do dalszego przygotowania lotniczego oraz, na tym etapie, powinien nastąpić wstępny podział na grupy szkoleniowe: samolotowe i śmigłowcowe. W czasie szkolenia podstawowego pilotów samolotowych, II etap jest realizowany na samolocie PZL-130 Orlik, w trakcie którego zostają określone kierunki dalszego szkolenia według specjalności lotniczej (założenia te nie zawsze są możliwe do spełnienia z uwagi na stan zdrowia kandydatów, który z reguły ogranicza podział ze względu na predyspozycje bądź chęci poszczególnych kandydatów, a posiadana grupa zdrowia z góry przesądza o przyszłej specjalności kandydata). Piloci wyselekcjonowani do dalszego kształcenia na samolotach odrzutowych, realizują III i IV etap szkolenia zaawansowanego na samolotach TS-11 Iskra. Pozostali podchorążowie realizują te etapy szkolenia zaawansowanego na samolotach transportowych M-28 Bryza. W przypadku pilotów śmigłowcowych wszystkie etap są realizowane na jednym z dysponowanych śmigłowców Mi-2 lub SW-4 Puszczyk (docelowo tylko SW-4). V etap szkolenia w całości jest realizowany w liniowych jednostkach lotniczych, wyposażonych w bojowe (transportowe) statki powietrzne.