Krajowe porty lotnicze 2013

Jerzy Liwiński

Krajowe porty lotnicze 2013

W ubiegłym roku w krajowych portach lotniczych obsłużono w sumie 25,2 mln pasażerów, 92 tys. ton ładunków i zostało wykonanych 294 tys. operacji startów i lądowania. Na Lotnisku Chopina odprawiono 10,7 mln podróżnych i 64,3 tys. ton, a w portach regionalnych 14,5 mln i 27,6 tys. ton. Kontrolerzy ruchu lotniczego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej zabezpieczyli obsługę nawigacyjną 683 tys. operacji lotniczych, w tym 398 tys. przelotów tranzytowych.

Aktualnie w kraju na trzynastu lotniskach komunikacyjnych funkcjonują porty lotnicze (PL). Państwowe Przedsiębiorstwo „Porty Lotnicze” (PPL) zarządza Lotniskiem Chopina w Warszawie i portem Zielona Góra, natomiast pod zarządem spółek prawa handlowego działają PL: Kraków, Gdańsk, Katowice, Wrocław, Poznań, Bydgoszcz, Łódź, Rzeszów, Szczecin, Modlin i Lublin. Wymienione porty są objęte siecią regularnych i nieregularnych (czarterowych) połączeń komunikacyjnych, w ruchu krajowym i międzynarodowym, wykonywanych przez statki powietrze różnych przewoźników. Ponadto, są obsługiwane loty pozakomunikacyjne samolotów i śmigłowców: sanitarnych, wojskowych, Straży Granicznej, Aeroklubu Polskiego i innych podmiotów.

Zakres działalności portów obejmuje: zabezpieczenie materiałowo-techniczne przylatujących statków powietrznych, naziemną obsługę pasażerów i ładunków, a także zabezpieczenie nawigacyjne i lotniskowe statków powietrznych wykonujących operacje startu i lądowania. Za świadczenie tych usług na lotniskach komunikacyjnych są pobierane opłaty lotniskowe, natomiast za terminalowe służby żeglugi powietrznej i nadzór nad ruchem w polskiej przestrzeni kontrolowanej opłaty terminalowe i trasowe pobiera Polska Agencja Żeglugi Powietrznej (PAŻP). Elementem przychodów portów jest też działalność pozalotnicza, na którą składają się opłaty za m.in.: korzystanie z parkingów, dzierżawę gruntów, wynajem biur i magazynów, umieszczone reklamy oraz handel i gastronomię (stanowią około 25% przychodów portu lotniczego).

Na prowadzenie działalności gospodarczej w portach lotniczych jest wymagane posiadanie stosownego certyfikatu agenta obsługi naziemnej AHAC (Airport Handling Agent Certificate). Do certyfikowanych usług należy obsługa m.in.: statków powietrznych, pasażerów, bagażu i ładunków oraz płytowa, operacyjna lotu i administracyjna załóg, a także zaopatrywania statków powietrznych w paliwa i inne materiały techniczne, catering i transport naziemny.

Porty 2013 w statystyce
W ubiegłym roku polskie porty lotnicze obsłużyły najwięcej w historii – 25,2 mln pasażerów. W stosunku do wyników z poprzedniego roku ich liczba zwiększyła się o 500 tys. Po raz pierwszy Lotnisko Chopina w Warszawie obsłużyło w ciągu roku ponad 10 milionów pasażerów, zanotowało największy wzrost ruchu (11,4%) i zwiększyło swój udział w rynku do ponad 42%. Stało się to głównie za sprawą rocznej obecności w porcie Wizz Air i półrocznej Ryanaira, dzięki którym port pozyskał ponad 2 mln pasażerów. Spośród portów regionalnych najlepsze wyniki osiągnęły PL: Kraków (3,6 mln pasażerów), Gdańsk (2,9 mln), Katowice (2,5 mln), Wrocław (1,9 mln) i Poznań (1,3 mln).

Największy wzrost liczby obsłużonych pasażerów odnotowały PL Kraków (o 209 tys. pas.) i Rzeszów (o 24 tys.), a roczna dynamika wyniosła odpowiednio 6% i 4%. Rok 2013 był też pierwszym pełnym rokiem działalności lotniska w Lublinie, które obsłużyło 183 tys. pasażerów. Pozostałe porty regionalne w większości notowały straty, a największą miał PL Łódź, który obsłużył 317 tys. pas., tj. aż o 145 tys. mniej niż w roku poprzednim. W przypadku tego portu zaistniały wysoki spadek ruchu (o 23,5%), to wynik przede wszystkim wycofywania się z niego linii Wizz Air i SAS oraz znacznej redukcji siatki połączeń przez Ryanaira (silna konkurencja ze strony PL Warszawa i Modlin, które posiadają rozbudowane siatki połączeń i dogodną komunikacją dojazdową z/do Łodzi). Wysoki 15% spadek odnotował PL Poznań (o 135 tys.), a także PL Wrocław – 3,8% (o 76 tys.), PL Gdańsk – 2% (o 35 tys.) i PL Szczecin – 2% (o 9 tys.). Ma to głównie związek z wysoką podstawą odniesienia (2012 r.) związaną z działalnością OLT Express i EURO, a także likwidacją części tras przez przewoźników niskokosztowych i PLL LOT. Bardzo dużą stratę zanotował też Modlin (-60%, 343 tys. pasażerów). Trzeba jednak pamiętać o tym, że rozkładowe loty Ryanaira z tego lotniska rozpoczęły się dopiero 30 września (statystyki portu obejmują więc tylko trzy miesiące). Obydwa warszawskie lotniska liczone wspólnie odnotowały roczny wzrost 5,2%, tj. z 10 484 tys. do 11 027 tys. pasażerów. Ruch pasażerski w portach Katowice, Bydgoszcz i Zielona Góra nie uległ większej zmianie i pozostawał na poziomie roku poprzedniego.

W ruchu rozkładowym obsłużono około 22 mln pasażerów, a największa liczba osób podróżowała samolotami: Ryanair (6,6 mln), PLL LOT/EuroLOT (5,6 mln), Wizz Air (4,3 mln) i Lufthansa. Tych pięciu przewoźników obsłużyło około 75% wszystkich pasażerów tego ruchu, a połowa wykonywała podróż samolotami linii niskokosztowych. Najwięksi przewoźnicy niskokosztowi Ryanair i WizzAir z roku na rok zwiększają swój udział na polskim rynku, wypierając swoich konkurentów, głównie easyJet i Norwegian.

Najpopularniejszym zagranicznym kierunkiem był Londyn, do którego podróżowało 3 mln pasażerów pasażerów (16% udziału), a także: Frankfurt (1,1 mln), Oslo (0,9 mln), Monachium (0,9 mln), Paryż i Dublin. Wśród dziesięciu najpopularniejszych kierunków najwyższą dodatnią dynamiką wzrostu charakteryzowały się połączenia do Oslo i Frankfurtu, a spadek ruchu odnotowało Monachium.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4/2014