Krążownik Karlsruhe – znalezisko pod Kristiansandem

Wojciech Holicki

Statnett, norweska firma państwowa zajmująca się budową i eksploatacją sieci energetycznych, opublikowała 6 września bieżącego roku komunikat o zidentyfikowaniu wraku krążownika lekkiego Karlsruhe. Ten okręt Kriegsmarine zatonął pod Kristiansandem 80 lat temu, w pierwszym dniu niemieckiej inwazji na Danię i Norwegię, w rezultacie storpedowania go przez brytyjski okręt podwodny Truant. Wrak został odnaleziony już w 2017 roku, przy okazji inspekcji kabla przesyłowego, który łączy wspomniane kraje, ale dopiero użycie pojazdu podwodnego i sprzętu sonarowego najnowszej generacji pozwoliły na definitywne potwierdzenie tożsamości znaleziska.

Pod koniec marca 1940 roku, w celu utrudnienia Niemcom wywozu szwedzkiej rudy żelaza poprzez Narwik, brytyjska Rada Wojenna zaaprobowała zaminowanie trzech newralgicznych miejsc na wodach terytorialnych Norwegii. Częścią operacji „Wilfred” były działania osłonowe alianckich sił podwodnych – w połowie pierwszej dekady kwietnia na wody Kattegatu, Skagerraku oraz u południowych i południowo-zachodnich brzegów tego kraju wysłanych zostało 21 okrętów: 17 z Royal Navy, trzy francuskie i ORP Orzeł. Wśród jednostek brytyjskich był wcielony do służby pod koniec października 1939 roku Truant, należący do pierwszej grupy jednostek typu T. Okręty te zaprojektowano z myślą o działaniach na Dalekim Wschodzie, a głównym ich celem miały być okręty floty Cesarstwa Japonii, stąd wyróżniały się wyjątkowo silnym, skupionym na dziobie uzbrojeniem torpedowym – tworzyło je sześć wyrzutni wewnętrznych oraz cztery zewnętrzne pozbawione możliwości ponownego załadowania, umieszczone parami w kadłubie lekkim za dziobnicą i poniżej kiosku.

Truant wyruszył na swój pierwszy patrol pod koniec listopada 1939 roku. Niecałe trzy miesiące później, po jeszcze dwóch rejsach, również na wodach Skagerraku, komendę nad nim przejął kpt. mar. Christopher H. Hutchinson. Biorąc pod uwagę to, że okręty brytyjskie mogły znaleźć cele w niewielu miejscach i musiały ściśle przestrzegać prawa pryzowego, oficerowi temu szybko udało się osiągnąć rzadki sukces: 23 marca Truant zatopił przy brzegach Jutlandii (północno-zachodniej Danii) niemiecki frachtowiec Edmund Hugo Stinnes 4 (2189 BRT).

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 5/2020