Kutry i motorówki hydrograficzne Marynarki Wojennej

Jarosław Ciślak

9 marca br. odbyły się długo wyczekiwane uroczystości podniesienia bander na nowych okrętach. Co prawda, były to „tylko” bandery pomocniczych jednostek pływających, ale ostatnią banderę wojenną wciągnięto na flagsztok ponad 10 lat temu – 20 października 2004 r. na okręcie podwodnym ORP Kondor.
Trzy motorówki hydrograficzne typu Wildcat 40 otrzymały oznaczenia MH 2, MH 3 oraz MH 4 i zostały wcielone do Grupy Kutrów i Motorówek Dywizjonu Zabezpieczenia Hydrograficznego MW, wchodzącego w skład 3. Flotylli Okrętów. W Świnoujściu natomiast wcielono bliźniaczą MH 1. Weszła ona w skład 12. Dywizjonu Trałowców 8. Flotylli Obrony Wybrzeża. Nowe nabytki były już szczegółowo opisywane na łamach MSiO 7 8/2014, ale nadarza się okazja do przypomnienia, że podobnej wielkości jednostek hydrograficznych było w historii MW stosunkowo dużo.
Marynarka Wojenna i wchodzące w jej skład instytucje hydrograficzne praktycznie cały czas prowadzą swoje prace pomiarowe i sondażowe. O ile duże okręty hydrograficzne OORP Żuraw/Kompas, Bałtyk, Kopernik, Heweliusz i Arctowski zajmowały i zajmują się głównie akwenami pełnomorskimi, to blisko brzegu, na zatokach i w portach, prace takie muszą prowadzić jednostki o mniejszym zanurzeniu. Głównymi ich zadaniami są:

• wykonywanie podstawy geodezyjnej sondażu;
• wykonywanie prac sondażowych w miejscach bazowania okrętów oraz na poligonach;
• wystawianie nabieżników i innych znaków nawigacyjnych;
• wykonywanie pełnej dokumentacji z realizowanych prac;
• wykonywanie podstawowych pomiarów geodezyjnych.

Pierwszą taką jednostką była motorówka Sonda, która w 1957 r. otrzymała oznaczenie M 23. Skreślono ją z eksploatacji 15 grudnia 1958 r. Podlegała wtedy jeszcze bezpośrednio Szefostwu Hydrografii Sztabu Głównego MW.
Kolejne dwie małe łodzie sondażowe wcielono do służby 25 lutego 1959 r., jeszcze w bezpośrednią podległość wspomnianego szefostwa. Niedługo później, z dniem 30 lipca 1959 r., powstała specjalistyczna jednostka – Oddział Zabezpieczenia Hydrograficznego MW (OZH MW) w Gdyni, w skład którego wchodziły prawie wszystkie hydrograficzne jednostki pływające. Obie łodzie otrzymały oznaczenia Ł 1 i Ł 2. Były to małe jednostki zbudowane w Szczecińskiej Stoczni Jachtowej.
Niedługo później, bo 23 lutego 1962 r. do OZH MW wcielono kutry hydrograficzne K 15 i K 16. Oba powstały w Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni na bazie projektu wykonanego w Biurze Konstrukcji Taboru Morskiego w Gdańsku. W SMW zbudowano całą serię podobnych jednostek dla urzędów i firm państwowych...

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO5-6/2015