Leopard 2A7+

Tomasz Szulc

Leopard 2A7+

Czołg podstawowy Leopard 2, produkowany seryjnie od 1979 r., jest bodaj najbardziej konwencjonalnym wśród nowoczesnych wozów bojowych w swej kategorii na świecie, ponieważ nie wdrożono w jego konstrukcji żadnych istotnych innowacji. Czołgi z warstwowym przednim pancerzem zaczęto produkować 15 lat wcześniej (T-64), wozy uzbrojone w gładkolufową armatę prawie 20 lat wcześniej (T-62), wysokoprężny widlasty silnik także nie był żadnym novum, podobnie jak zawieszenie na wałkach skrętnych. Zachowanie ręcznego ładowania armaty, a co za tym idzie – konieczność utrzymania czteroosobowej załogi, mogło być uznawane wręcz za anachronizm, wieża z niemal pionowo ustawionymi ścianami i ogromną powierzchnią stropu także budziła spore kontrowersje. Chyba jedyną istotną innowacją było rozmieszczenie części zapasu amunicji armatniej (15 z 42 nabojów) w niszy wieży, oddzielenie jej od przedziału bojowego przesuwnymi drzwiami i zastosowanie nad magazynem lekkich pokryw, które w razie wybuchu amunicji kierowały energię w górę, a nie do wnętrza przedziału bojowego. Równocześnie Leopard 2 był, i po 30 latach nadal jest jednym z najlepszych czołgów podstawowych na świecie, a pod względem ilości użytkowników zagranicznych bije na głowę wszystkie pozostałe czołgi zachodnie tej samej generacji. Na dodatek konstrukcja wozu okazała się bardzo podatna na modernizacje. Pierwsze istotne zmiany, wprowadzone jeszcze na początku lat 80. ub. wieku, dotyczyły wyposażenia celowniczo-obserwacyjnego (odmiany produkcyjne A1 i A2), układu wydechowego oraz środków łączności (A3), wreszcie cyfrowego przelicznika balistycznego i zmian w technologii wykonania pancerza (A4). Do standardu A4 doprowadzono stopniowo niemal wszystkie wyprodukowane wcześniej Leopardy 2. W kolejnej odmianie – A5 (KWS-II) zwiększono odporność na ostrzał poprzez montaż pancerza dodatkowego wieży, zmodyfikowano panoramiczny przyrząd obserwacyjny dowódcy (samodzielny kanał termowizyjny), dodano kamerę obserwacji przestrzeni z tyłu dla kierowcy oraz wprowadzono w pełni elektryczne napędy wieży i armaty. W niektórych wozach przeznaczonych na eksport wprowadzono system wspomagania dowodzenia (BMS) oraz osłony stropu wieży. Następnym logicznym krokiem było zwiększenie skuteczności uzbrojenia poprzez zastosowanie armaty z lufą o długości 55 kalibrów, dłuższej od dotychczasowej L44 o ok. 1,3 m. Modernizacja, oznaczona A6 (KWS-I) objęła także instalację pomocniczej jednostki napędowej (APU), układu klimatyzacji, a ochronę przeciwminową zwiększono przez dodanie płyty pancernej pod przedziałem kierowcy i zmianę konstrukcji stelażu dla amunicji, umieszczonego obok jego siedziska. Doświadczenia wyniesione z wykorzystania czołgów różnych typów w konfliktach lokalnych i operacjach stabilizacyjnych na Bałkanach (Leopardy 2A5 Bundeswehry rozpoczęły działania w ramach misji KFOR na Bałkanach w 1999 r.), Iraku i w Afganistanie (duńskie Leo 2A5DK i kanadyjskie A6M) wytyczyły dalsze kierunki modernizacji Leopardów 2. W połowie obecnej dekady Bundeswehra zamówiła odmianę A6M (M jak Minenschutz – osłona przeciwminowa). Postawiono wymóg odporności na wybuch pod dowolną częścią dna ładunku trotylu o masie co najmniej 10 kg. W rozwiązaniu zaproponowanym przez firmę Krauss-Maffei Wegmann zastosowano cały kompleks rozwiązań: zainstalowano dodatkową płytę denną, wzmocniono konstrukcję włazu ewakuacyjnego, zamontowano osłony wahaczy i ich gniazd. Zamontowano nowy, stalowy kosz wieży, a załoga otrzymała absorbujące energię siedziska nowej generacji. Wszystkie te zmiany spowodowały wzrost masy czołgu o dwie tony. Do 2006 r. zmodernizowano w ten sposób 125 niemieckich Leopardów. Podobną modernizację części swoich wozów zaplanowała także armia szwedzka. W 2007 r. pilną decyzję o wypożyczeniu 20 niemieckich 2A6M (początkowo z terminem zwrotu w końcu 2009 r., przedłużonym do 2012 r.), z myślą o użyciu ich w misji ISAF w Afganistanie, podjęły Siły Zbrojne Kanady. Czołgi te przed przekazaniem Kanadyjczykom zmodernizowano w KMW zgodnie z kanadyjską specyfikacją – zmieniono środki łączności i karabiny maszynowe, a przede wszystkim wzdłuż burt i bocznych ścian wieży zamontowano prętowe ekrany przeciwkumulacyjne.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 11/2010