Linie lotnicze świata 2012

Jerzy Liwiński

W ubiegłym roku linie lotnicze na świecie, w rejsach rozkładowych, przewiozły 2957 mln pasażerów i 49,2 mln ton ładunków, wykonując pracę 5,4 bln pasażerokilometrów (pkm) i 182 mld tonokilometrów (tkm). W stosunku do roku poprzedniego wykonana praca przewozowa pasażerów zwiększyła się o 4,9%, a ładunków zmniejszyła się o 1,1%. W lotach nieregularnych (czarterowych) przewieziono dalszych ponad 100 mln pasażerów. Największymi liniami pasażerskimi są: Delta (165 mln), Southwest i United Continental, a towarowymi FedEx (6,9 mln ton) i UPS Airlines.

Transport lotniczy jest najszybciej rozwijającą się gałęzią transportu, a także istotnym elementem nowoczesnych gospodarek i społeczeństw. Generuje przychody o wartości dwóch bilionów dolarów i zapewnia 57 mln miejsc pracy (w portach i liniach lotniczych, przemyśle i innych). Na świecie działalność przewozową realizuje dwa tysiące linii lotniczych, z tego około tysiąca wykonuje loty w ruchu rozkładowym. Działalność przewoźników jest źródłem przychodu 700 mld dolarów. Największą międzynarodową organizacją zrzeszającą linie lotnicze jest powstała w 1945 r. IATA (International Air Transport Association), której członkami jest obecnie 243 przewoźników z 126 państw (realizują 84% globalnych przewozów). W celu optymalizacji sieci połączeń i redukcji kosztów linie lotnicze zawierają między sobą umowy, tworząc tzw. alianse lotnicze.

Raporty roczne ICAO i IATA
Z raportu rocznego Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego ICAO (International Civil Aviation Organization) opublikowanego w dokumencie „Annual Report of the Council 2012” wynika, że w ubiegłym roku w 191 państwach członkowskich, w lotach rozkładowych, przewieziono 2957 mln pasażerów (praca przewozowa 5402 mld pkm) oraz 49,2 mln ton ładunków (praca przewozowa 182 mld tkm), a także około 1,1 mln ton poczty (4,9 mld tkm). Oprócz rejsów rozkładowych realizowane były też loty w ruchu nieregularnym (czarterowym), z których skorzystało ponad 100 mln ludzi. Realizacja lotów nieregularnych nie jest przedmiotem szczegółowych statystyk, prowadzonych przez Organizację ICAO. W 2012 r. wraz z pasażerami podróżowało około 3 mld sztuk bagażu. Każdy był odprawiany, ważony i przechodził kontrolę bezpieczeństwa.

Łączna praca przewozowa (uwzględniająca wagę pasażerów i ich bagaż oraz tonaż cargo i poczty) wyniosła 686 mld tkm, a w osiągnięciu powyższego wyniku zdecydowanie największy udział miały państwa o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego: Stany Zjednoczone (24% światowych przewozów), Chiny (12%), Emiraty Arabskie (5%), Niemcy, Wielka Brytania, Republika Korei, Francja. Na uwagę zasługuje fakt, że pierwsze pięćdziesiąt najwyżej notowanych państw (ze 191) wygenerowało 91% globalnego ruchu. Udział polskich przewoźników wynosi zaledwie 0,1% i klasyfikuje nasz kraj dopiero w drugiej pięćdziesiątce. Charakterystycznym jest, że w ostatniej dekadzie następował regularny spadek pozycji naszego kraju: 2011 r. – 59 miejsce, 2010 r. – 56, 2009 r. – 53, 2006 r. – 52, 2005 r. – 53, a w poprzedniej dekadzie (1993-2002) był klasyfikowany pod koniec pierwszej pięćdziesiątki: 2002 r. – 50 miejsce, 2000 r. – 49, 1998 r. – 48, 1996 r. – 50 i 1993 r. – 49.

W ubiegłym roku samoloty komunikacyjne wykonały 31,2 mln rejsów rozkładowych pokonując trasę 40,5 mld km. Średnia długość rejsu wynosiła 1298 km, a najdłuższymi charakteryzowały się regiony Bliskiego Wschodu – 2270 km, Azji i wysp Pacyfiku – 1410 km i Afryki – 1310 km. Średnia trasa wykonywana w Europie liczyła 1295 km, w Ameryce Płn. – 1105 km, a w Ameryce Płd. – 1020 km.

Parametrem charakteryzującym ekonomiczność lotu jest stopień wykorzystania miejsc pasażerskich, którym jest wyrażany w procentach wskaźnik load factor. Za ubiegły rok jego wartość wyniosła 79%, z czego najwyższe uzyskali przewoźnicy z Ameryki Płn. – 83% i Europy – 79%, a najniższe Afryki – 68%. W przewozach ładunków wskaźnik ten wyniósł 66%. Jego najwyższą wartość uzyskali przewoźnicy europejscy (71%) i azjatyccy (67%), a najniższe afrykańscy – 58%.

W stosunku do roku poprzedniego, liczba pasażerów zwiększyła się o 4,7%, a wykonana praca przewozowa o 4,9%. Natomiast tonaż przewiezionych ładunków zmniejszył się o -1,0%, a wykonana praca przewozowa o -1,1%. W poszczególnych miesiącach ubiegłego roku wzrost ruchu pasażerskiego utrzymywał się na poziomie od 3% do 4%, za wyjątkiem pierwszego kwartału, gdzie wyniósł ponad 5%. Natomiast przewozy ładunków zmieniały się bardzo dynamicznie, odzwierciedlając aktualną kondycję światowej gospodarki. Największy spadek ruchu towarowego był w pierwszym kwartale i wynosił około -5%, a dopiero w drugiej połowie roku był dodatni i wynosił od 0,5% do 1,5%.

Wysoką dynamikę wzrostu ruchu pasażerskiego, podobnie jak to się dzieje już od kilku lat, odnotowały linie lotnicze Bliskiego Wschodu (13,7%), Ameryki Południowej (8,6%) oraz Azji i wysp Pacyfiku (6,4%). Wzrost ruchu był oznaką wychodzenia gospodarki światowej z kryzysu. Na dużych rynkach Ameryki Płn. i Europy wzrost był najmniejszy (1,2% i 3,9%) i głównie wynikał z wysokiego nasycenia rynku i utrzymującego się spowolnienia gospodarczego.

Pomimo złych informacji ekonomicznych, które zdominowały większą część 2012 r., należy zauważyć, że zapotrzebowanie na ruch pasażerski wyraźnie wzrosło. To ewidentnie demonstruje, jak integralną częścią obecnego świata jest podróżowanie drogą powietrzną. Jednocześnie rekordowo wysoki współczynnik obłożenia miejsc ilustruje jak wielką staranność wykazują linie lotnicze przy zarządzaniu pojemnością samolotów. Wzrost w połączeniu z wysokim współczynnikiem wykorzystania, pozwolił liniom uzyskać zysk. W porównaniu do wzrostu zanotowanego na rynku pasażerskim, rynek przewozu ładunków nieznacznie zmniejszył się – powiedział Dyrektor Generalny i Prezes Zarządu IATA Tony Tyler podsumowując ubiegłoroczną działalność.

Jednym z motorów wzrostu ruchu były rynki wschodzące, a największą dynamikę wzrostu liczby pasażerów odnotowały linie lotnicze: Indonezji (18,2%), Tajlandii (17,7%) i Turcji (16,7%).

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 9/2013

Wróć