Łodzie latające Luftwaffe
Szymon Tetera
Drugim obok wodnosamolotów rodzajem maszyn latających zdolnych operować z wody są łodzie latające. W czasie II wojny światowej siłom powietrznym III Rzeszy samoloty tej kategorii dostarczały zakłady Dornier oraz Blohm und Voss.
Dornier Wal
W latach międzywojennych zarządzane przez prof. Claudiusa Dorniera zakłady lotnicze Dornier-Werke G.m.B.H. znane były w świecie z bardzo bogatego doświadczenia w dziedzinie opracowywania łodzi latających. Już w trakcie I wojny światowej prof. Dornier wykorzystywał pomysł zainstalowania nad kadłubem gondoli z dwoma ustawionymi w tandem silnikami, z których przedni napędzał śmigło ciągnące, a tylny śmigło pchające. Zaletą tego układu była redukcja czołowego oporu aerodynamicznego, który był zbliżony do gondoli mieszczącej pojedynczy silnik, co naturalnie przekładało się na osiągi. Tak zabudowany napęd został wykorzystany na skonstruowanej w latach I wojny światowej rodzinie czterosilnikowych łodziach latających R.S.II, R.S.III i R.S.IV.
Po wojnie Dornier wykorzystał to samo rozwiązanie w bardzo udanej dwusilnikowej łodzi latającej Dornier GS II, która ze względu na obowiązujące w Niemczech ograniczenia traktatowe została opracowana w założonej we Włoszech filii zakładów Dornier nazwanej Construzioni Meccaniche Aeronautiche (CMASA). Maszyna posiadała metalowej konstrukcji kadłub z umieszczonych po bokach dużymi płatami ustateczniającymi. Kryty płótnem płat zabudowano w układzie parasol, a na jego górnej powierzchni umieszczono gondolę z silnikami. Prototyp oblatany został 6 listopada 1922 r. Konstrukcja pod oznaczeniem Dornier Do J i nazwą Wal odniosła wielki sukces międzynarodowy, bowiem w Włoszech oraz na licencji w hiszpańskich zakładach CASA japońskich Kawasaki, holenderskich Aviolanda, Dornier Company of America w USA i warsztatach lotniczych w Sewastopolu w ZSRS zbudowano łącznie około 300 egzemplarzy tej maszyny.
27 stycznia 1931 r. oblatano wersję rozwojową Dorniera Wal o masie całkowitej 8 ton oznaczoną jako 8 Tonnen-Wal. Zbudowano kilkanaście takich maszyn, z tego dwie trafiły do służby w Lufthansie jako samolot pocztowy, a sześć było wykorzystywane do szkolenia przyszłych pilotów Luftwaffe (oznaczone jako Do J IId, później Do 15). W roli samolotów pocztowych Lufthansy używane było też sześć egzemplarzy nieco cięższych, bo 10-tonowy Wal 33, z których pierwszy oblatano 3 maja 1933 r.
Wkrótce dostrzeżono możliwość wykorzystania wersji rozwojowych Wal również jako bojowego wodnosamolotu rozpoznawczego. Do służby w lotnictwie morskim Luftwaffe wybrana została wersja wojskowa 8 Tonnen-Wal, której wersję wojskową oznaczono Militär-Wal 33. Maszyna ta napędzana była dwoma silnikami BMW VI 7,3 o mocy startowej 750 KM. W kadłubie umieszczono trzy otwarte stanowiska strzeleckie wyposażone w kaemy MG 15 – jedno na dziobie i dwa grzbietowe umieszczone w około 3/5 długości kadłuba i nieco przesunięte względem siebie. Uzbrojenie bombowe stanowiły cztery bomby o masie 50 kg. Pod oznaczaniem Do 16 zbudowano 39 takich samolotów. W sumie Luftwaffe otrzymała 46 łodzi latających Dornier Wal. Pierwszą jednostką bojową jaka je otrzymała była stacjonująca na wyspie Sylt Fliegstaffel (F) List, którą w lipcu 1936 r. przemianowano na 2./KüFlGr. 106. Druga jednostką używającą Do 16 była stacjonująca 2. (F)/KüFlGr. 206, która stacjonowała na Zatoce Kilońskiej.
Dane taktyczno-techniczne Do 16:
załoga: 4 osoby;
napęd: trzy silniki rzędowe BMW VI 7,3 o mocy startowej 750 KM;
wymiary: rozpiętość: 23,20 m, dł.: 18,20 m, wys.: 5,50 m, pow. nośna: 95,97m²;
masy: własna: 5385 kg, normalna startowa: 7600 kg, max startowa: 8000 kg;
osiągi: prędkość max: 220 km/h npm; prędkość przelotowa: 190 km/h na wys. 1000m, czas wznoszenia na wys. 3000 m: 35 min, pułap: 3000 m; zasięg normalny: 2200 km;
uzbrojenie strzeleckie: trzy kaemy MG 15 kal. 7,92 mm;
uzbrojenie bombowe: dwie lub cztery bomb o masie 50 kg każda.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2015