Lotnictwo wojsk lądowych Francji
Tomasz Kwasek
Lotnictwo francuskich wojsk lądowych ALAT (Aviation Légère de l’Armée de Terre) podlegało w ciągu ostatnich dwóch dekad sporej redukcji liczebności, ale jednocześnie otrzymało pierwsze w swojej historii wyspecjalizowane śmigłowce uderzeniowe Tigre. Wraz z nowoczesnymi maszynami wielozadaniowymi Caïman i Guépard będą one stanowić trzon ALAT w najbliższych dwudziestu latach. W 2025 roku lotnictwo francuskich wojsk lądowych ma dysponować flotą 147 śmigłowców rozpoznawczych i uderzeniowych (Hélicoptères de Reconnaissance et d’Attaque) oraz 115 śmigłowców transportowych (Hélicoptères de Manoeuvre).
Śmigłowce bojowe Tigre
Podstawowym wiropłatem bojowym ALAT jest Eurocopter (obecnie Airbus Helicopters) EC665 Tigre. Dla lotnictwa francuskich wojsk lądowych planowano w 1990 r. zakup 215 maszyn w dwóch wersjach: 140 śmigłowców wsparcia i eskortowych HAP (Hélicoptére d’Appui Protection) oraz 75 maszyn przeciwpancernych HAC (Hélicoptére anti Char). Liczbę tę – z uwagi na zakończenie Zimnej Wojny i ograniczenia budżetowe – zmniejszono w 1996 do 120 sztuk, w tym 80 HAP i 40 HAC. Dalsze redukcje i zmniejszanie finansowania francuskich sił zbrojnych spowodowało, że gdy w czerwcu 1999 r. rządowa agencja do spraw uzbrojenia DGA (Direction Générale de l’armement) podpisała z producentem śmigłowców, koncernem Eurocopter (obecnie Airbus Helicopters), ramowe porozumienie o zakupie śmigłowców bojowych dla lotnictwa wojsk lądowych, zapotrzebowanie określono na 70 maszyn HAP i jedynie 10 śmigłowców w odmianie HAC. W czerwcu 2001 r. zmieniono wymagania wobec śmigłowców przeciwpancernych – przyszły wariant HAC miał mieć rozszerzone możliwości bojowe – nowa odmiana otrzymała nazwę szturmowo-uderzeniowy HAD (Hélicoptére d’Appui Destruction), a prace nad nią rozpoczęto w 2003 r. W związku z tym, w maju następnego roku DGA ponownie zmodyfikowała zamówienie, które miało obejmować po 40 maszyn w wersjach HAP i HAD. W lutym 2008 r. po raz kolejny zredukowano plany zakupowe i ostatecznie sfinansowano produkcję 60 śmigłowców Tigre dla ALAT, z tego 39 w odmianie HAP oraz 21 maszyn w wersji HAD. W lipcu 2015 r. francuski resort obrony zdecydował o zamówieniu kolejnych siedmiu nowych maszyn Tigre HAD, w ramach planu powiększenia floty maszyn tego typu do 67 sztuk. Jednocześnie zdecydowano o przebudowie i modernizacji do standardu HAD pozostających w eksploatacji 36 śmigłowców Tigre HAP. Dwa lata później powiększono zamówienie o cztery nowe maszyny, dostawy tych egzemplarzy miały być zrealizowane w br. Ten wariant wyposażono we wzmocnione silniki, zabezpieczenia antykorozyjne płatowca, dodatkowe panele osłony balistycznej pod oknami kabiny załogi, zmodernizowany system obserwacyjno-celowniczy Thales Strix, nowe łącze danych radiowych i odbiornik nawigacji satelitarnej Thales z systemem antenowym CRPA (Controlled Reception Pattern Array) oraz zmodernizowany system samoobrony, w tym urządzenia ostrzegawcze Cassidian (obecnie Hensoldt) AAR-60 MILDS/Thales TWE oraz wyrzutniki flar i dipoli MBDA Saphir-M. Śmigłowce HAP są uzbrojone w działko Nexter 30M781 kal. 30 mm, samonaprowadzające się pociski powietrze-powietrze MBDA Mistral 2 oraz zasobniki Tomson Brandt z niekierowanymi pociskami rakietowymi SNEB kal. 68 mm, a wersja HAD ma dodatkowo możliwość użycia pocisków kierowanych Lockheed Martin AGM-114K/M/N Hellfire II.
W latach 2005-2012 odebrano łącznie 39 Tigre HAP, od następnego roku produkowane były maszyny w wariancie HAD – do końca 2018 r. dostarczono ALAT 28 sztuk, co wyczerpało zakres pierwotnego zamówienia na 67 śmigłowców (jedna maszyna została zamówiona w zamian za śmigłowiec zniszczony w Mali w 2013 r.). W październiku 2016 r. zawarto również wspomnianą wcześniej umowę pomiędzy DGA a Airbus Helicopters na modernizację 36 maszyn HAP do wersji HAD (dodatkowo cztery nowe maszyny HAD pozwolą utrzymać liczebność floty na oczekiwanym poziomie, mimo niezmodernizowania wszystkich starszych maszyn HAP). Pierwszy zmodernizowany śmigłowiec przekazano do jednostki ALAT w grudniu 2017 r., proces przebudowy wszystkich egzemplarzy ma trwać do 2025 roku.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 2/2020