Siły Powietrzne Federacji Rosyjskiej, Część VI - Lotnictwo morskie

 

 

Lotnictwo marynarki wojennej ma w swoim składzie: morskie lotnictwo rakietowe, bazowe i pokładowe lotnictwo zwalczania okrętów podwodnych, lotnictwo szturmowe, bazowe i pokładowe lotnictwo myśliwskie, lotnictwo rozpoznawcze, a także lotnictwo pomocnicze. Morskie lotnictwo rakietowe (MRA, Morskaja Rakietonosnaja Awiacja) zaczęto formować w połowie lat 50. XX w., kiedy do uzbrojenia przyjęto tłokowy samolot bombowy Tu-4KS posiadający dwie rakiety przeciwokrętowe KS. Pierwszym morskim pułkiem rakietowym był sformowany 30 sierpnia 1955 r. 124. MTAP Floty Czarnomorskiej. W grudniu 1957 r. załoga płk. M. Dierwojeda z 88. MTAP Floty Czarnomorskiej po raz pierwszy wykonała ćwiczebne odpalenie rakiety KS z odrzutowego samolotu bombowego Tu-16KS. Formalnie MRA powstało 21 marca 1961 r., kiedy minister obrony ZSRR swoim rozkazem przemianował dotychczasowe pułki minowo-torpedowe w pułki rakietowe. W ciągu kolejnych kilku lat powstała cała seria wersji Tu-16 z nowymi rakietami przeciwokrętowymi (K-10, KSR-2, KSR-11, KSR-5). 20 sierpnia 1962 r. załoga mjr. W. Kurpakowa z Floty Północnej po raz pierwszy odpaliła z samolotu Tu-16K-10 rakietę K-10 z głowicą jądrową. W 1973 r. do uzbrojenia lotnictwa morskiego weszły pierwsze samoloty naddźwiękowe Tu-22M z rakietami Ch-22; najpierw otrzymał je 540. szkolny MRAP w Kulbakino. Pierwszą jednostką bojową uzbrojoną w Tu-22M był 943. MRAP Floty Czarnomorskiej w Oktiabrskoje (1974 r.). W 1976 r. Tu-22M otrzymał 240. MRAP Floty Bałtyckiej w Bychowie; później samoloty tego typu weszły do uzbrojenia lotnictwa Floty Północnej i Floty Pacyfiku. Podstawowym zadaniem MRA jest zwalczanie grup lotniskowcowych (zwykle 1-2 lotniskowce i ponad 10 okrętów osłony). Dla zniszczenia lotniskowca jest niezbędne trafienie go, co najmniej 10 rakietami z głowicami konwencjonalnymi lub jedną rakietą jądrową. Wykonanie takiego zadania wymaga jednoczesnego użycia dywizji samolotów rakietowych, czyli dwóch pułków. Dlatego duże znaczenie ma dla lotnictwa morskiego manewr sił między flotami, wykorzystanie w tym celu samolotów należących do sił powietrznych, a także współpraca z innymi siłami floty, przede wszystkim z okrętami podwodnymi uzbrojonymi w rakiety „woda-woda”. Obecnie morskie lotnictwo rakietowe zostało znacznie zredukowane w porównaniu do czasów radzieckich. We Flocie Bałtyckiej i Czarnomorskiej nie ma już nosicieli rakiet, Flota Północna zaś ma jeden pułk, a Flota Pacyfiku tylko eskadrę; łącznie jest to około 55 Tu-22M3. Z powodu zmiany sytuacji politycznej w świecie i osłabienia konfrontacji z USA, maleje także znaczenie MRA. W planach na najbliższe 15 lat nie ma nowego samolotu uderzeniowego tej klasy, co Tu-22M. Będzie przeprowadzona natomiast modernizacja Tu-22M3 polegająca na uzbrojeniu go w nową rakietę Ch-32 – rozwinięcie Ch-22 z większym zasięgiem i większą odpornością na zakłócenia. W dalszej przyszłości jest prawdopodobne wykorzystanie do zadań na morzu samolotów lotnictwa strategicznego z nowymi rakietami (zmodernizowane Tu-95MS i Tu-160).