Lotnictwo Sił Lądowych Grecji
Anno Gravemaker i Frank Noort
Lotnictwo Sił Lądowych Grecji
Historia Lotnictwa Sił Lądowych Grecji zaczęła się wkrótce po zakończeniu drugiej wojny światowej, kiedy w trakcie wojny domowej (1946–1949), Siły Lądowe zdecydowały się na sformowanie Korpusu Lotniczego z zadaniem korygowania ognia artylerii. Wcześniej w Siłach Lądowych istniała służba lotnicza, ustanowiona już w 1909 r., która przeszła swój chrzest bojowy w czasie wojen bałkańskich (1912–1913), ale z czasem przekształciła się w Siły Powietrzne Grecji, które w 1931 r. stały się niezależnym rodzajem sił zbrojnych. Powstałe w 1947 r. Lotnictwo Sił Lądowych miało inne zadania – ściśle współpracować z oddziałami naziemnymi, jako ich integralna część, podczas gdy Siły Powietrzne, choć mogą też wspierać Siły Lądowe, to jednak wykonują samodzielne zadania w skali taktycznej, operacyjnej oraz strategicznej.

W styczniu 1947 r., dwóch oficerów Sił Lądowych wysłano do Wielkiej Brytanii w celu ich przeszkolenia na pilotów, specjalizujących się w obserwowaniu i korygowaniu ognia artylerii. Ich szkolenie trwało ponad rok, a kiedy wrócili oni do Grecji, zostali poproszeni przez Sztab Generalny Sił Lądowych o wyrażenie swoich opinii w sprawie warunków związanych z ustanowieniem Korpusu Lotniczego Sił Lądowych. Wiosną 1948 r. Siły Lądowe powołały do życia Sekcję Obserwacyjną Artylerii, w której znaleźli się głównie oficerowie oddelegowani z Sił Powietrznych, oraz jeden z oficerów, który przeszedł szkolenie lotnicze w Wielkiej Brytanii. Niemal natychmiast Sekcja Obserwacyjna Artylerii wzięła udział w działaniach wojennych, w walce z partyzantką komunistyczną, w północno-zachodniej, górzystej części Grecji. Używano w niej samolotów Auster i Harvard, głównie do korygowania ognia artylerii oraz w roli powietrznych punktów naprowadzania lotnictwa, które współpracowały z Hellcatami z Sił Powietrznych, wykorzystywanymi w roli samolotów szturmowych. W styczniu 1949 r. Sekcja Obserwacji Artylerii została przekształcona w klucz wyposażony w dziesięć samolotów (osiem Austerów i dwa Harvardy), w których oficerowie Sił Powietrznych służyli jako piloci, oficerowie Sił Lądowych zaś – jako obserwatorzy. Do lata 1949 r., jak tylko działania Sił Lądowych przeciwko komunistycznej partyzantce przyniosły znaczące rezultaty, klucz został rozwiązany, Siły Powietrzne bowiem poprosiły o zwrot wypożyczonych samolotów. Jednakże ze względu na wielką przydatność jednostki w czasie działań wojennych, dowództwo Sił Lądowych zdecydowało się powołać do życia własną służbę lotniczą, będącą ich integralną częścią, w ramach Korpusu Artylerii. Jednocześnie postanowiono zakupić własne samoloty oraz odpowiedni sprzęt zabezpieczający oraz zdecydowano o wyszkoleniu własnego personelu lotniczego, rekrutującego się spośród oficerów artylerii. Postanowiono też poprosić USA o pomoc materiałową w tym zakresie, w ramach programu MAP (Military Assistance Program). Pierwsi oficerowie Sił Lądowych zostali wysłani do amerykańskiej Akademii Sił Powietrznych w kwietniu 1950 r. W sierpniu 1950 r. Siły Lądowe sformowały 190. Dywizjon Obserwacyjny (M.E.PAR – Moira Enaerias Paratirisis), stacjonujący na niewielkim lądowisku Megara. Pierwszymi samolotami wprowadzonymi do służby było osiem Piperów L-18B, a następnie kilka L 18C. Jednostka osiągnęła gotowość operacyjną do końca 1950 r., mając 9 wyszkolonych pilotów. Do końca 1951 r. było ich już 25, a sprzęt jednostki składał się z 15 samolotów. Na początku 1952 r. trzech pilotów Sił Lądowych otrzymało uprawnienia instruktorskie, dzięki czemu siły te uniezależniły się od Sił Powietrznych. Wkrótce w Megarze zorganizowano pierwszą szkołę Korpusu Lotniczego Sił Lądowych. W ten sposób do końca 1952 r. artyleria miała już 30 pilotów i 26 samolotów L-18B i L-18C.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 7/2010