Lotnictwo Sił Morskich Ukrainy

Séan Wilson/Prime Images, Walerij Romanienko

Lotnictwo Sił Morskich Ukrainy

Po reorganizacji ukraińskiego lotnictwa morskiego w 2004 roku, zostało one skoncentrowane w jednej bazie lotniczej marynarki wojennej, Saki na półwyspie Krymskim. Séan Wilson wraz z Walerym Romanienko zdaje relację na temat historii bazy Saki oraz aktualnego stanu Lotnictwa Sił Morskich Ukrainy.

Baza Lotnicza Saki jest zlokalizowana około 90 km na północ od kluczowego dla Krymu miasta portowego – Sewastopol, umiejscowionego na zachodnim wybrzeżu. Sama baza została zbudowana w 1939 roku. W czasie istnienia ZSRR była domem dla szerokiego wachlarza statków powietrznych, włączając w to samoloty minowotorpedowe oraz nosiciele skrzydlatych pocisków przeciwokrętowych Iljuszyn Il-28 Tupolew Tu-14, Tu-16 i Tu-22. Jednakże w świecie baza jest przede wszystkim znana ze względu na to, że była miejscem gdzie wylądowali Winston Churchill i Theodore T. Roosevelt w lutym 1945 roku, gdy udawali się by odbyć razem z Josifem Stalinem konferencję w Jałcie, której celem była dyskusja na temat zmian realiów w Europie, jakie miały nastąpić po zakończeniu drugiej wojny światowej.

Na Krymie znajdowało się sporo ważnych radzieckich instalacji wojskowych, włączając w to główną bazę morską w Sewastopolu, będącą domem dla Floty Czarnomorskiej. Cały ten region znajdował się poza zasięgiem gości z zagranicy. Po upadku systemu komunistycznego w 1991 roku pewne obszary nadal pozostawały niedostępne. Pułkownik Mikola Litwinienko, szef sztabu i zastępca dowódcy Brygady Lotnictwa Morskiego w Saki wspomina: Dopiero w 1996 roku miasteczko Nowofiedorowka, 8 km na południe od Saki, zostało udostępnione dla wszystkich, nie tylko dla personelu i rodzin wojskowych.

Brygada Lotnictwa Morskiego
W 2004 roku została utworzona Brygada Lotnictwa Morskiego i statki powietrzne Sił Morskich Ukrainy zostały scentralizowane w Saki. Przedtem samoloty i śmigłowce bazowały na trzech lotniskach, jak tłumaczy Major Oleh Iwliew, szef sztabu Eskadry Lotniczej: Samodzielna Eskadra Lotnictwa Transportowego stacjonowała już w Saki, użytkując samoloty An-24 i An-26 oraz śmigłowce Ka-27, Mi-8 i Mi-9. Dołączyła do niej Samodzielna Eskadra Lotnictwa Morskiego wyposażona w samoloty-amfibie Be-12 z Kulbikano-Nikołajewa oraz 555. Pułk Śmigłowców Zwalczania Okrętów Podwodnych z Oczakowa, latający na Ka-27, Ka-29, Mi-8 i Mi-14. W strukturze Brygady Lotnictwa Morskiego samoloty zostały zgrupowane w formacji nazwanej Eskadra Lotnicza, podczas gdy ze śmigłowców utworzono Eskadrę Śmigłowcową.

Eskadra Lotnicza
Głównym samolotem Lotnictwa Sił Morskich Ukrainy, przeznaczonym do zwalczania okrętów
podwodnych, jest samolot-amfibia Beriew Be-12. Łącznie w latach 1963-1973 zbudowano 143 samoloty Be-12, w kilku specjalistycznych wariantach. Po upadku ZSRR czternaście samolotów-amfibii Be-12 przekazano Ukrainie. Pierwsze trzy samoloty szkolne bez uzbrojenia zostały pozyskane jeszcze w 1991 roku, następnie, w latach 1996-1997 uzupełniono je dziesięcioma Be-12 w wariancie do zwalczania okrętów podwodnych i pojedynczym Be-12PS, przeznaczonym do działań poszukiwawczo-ratowniczych na morzu. Siedem samolotów-amfibii Be-12 pozostaje w służbie do dziś, jeden z nich przez kilka lat był remontowany w lotniczych zakładach remontowych w Eupatorii.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2012