Sławomir Bartosik, Marek Łaz, Robert Senkowski
Lotnictwo Wojskowe Francji
Francuskie lotnictwo wojskowe na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zmieniało dwukrotnie swą strukturę organizacyjną, dostosowując ją do szybko zmieniającej się sytuacji polityczno-militarnej zarówno w Europie jak i na całym świecie. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zmiany polityczne w Europie Centralnej i Wschodniej, rozwiązanie Układu Warszawskiego oraz poszerzenie NATO spowodowały znaczące zmiany zarówno w strukturze, jak również w wyposażeniu jednostek lotniczych. W nowym stuleciu brak realnego niebezpieczeństwa ze strony jakiegokolwiek kraju europejskiego, bliskie kontakty polityczne z Rosją, ale jednocześnie zagrożenie ze strony niektórych państw azjatyckich, jak również ze strony organizacji terrorystycznych, wymogły decyzje o likwidacji baz na północy i wschodzie kraju i wzmocnieniu struktury obronnej w części południowej.
Od początku lat dziewięćdziesiątych stopniowo modernizowano wyposażenie jednostek lotniczych, wycofując przestarzały sprzęt. I tak w czerwcu 1994 r., po 29 latach eksploatacji wycofano ostatnią wersję samolotu Mirage III – myśliwsko-bombową, Mirage IIIE. Wersja szkolno-bojowa Mirage IIIB została również wycofana w tym samym czasie. W służbie pozostały jedynie egzemplarze wykorzystywane w centrach doświadczalnych. W tym samym roku zakończył służbę kolejny samolot z rodziny – myśliwsko-bombowy, Mirage 5F. Samolot skonstruowany i wyprodukowany dla izraelskich sił powietrznych zakończył swą „przymusową” służbę po 22 latach użytkowania w Armée de l’Air. W 1995 r. legendarny samolot Caravelle, użytkowany do zadań transportowych na średnie i krótkie odległości zakończył swą służbę w końcu tego roku w jednostce bazującej na wyspach Polinezji. Odrzutowy samolot szkolny Magister zaś został wycofany w czerwcu 1997 r. Począwszy od stycznia 1988 r. na wyposażeniu dywizjonu EA 59 bazującego w BA 105 Evreux-Fauville w służbie znajdowały się cztery samoloty C-160H Astarté przeznaczone do retranslacji, przede wszystkim do utrzymywania łączności z atomowymi okrętami podwodnymi uzbrojonymi w rakietowe pociski balistyczne. Wszystkie zostały wycofane w lipcu 2001 r. i przebazowane do Châteadun, gdzie są składowane. Dwa lata później, 1 września 2003 r., wycofano z eksploatacji kolejny samolot z rodziny Mirage – tym razem myśliwiec Mirage F1C. Kolejny rok to data wycofania lekkiego samolotu transportowego – Nord 262D Frégate (25 czerwca 2004 r.). Do wykonywania zadań transportowych na dużych odległościach Francja zamówiła 7 samolotów DC-8, z których dwa zostały przebudowane na wersję rozpoznania elektronicznego Sarigue. We wrześniu 2004 r. samoloty wersji transportowej zakończyły swoją służbę. W tym samym miesiącu ostatni samolot Sarigue po zaledwie trzech latach służby został przebazowany do Châteadun w celu składowania. 2005 r. był szczególnie ważny dla historii francuskich wojsk lotniczych – po wielu latach służby wycofano dwa legendarne samoloty. W czerwcu tego roku zakończył służbę strategiczny samolot bombowy, wykorzystywany w ostatnich latach jako rozpoznawczy – Mirage IV. Drugi natomiast, myśliwsko-bombowy Jaguar, został wycofany ze służby miesiąc później.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2009
