Marynarka Wojenna

Jarosław Ciślak

Marynarka Wojenna

28 listopada 2013 roku

Marynarka Wojenna obchodzi 95. rocznicę swojego istnienia.  Takie jubileusze w innych flotach są powodem do szczególnego upamiętnienia. Tymczasem nasze siły  morskie, oprócz znanych doskonale problemów sprzętowych, stoją dodatkowo przed obliczem  poważnych zmian strukturalnych. Zanim się one dokonają, przedstawiamy opis sił Marynarki Wojennej w  przededniu jej święta.

Bieżący rok zakończy pewien etap historii Marynarki Wojennej. 31 grudnia likwidacji ulegnie Dowództwo Marynarki Wojennej. Poszczególne jednostki zmienią swoje podporządkowanie. Większość sił okrętowych, lotniczych i nadbrzeżnych trafia obecnie pod skrzydła nowo tworzonego Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych. W jego strukturze powstaje Inspektorat Marynarki Wojennej w Warszawie. Nie będzie on zajmował się bezpośrednim dowodzeniem, lecz sprawami szkolenia (Zarząd Morski) i uzbrojenia (Zarząd Techniki). W Gdyni pozostanie Centrum Operacji Morskich, które 1 lipca br. stało się Dowództwem Komponentu Morskiego. Z końcem br. zostanie ono podporządkowane Dowództwu Operacyjnemu Rodzajów Sił Zbrojnych w Warszawie. COM nadal będzie sprawowało codzienny nadzór nad działaniem Sił Zbrojnych na Bałtyku. Sił Zbrojnych dlatego, że część z jednostek, które jednoznacznie są identyfikowane jako MW może głęboko zmienić swoją strukturę. Przykładowo, możliwe jest w przyszłości zlikwidowanie Dowództwa Brygady Lotnictwa MW i podporządkowanie poszczególnych Baz Lotnictwa Morskiego pod Dowództwa Skrzydła Lotnictwa Transportowego i Skrzydła Śmigłowców (których powstanie jest planowane). Dodatkowo w jednej bazie skoncentrowane zostaną samoloty, a w innej śmigłowce. Jeśli taka reorganizacja nastąpi, to COM będzie koordynowało działania różnych jednostek, nie zawsze należących do MW.

Prawdopodobnie również inne jednostki obecnie podległe DMW będą zmieniały swoje struktury i przeznaczenie. O szczegółach zmian poinformujemy na łamach MSiO na początku 2014 r., gdy wszystko będzie już jasne.

Marynarka Wojenna dziś

Tymczasem mając w perspektywie zakończenie dotychczasowej formy istnienia Marynarki Wojennej spójrzmy na jej siły zorganizowane w szereg dowództw, dywizjonów, batalionów, baz lotnictwa i innych jednostek. 28 listopada 2013 r., w dniu 95-lecia MW, są to:

Dowództwo MW, Gdynia

Dowódcą MW jest adm. floty Tomasz Mathea.

Odznaka pamiątkowa Dowództwa MW została wprowadzona decyzją nr 79/MON z 23 lutego 2007 r.

Dowództwo MW powstało w Gdyni 30 lipca 1945, a zakończy swoje istnienie 31 grudnia 2013 r. Obecnie w jego skład wchodzi sztab, pion szkolenia oraz szereg samodzielnych komórek organizacyjnych bezpośrednio podległych dowódcy MW (Sekretariat Dowódcy MW, Szefostwo Służby Zdrowia, Szefostwo Ratownictwa Morskiego, Oddział Ekonomiczno- Finansowy, Oddział Prawny, Oddział Wychowawczy, Oddział Koordynacyjny, Wydział Prasowy, Pion Ochrony Informacji Niejawnych, Starszy Inspektor Bezpieczeństwa Lotów, Starszy Inspektor ds. Awarii Okrętowych, Dziekan Korpusu Oficerów oraz trzech Dziekanów MW poszczególnych wyznań). Głównym organem Dowództwa MW jest sztab MW składający się z Zarządów: Zasobów Osobowych N1, Rozpoznania i Walki Elektronicznej N2, Operacji Morskich N3, Planowania Logistycznego N4, Planowania Obronnego N5, Dowodzenia i Łączności N6 oraz Sekretariatu Komisji ds. Działalności Racjonalizatorskiej. Natomiast pion szkolenia składa się z Szefostwa Szkolenia Morskiego, Szefostwa Inżynierii Morskiej, Szefostwa Wojsk Obrony Przeciwlotniczych i Artylerii Rakietowej, Szefostwa Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia, Oddziału Lotnictwa, Oddziału Szkolenia i Bazy Szkoleniowej oraz Wydziału WF i Sportu.

Centrum Operacji Morskich – Dowództwo Komponentu Morskiego, Gdynia

Dowódcą centrum jest wadm. Stanisław Zarychta.

Obchodzi ono swoje święto 1 lipca. Odznaka pamiątkowa centrum została wprowadzona decyzją nr 141/MON z 3 czerwca 2004 r.

Centrum przeznaczone jest do kierowania operacyjnego siłami MW wydzielonymi do prowadzenia działań w czasie pokoju oraz zapewnienie ciągłości dowodzenia siłami MW do czasu rozwinięcia systemu zarządzania kryzysowego lub wojennego systemu dowodzenia. Główne zadania centrum to pełnienie dyżurnej służby operacyjnej, planowanie użycia i wsparcia sił morskich oraz lotniczych MW, realizacja zadań łącznikowych do nadrzędnych dowództw w systemie narodowym i sojuszniczym, analiza i kontrola wyszkolenia sił planowanych do użycia, koordynacja działań sił przydzielonych do realizacji przedsięwzięć pokojowych i stabilizacyjnych, dowodzenie operacyjne wydzielonymi jednostkami MW, nadzór nad realizacją zadań z zakresu ratownictwa morskiego, współpraca z pozamilitarnymi instytucjami państwa w zakresie reagowania kryzysowego, a także doradztwa dla żeglugi i zapewnienie ciągłości działania systemu wykrywania. Centrum drugi człon swojej nazwy – Dowództwo Komponentu Morskiego, otrzymało 1 lipca 2013. Do końca br. centrum przejdzie w podporządkowanie dowódcy Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych. Obecnie w jego strukturę wchodzi dowództwo, sztab, pion planowania operacji i pion działań bieżących.

Dowództwo 3. Flotylli Okrętów im. kmdr. Bolesława Romanowskiego, Gdynia Oksywie

Dowódcą flotylli jest kadm. Marian Ambroziak.

Flotylla imię kmdr. Bolesława Romanowskiego otrzymała rozkazem nr Pf 7/MON z 7 marca 1985 r. Swoje święto obchodzi 11 marca. Odznakę pamiątkową dowództwa flotylli wprowadzono decyzją nr 318/MON z 13 sierpnia 2010 r.

Ten podstawowy związek taktyczny MW skupia w sobie jej główne siły stacjonujące na wschodnim wybrzeżu (więcej w MSiO 4/2011). W jego skład wchodzą dywizjony okrętów podwodnych, bojowych, wsparcia, 13. Dywizjon Trałowców i Grupa Okrętów Rozpoznawczych. Wszystkie jednostki pływające 3.FO stacjonują w Gdyni. Port w Helu przeznaczony jest tylko jako punkt bazowania i na stałe nie cumują tam już żadne okręty. Za kilka lat planowane jest zdemilitaryzowanie portu wojennego w Helu i przekazanie go władzom cywilnym.

Flotylla to również szereg jednostek nadbrzeżnych MW. Najważniejsza, ze względu na swój potencjał uderzeniowy, to oczywiście Nadbrzeżny Dywizjon Rakietowy w Siemirowicach. Pozostałe jednostki to 9. Dywizjon Przeciwlotniczy w Ustce, 43. Batalion Saperów FOW w Rozewiu i Komenda Portu Wojennego w Gdyni. W ramach obecnie prowadzonej zmiany podległości jednostek MW siły 3.FO zostaną wzmocnione przez Dywizjon Zabezpieczenia Hydrograficznego MW. Do flotylli zostają włączone również m.in. Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego MW i Okręt Muzeum ORP Błyskawica.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 11/2013