Mi-17 lotnictwa polskiego

Krzysztof Kuska

Śmigłowiec Mil Mi-17 to obecnie najnowszy i podstawowy wiropłat transportowy Wojska Polskiego, pozwalający realizować szereg zadań związanych z wojskowym transportem lotniczym. Zważywszy na czas trwania przetargów na nowe śmigłowce oraz terminy dostaw, a także proces szkolenia załóg i personelu obsługi technicznej stan ten nie ulegnie zmianie przez najbliższe kilka lat. Dzięki uprzejmości 33. Bazy Lotnictwa Transportowego oraz 7. Eskadry Działań Specjalnych możemy zaprezentować bliżej śmigłowce tego typu znajdujące się w posiadaniu Sił Zbrojnych RP.

Podstawowe zadania Mi-17

Podstawowym zadaniem śmigłowca Mi-17 jest przewożenie ludzi oraz ładunków różnego typu w kabinie ładunkowej. Dodatkowo maszyna może być wykorzystywana do transportowania ładunków nie mieszczących się w kabinie na podwieszeniu zewnętrznym.

W przypadku konfiguracji transportowej możliwej jest kilka wariantów konfiguracji w zależności od przewożonego ładunku czy też wymaganego zasięgu. Maszyna może przewozić w kabinie do 4000 kg  ładunku bez instalacji dodatkowych zbiorników paliwa. W przypadku dalszych przelotów możliwa jest instalacja jednego lub dwóch dodatkowych zbiorników paliwa. Gdy ładunek nie mieści się w kabinie wykorzystywane jest podwieszenie zewnętrzne pozwalające na przewożenie do 3000 kg. Śmigłowiec może być również wykorzystywany do przenoszenia ładunków nietypowych, np. o dużych rozmiarach do czego wykorzystywane jest podwieszanie zewnętrzne lub również w niektórych przypadkach kabina i wtedy możliwe jest niecałkowite zamknięcie drzwi kabiny ładunkowej (np. przy transporcie łopat wirnika nośnego).

Drugim głównym zadaniem śmigłowca jest transport żołnierzy desantu, których może przyjąć na pokład do 24 z pełnym uzbrojeniem i wyposażeniem. Żołnierze zajmują miejsca na ławkach montowanych wzdłuż kadłuba, przy czym dwóch zasiada na fotelach zainstalowanych na tylnych drzwiach przedziału ładunkowego.

W wersji sanitarnej możliwe jest przewiezienie do 12 rannych na noszach. W układzie kombinowanym możliwe jest przewiezienie trzech rannych na noszach oraz 17 w pozycji siedzącej. W przypadku zainstalowania dodatkowego zbiornika paliwa w układzie sanitarnym możliwe jest przewiezienie do 15 rannych w pozycji siedzącej.

Mi-17 może być również wykorzystywany do wsparcia pola walki. W takim układzie może przenosić do sześciu zasobników rakiet niekierowanych UB-32A-24 lub cztery wyrzutnie UB-32A-24 oraz dwie gondole UPK-23-250. Możliwy jest również lot z bombami lotniczymi – starsze wersje śmigłowców były wyposażone w specjalny celownik bombowy OPB-1R obsługiwany z fotela drugiego pilota i montowany po prawej stronie kabiny nieopodal orczyka. W przypadku konfiguracji z wyrzutniami UB-32A-24 i bombami możliwy jest również transport 24 żołnierzy pod warunkiem odpowiednio zmniejszonej ilości paliwa lub ładunku bojowego.

Śmigłowiec może operować w zakresie temperatur od -50 do +50 stopni Celsjusza. Loty w chmurach dopuszczone są do wysokości 3500 metrów.

Zespół napędowy

W zależności od partii śmigłowców stosowano na nich różne rodzaje silników. Najstarsze maszyny posiadają silniki TW2-117AG o mocy 1119 kW, nowsze silniki TW3-117MT/TW3-117WM o mocy 1900KM (około 1500 kW). Silniki nie są wymienne na wszystkich platformach choćby ze względu na inny system regulatora zakresów granicznych.

Zespół napędowy śmigłowca Mi-17-1W składa się z dwóch turbinowych silników lotniczych TW3-117MT serii 3 z turbinami napędowymi. Na zespół napędowy składają się dwa silniki wzajemnie zamienne po przestawieniu rury wylotowej. Cechą charakterystyczną konstrukcji silnika TW3-117MT serii 3 jest zastosowana turbina napędowa nie połączona kinematycznie z wirnikiem turbosprężarki. Moc rozwijana przez turbinę napędową przekazywana jest na przekładnię główną i stanowi moc efektywną silnika. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie żądanej prędkości obrotowej wirnika turbiny napędowej (wału wirnika nośnego śmigłowca) niezależnie od prędkości obrotowej turbosprężarki silnika. Ułatwione jest również rozkręcanie wirnika turbosprężarki podczas uruchamiania silnia, uzyskiwane jest optymalne spalanie w różnych warunkach eksploatacji oraz wyeliminowana jest konieczność stosowania sprzęgła ciernego w zespole napędowym.

Silniki zamontowane są nad sufitem środkowej części kadłuba śmigłowca z przodu przekładni głównej. Silnik rozmieszczone są symetrycznie względem osi podłużnej śmigłowca w odległości 600 mm od siebie z nachylenie przodu do dołu pod kątem 4 stopni i 30 minut względem poziomej montażowej kadłuba. Tylne wały wyjściowe silników połączone są z jedną przekładnią główną śmigłowca, która dodaje moc i przekazuje ją do odbiorników. W razie wystąpienia niesprawności jednego z silników drugi zapewnia możliwość dalszego kontynuowania lotu. Silnik, przekładnia główna, wentylator i pokładowy pomocniczy zespół napędowy AI-9W zakryte są wspólną osłoną. Zespół napędowy wyposażony jest w synchronizatory mocy silników przeznaczone do wyrównywania ich mocy. Pokrywy silników po otwarciu służą jednocześnie jako trapy na których stawać może personel obsługi. W przednich częściach pokryw silników wykonane są chwyty powietrza do przedmuchiwania przestrzeni pod wspólną osłoną.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2017