Midway – decydujący cios
Krzysztof Zalewski
Wykonany w czasie bitwy o Midway przedpołudniowy atak amerykańskich samolotów pokładowych zakończony zatopieniem trzech japońskich lotniskowców obrósł legendą. Przebieg misji w żaden sposób nie wskazywał jednak na możliwość uzyskania tak spektakularnego finału. Grupy uderzeniowe poszczególnych lotniskowców rozpadły się bowiem w drodze do celu, co wystawiło na ataki japońskich myśliwców ociężałe samoloty torpedowe Devastator, które pojawiły się nad japońskim zespołem jako pierwsze i zostały zmasakrowane. Spośród 26 przydzielonych jako eskorta myśliwców Wildcat walkę z japońskimi myśliwcami zdołało nawiązać jedynie sześć. Większość samolotów mało doświadczonej grupy powietrznej lotniskowca Hornet nie odnalazła celów. Dauntlessy z lotniskowca Enterprise dotarły zaś nad japoński zespół tylko dzięki szczęśliwemu przypadkowi, a wskutek zamieszania z rozdzieleniem celu lotniskowiec Akagi został zaatakowany przez jedynie pięć z nich.
W bitwie o Midway udział wzięły trzy amerykańskie lotniskowce. Enterprise wraz z Hornetem tworzył dowodzony przez kadm. Raymonda A. Spruance zespół operacyjny Task Force 16 (TF 16), wyremontowany po uszkodzeniach odniesionych w bitwie na Morzu Koralowym Yorktown wszedł natomiast w skład TF 17 dowodzonego przez kadm. Franka J. Fletchera, który jednocześnie sprawował dowództwo nad całością sił amerykańskich. Na pokładach trzech lotniskowców US Navy znajdowały się łącznie 234 samoloty, spośród których sprawnych było 79 F4F-4 Wildcat, 101 SBD-2/3 Dauntless i 41 TBD-1 Devastator. Liczba ta niemal dorównywała liczbie 248 japońskich maszyn znajdujących się na czterech lotniskowcach Kido Butai, z których 227 wchodziło w skład w ich grup lotniczych, a 21 to myśliwce A6M należące do 6. Grupy Powietrznej, które miały być przebazowane na Midway po zajęciu wyspy, co według japońskich panów miało nastąpić 7 czerwca.
Pod względem przenoszonych na pokładzie samolotów skład grup lotniczych trzech amerykańskich lotniskowców był podobny, obejmując dywizjon myśliwski na samolotach Grumman F4F-4 Wildcat, bombowy i bombowo-rozpoznawczy na bombowcach nurkujących Douglas SBD-3 Dauntless i torpedowy na samolotach bombowo-torpedowych Douglas TBD-1 Devastator. Jeśli jednak chodzi o personel latający poziom grup lotniczych nie był równy, a każda z nich miała swoją specyfikę.
Grupa Powietrzna CAG-6 bazująca na lotniskowcu Enterprise stanowiła zgrany zespół doświadczonych i zaprawionych w bojach weteranów. Jej dowódcą był kmdr ppor. Clarence W. McClusky, poprzednio pilot myśliwski. W marcu 1942 roku po objęciu dowództwa przesiadł się do Dauntlessa. Nie miał jednak zbyt wiele czasu, aby przyswoić sobie taktykę działania bombowców nurkujących, co w nadchodzącej bitwie miało znaczenie.
Stacjonująca na USS Hornet grupa powietrzna CAG-8 była najmłodsza w US Navy. Powstała tuż przed oddaniem do służby okrętu (20 października 1941 r.), w związku z czym poziom wyszkolenia był bardzo niski. Dowódcą CAG-8 był kmdr por. Stanhope C. Ring. Pierwotnie Horneta i jego Grupę Powietrzną planowano przydzielić do Floty Atlantyku, lecz japoński atak na Pearl Harbor pokrzyżował te plany. Wybuch wojny zastał Horneta w trakcie szkolenia. Grupa dysponowała zaledwie 10 myśliwcami F4F-3 oraz przestarzałymi bombowcami nurkującymi Curtiss SBC-4 i SBN. Po 7 grudnia 1941 roku zintensyfikowano jej szkolenie, a 23 grudnia wzmocniono ją kolejnymi 11 myśliwcami F4F-3 Wildcat. W styczniu Hornet osiągnął gotowość bojową i przydzielono go do Floty Pacyfiku. Pierwszą akcją bojową był przeprowadzony w kwietniu 1942 roku atak odwetowy na Japonię. Został on wykonany przez specjalnie do tego lotu przystosowane armijne dwusilnikowe bombowce B-25B Mitchell z 17. BG USAF. Okręt wytypowano do tego zadania, ponieważ miał najszerszy pokład lotniczy z serii trzech okrętów typu Yorktown. W tym czasie CAG-8 liczyła: 30 F4F-4, 24 SBD, 10 TBD. Działania macierzystej grupy powietrznej ze względu na parkujące na pokładzie lotniczym B-25 były mocno ograniczone. Po wykonaniu zadania, 25 kwietnia 1942 r., Hornet wrócił do Pearl Harbor. Przez następny miesiąc jego grupa powietrzna prowadziła trening operacyjny. Bitwa o Midway miała być pierwszą poważniejszą akcją CAG-8.
Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 4/2022