Międzynarodowe siły lotnicze nad Afganistanem
Ján Jendroľ, Michal J. Stolár
Międzynarodowe siły lotnicze
nad Afganistanem
Początek aktywności lotnictwa koalicji antyirackiej nad Afganistanem przypadł na jesień 2001 r. Po atakach 11 września 2001 r. i zignorowaniu ultimatum USA związanym z wydaniem ich inicjatorów siły zbrojne kilku państw zachodnich, pod przywództwem USA, rozpoczęły 7 października 2001 r. ataki na pozycje talibów w Afganistanie. Od tego momentu datuje się początek dyslokacji do baz w krajach sąsiadujących z Afganistanem, a wkrótce i na jego terytorium, jednostek lotniczych koalicjantów. Operują one w ramach dwóch samodzielnych struktur – sił ISAF, dowodzonych przez NATO, oraz operacji „Enduring Freedom” Sił Zbrojnych USA.
Podstawą do powołania misji International Security Assistance Force – ISAF (Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa) były ustalenia podjęte w grudniu 2001 r. na posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Bonn w Niemczech, w której wzięli udział afgańscy politycy oraz dowódcy, reprezentujący siły walczące z talibami. Misja otrzymała mandat sił pokojowych na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych, uchwalony na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, niebędąc jednak misją pokojową ONZ. Po ustaleniach ze stycznia 2002 r. powołano do życia jednostki ISAF, a po zawarciu porozumienia pomiędzy władzami Islamskiej Republiki Afganistanu i ONZ, w sierpniu 2003 r. ich dowodzenie przejęło NATO. Początkowo mandat ISAF ograniczał działanie misji do Kabulu i jego najbliższych okolic. Dopiero rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ z 13 października 2003 r. rozszerzyła sferę jej działania na cały Afganistan.
Siły ISAF
Sztab główny ISAF jest rozlokowany w Kabulu, gdzie powstał 11 sierpnia 2003 r. Pod jego dowództwem działają jednostki państw NATO oraz współdziałające z nimi oddziały z innych krajów. Obsada sztabu to dziś 1700 żołnierzy i osób cywilnego personelu pomocniczego z ponad czterdziestu krajów. Są mu podporządkowane dowództwa regionalne (Regional Command), które koordynują w skali lokalnej działania militarne oraz pomoc dla ludności cywilnej. Regional Command Capital – Dowództwem Regionalnym-Stolica (poprzednio Kabul Multinational Brigade – Kabulska Brygada Wielonarodowa) kierują Francuzi, a dysponowało ono pod koniec 2008 r. 5420 żołnierzami. Regional Command North w Mazare Sharif jest dowodzone przez Niemców, a jego siły to 4400 żołnierzy; Regional Command West w Heracie jest kierowane przez Włochów i ma 2980 żołnierzy; Regional Command South w Kandaharze jest dowodzone przez Holendrów i dysponuje 19 100 żołnierzami; Regional Command East w Bagram zaś jest kierowane przez Amerykanów i podporządkowano mu 18 800 żołnierzy. Łącznie misja ISAF skupiała skupiała pod koniec 2008 r. ponad 50 700 żołnierzy z 26 państw NATO, 10 krajów sprzymierzonych z NATO oraz 5 innych państw. Za planowanie, koordynację i realizację misji lotnictwa ISAF odpowiada ISAF Air Coordination Element (Element Koordynacji Lotniczej ISAF). Zabezpiecza on kierowanie ruchu lotniczego nad Afganistanem, zapewnia funkcjonowanie kombinowanego centrum ratownictwa powietrznego ISAF oraz służby ewakuacji medycznej dla personelu ISAF, a także systemu transportu lotniczego. Statki powietrzne ISAF są skupione w czterech zasadniczych bazach, kolejna jest budowana w Heracie. Spośród nich główną jest lotnisko międzynarodowe w Kabulu (Kabul International Airport), przez które przechodzi większa część zaopatrzenia dla kontyngentów. Lotnisko Khwaja Rawash leży na wysokości 1789 m n.p.m. i ma pas 11/29 z betonowym pokryciem o wymiarach 3400×50 m. Ze względu na znaczenie lotniska dla operacji NATO w Afganistanie, ISAF udzieliło pomocy władzom afgańskim przy jego modernizacji i doposażeniu według przepisów i standardów ICAO. Obecnie może ono przyjmować samoloty wszystkich kategorii masowych w dzień i w nocy, także w trudnych warunkach atmosferycznych, przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu. Codziennie lotnisko w Kabulu obsługuje ok. 200 lotów maszyn wojskowych i cywilnych. W marcu 2009 r. trwały przygotowania do przekazania lotniska pod kontrolę Afgańczykom i skupienie aktywności lotnictwa ISAF w jego północnej części, gdzie zbudowany został nowoczesny terminal oraz inne zaplecze zabezpieczenia działań.
Siły ISAF
Sztab główny ISAF jest rozlokowany w Kabulu, gdzie powstał 11 sierpnia 2003 r. Pod jego dowództwem działają jednostki państw NATO oraz współdziałające z nimi oddziały z innych krajów. Obsada sztabu to dziś 1700 żołnierzy i osób cywilnego personelu pomocniczego z ponad czterdziestu krajów. Są mu podporządkowane dowództwa regionalne (Regional Command), które koordynują w skali lokalnej działania militarne oraz pomoc dla ludności cywilnej. Regional Command Capital – Dowództwem Regionalnym-Stolica (poprzednio Kabul Multinational Brigade – Kabulska Brygada Wielonarodowa) kierują Francuzi, a dysponowało ono pod koniec 2008 r. 5420 żołnierzami. Regional Command North w Mazare Sharif jest dowodzone przez Niemców, a jego siły to 4400 żołnierzy; Regional Command West w Heracie jest kierowane przez Włochów i ma 2980 żołnierzy; Regional Command South w Kandaharze jest dowodzone przez Holendrów i dysponuje 19 100 żołnierzami; Regional Command East w Bagram zaś jest kierowane przez Amerykanów i podporządkowano mu 18 800 żołnierzy. Łącznie misja ISAF skupiała skupiała pod koniec 2008 r. ponad 50 700 żołnierzy z 26 państw NATO, 10 krajów sprzymierzonych z NATO oraz 5 innych państw. Za planowanie, koordynację i realizację misji lotnictwa ISAF odpowiada ISAF Air Coordination Element (Element Koordynacji Lotniczej ISAF). Zabezpiecza on kierowanie ruchu lotniczego nad Afganistanem, zapewnia funkcjonowanie kombinowanego centrum ratownictwa powietrznego ISAF oraz służby ewakuacji medycznej dla personelu ISAF, a także systemu transportu lotniczego. Statki powietrzne ISAF są skupione w czterech zasadniczych bazach, kolejna jest budowana w Heracie. Spośród nich główną jest lotnisko międzynarodowe w Kabulu (Kabul International Airport), przez które przechodzi większa część zaopatrzenia dla kontyngentów. Lotnisko Khwaja Rawash leży na wysokości 1789 m n.p.m. i ma pas 11/29 z betonowym pokryciem o wymiarach 3400×50 m. Ze względu na znaczenie lotniska dla operacji NATO w Afganistanie, ISAF udzieliło pomocy władzom afgańskim przy jego modernizacji i doposażeniu według przepisów i standardów ICAO. Obecnie może ono przyjmować samoloty wszystkich kategorii masowych w dzień i w nocy, także w trudnych warunkach atmosferycznych, przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu. Codziennie lotnisko w Kabulu obsługuje ok. 200 lotów maszyn wojskowych i cywilnych. W marcu 2009 r. trwały przygotowania do przekazania lotniska pod kontrolę Afgańczykom i skupienie aktywności lotnictwa ISAF w jego północnej części, gdzie zbudowany został nowoczesny terminal oraz inne zaplecze zabezpieczenia działań.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2009