Mirage 2000 na świecie
Leszek A. Wieliczko
Francuskie samoloty myśliwskie czwartej generacji Dassault Mirage 2000 służą w siłach powietrznych ośmiu krajów (w niektórych od ponad 30 lat) – Francji, Egiptu, Grecji, Indii, Kataru, Peru, Tajwanu i ZEA. Przez siedem lat były też używane w Brazylii. Wprawdzie Mirage 2000 nie są produkowane od 2007 roku i lata świetności mają już dawno za sobą, ale ich historia jeszcze się nie zakończyła. W niektórych krajach wciąż bowiem poddawane są modernizacji w celu zwiększenia możliwości bojowych i wydłużenia okresu eksploatacji aż do przyszłej dekady.
Projekt jednosilnikowego myśliwca Mirage 2000 (początkowo nazywanego roboczo Delta 2000) powstał w połowie lat 70. w firmie Avions Marcel Dassault – Breguet Aviation (AMD-BA) jako prostsza i tańsza alternatywa dla dwusilnikowego, ciężkiego i drogiego samolotu bojowego Super Mirage (Mirage G8A), opracowywanego w ramach programu ACF (Avion de combat futur). 12 grudnia 1975 roku został on anulowany przez francuski rząd z przyczyn finansowych. Sześć dni później francuskie Siły Powietrzne (Armée de l'Air, AdA) zaakceptowały projekt wstępny Mirage 2000, widząc w nim następcę przestarzałych myśliwców Mirage III.
W odróżnieniu od wielozadaniowego ACF Mirage 2000 został zaprojektowany jako myśliwiec przechwytujący z bardzo ograniczonymi możliwościami atakowania celów naziemnych. Ma on układ bezogonowy z trójkątnymi skrzydłami (delta) i elektroniczny układ sterowania (fly-by-wire, FBW). Znaczący udział w konstrukcji mają materiały kompozytowe. Do napędu wybrano silnik turboodrzutowy SNECMA M53. Stałe uzbrojenie wersji jednomiejscowych tworzą dwa działka rewolwerowe DEFA 554 kal. 30 mm (z zapasem amunicji 125 nabojów) o szybkostrzelności 1200 lub 1800 strz./min. Dodatkowe uzbrojenie (pociski rakietowe, bomby) i wyposażenie (zasobniki celownicze, nawigacyjne, rozpoznawcze i walki elektronicznej) może być podwieszane na dziewięciu węzłach – pięciu pod kadłubem i czterech pod skrzydłami. Na wewnętrznej (tj. znajdującej się bliżej kadłuba) parze zaczepów podskrzydłowych i centralnym podkadłubowym można też podwieszać dodatkowe zbiorniki paliwa.
Pierwszy z czterech prototypów jednomiejscowej wersji myśliwskiej Mirage 2000C (nr 01) został oblatany 10 marca 1978 roku, a prototyp dwumiejscowej wersji treningowej Mirage 2000B (nr 01) 11 października 1980 roku. Produkcja seryjna rozpoczęła się w 1982 roku. Do napędu służył najpierw silnik M53-5, ale od 38. egzemplarza 2000C i 22. egzemplarza 2000B zastosowano M53-P2 o ciągu maksymalnym 64,3 kN bez dopalania i 95,1 kN z dopalaniem. Od 38. egzemplarza 2000C i 15. egzemplarza 2000B radar Thomson-CSF (obecnie Thales) RDM (Radar Doppler Multifonction) zastąpiono ulepszonym RDI (Radar Doppler à Impulsions). Mirage 2000C wyposażone zostały w czujnik ostrzegawczy Thales Serval, nadajnik zakłóceń aktywnych Thales Sabre i automatyczne wyrzutnie flar i dipoli MBDA Éclair lub Spirale. Uzbrojenie podwieszane tworzyły kierowane pociski rakietowe powietrze–powietrze średniego zasięgu Matra Super-530F/D i krótkiego zasięgu Matra R.550 Magic 2. Do 1995 roku wyprodukowano 124 egz. 2000C i 30 egz. 2000B, w AdA nazywanych zbiorczo Mirage 2000 DA (Défense Aérienne).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2020