Mirage F1M
Marco Ferrageau de Saint Amand, Corné Rodenburg
Mirage F1M
– królewska straż Hiszpanii
Chociaż wielozadaniowe samoloty myśliwskie Mirage F1M zostaną wkrótce wycofane z użycia, to w tym roku zdążymy jeszcze uczcić ich 35-lecie służby w Siłach Powietrznych Hiszpanii. Myśliwce te wciąż są w stanie wypełniać swoje zadania, w tym także eskortować Króla Hiszpanii Juana Carlosa I, kiedy udaje się on, bądź wraca z wizyty za granicą. Dzięki systematycznej modernizacji, Mirage F1M jest wciąż ważnym elementem systemu obrony powietrznej Hiszpanii.
![](files/artykuly/lotnictwo/99_lotnictwo_2010_10/mirage.jpg)
Myśliwiec Dassault Aviation Mirage F1 zaprojektowano do zastąpienia samolotów myśliwskich Mirage III. Myśliwiec zoptymalizowano do operowania na dużych prędkościach, zarówno na małej, jak i dużej wysokości, do walki z pojedynczymi i grupowymi celami powietrznymi, a także by ułatwić pilotom wykonywanie długotrwałych misji bojowych oraz by odtwarzanie gotowości do kolejnego lotu skrócić do minimum. Wyprodukowano ponad 720 myśliwców Mirage F1. Pierwszy prototyp samolotu myśliwskiego Mirage F1 został opracowany i zbudowany z własnej inicjatywy firmy Dassault Aviation, z wykorzystaniem wyłącznie własnych funduszy. Został on oblatany 23 grudnia 1966 r. Siły Powietrzne Francji szybko zainteresowały się wysokimi osiągami myśliwca i już w maju 1967 r. zamówiły kolejne prototypy. Dalsze badania i dopracowanie konstrukcji, doprowadziły do uzyskania satysfakcjonujących wyników i pierwsze seryjne samoloty myśliwskie Mirage F1 osiągnęły wstępną gotowość operacyjną w maju 1973 r. Wkrótce samolot zyskał sobie uznanie jako doskonały myśliwiec przechwytujący, jeden z najlepszych w owym czasie, wyposażony w radiolokacyjny celownik o wysokich możliwościach bojowych. Był to radiolokator zdolny do śledzenia kilku celów jednocześnie na dowolnej wysokości (ale nie na tle ziemi). Wkrótce zakupem Mirage F1 zainteresowały się inne państwa. Siły Powietrzne Hiszpanii były drugim użytkownikiem Mirage F1. W centralnej części Hiszpanii sformowano skrzydło, stacjonujące w bazie Base Aerea Albacete-Los Llanos, miało być one wyposażone w Mirage F1. Nowe 14. Skrzydło, a w jego ramach 141. Dywizjon, otrzymało nowe myśliwce bezpośrednio z zakładów w Mont-de-Marsan we Francji 18 czerwca 1975 r. Kolejne dostawy pozwoliły wyposażyć 141. Dywizjon w szesnaście samolotów myśliwskich Mirage F1CE, które po kilku miesiącach osiągnęły wstępną gotowość operacyjną. Niestety jeden z tych myśliwców rozbił się 4 stycznia 1977 r. Kolejna dostawa Mirage F1CE pozwoliła na przezbrojenie w kwietniu 1980 r. 142. Dywizjonu z tego samego skrzydła. W październiku 1980 r. do Hiszpanii dotarł pierwszy dwumiejscowy samolot szkolno-bojowy Mirage F1BE. W tym czasie 14. Skrzydło prowadziło intensywne szkolenie w działaniach w ramach systemu obrony powietrznej Hiszpanii, w styczniu 1982 r. osiągając 25 000 godzin nalotu na nowych myśliwcach. W owym czasie normalną praktyką było operowanie skrzydła z centralnej płaszczyzny postojowej lotniska, ale wkrótce w bazie Albacete-Los Llanos zbudowano pierwsze umocnione schronohangary, w których umieszczono samoloty myśliwskie Mirage F1CE począwszy od 1985 r. Dość nietypowo, owe schronohangary nie mają drzwi, są otwarte do wykołowania myśliwca. W październiku 1981 r. dostarczono pierwsze wielozadaniowe samoloty myśliwskie Mirage F1EE, ich dostawy trwały do marca 1983 r. Przekazano je do 462. Dywizjonu, wchodzącego w skład 46. Skrzydła stacjonującego w Base Aerea Las Palmas-Gando. Hiszpania odbierała Mirage F1 od 1975 r. do 1983 r., w trzech oddzielnych transzach. Łącznie do Hiszpanii dostarczono 45 samolotów myśliwskich Mirage F1CE, 22 wielozadaniowe samoloty myśliwskie Mirage F1EE oraz 6 dwumiejscowych samolotów szkolno-bojowych Mirage F1BE. W służbie Sił Powietrznych Hiszpanii jednomiejscowe Mirage F1CE i Mirage F1EE oznaczono C.14A i C.14B, dwumiejscowe Mirage F1BE zaś – CE-14A. Dostarczone do 14. Skrzydła Mirage F1CE i Mirage F1BE nosiły zielono-brązowo-piaskowy kamuflaż na górnych powierzchniach z jasnoszarymi spodami, Mirage F1EE zaś były malowane na szaro-błękitny kolor na górnych powierzchniach i jasnoszary na dolnych. Kiedy wycofano samoloty myśliwskie Mirage IIIEE i dwumiejscowe samoloty szkolno- bojowe Mirage IIIDE z 111. Dywizjonu z 11. Skrzydła, zastąpiono je Mirage F1. Wszystkie wielozadaniowe samoloty myśliwskie Mirage F1EE 462. Dywizjonu z 46. Skrzydła zostały wówczas, w styczniu 1992 r., przeniesione do Albacete Los Llanos i włączono je w skład dywizjonów 14. Skrzydła. W zamian za to dziesięć Mirage F1CE ze skrzydła przekazano do 462. Dywizjonu. Od października 1992 r. osiem Mirage F1 czasowo przekazanych z 14. Skrzydła do 111. Dywizjonu stacjonowało w Valencia-Manises, przy czym było wśród nich też kilka Mirage F1EE, do szkolenia w tankowaniu powietrznym, tylko ten model był bowiem do tego przystosowany.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2010