Modell 1913 – pierwszy prawdziwy Sauer

WOJCIECH WEILER

Modell 1913 – pierwszy prawdziwy Sauer

Marki Sauer i SIG Sauer kojarzy każdy miłośnik broni, ale jednocześnie mało który pamięta o pierwszym – niegdyś popularnym – pistolecie samopowtarzalnym tego producenta. Modell 1913 stał się prekursorem całej rodziny pistoletów bezkurkowych, z którym to dziedzictwem zerwał dopiero nowoczesny Sauer Modell 36, rozwinięty w M38 i M38(H).

W XVII wieku do turyńskiego miasta Suhl – słynącego już wówczas z długiej tradycji wytwarzania broni (pierwsza broń palna powstała tam około roku 1500) – przeniosła się z Norymbergii rodzina Sauerów. Puszkarski Familiengeschäft rozkręcił w roku 1751 Johann Paul Sauer, później prowadząc go wraz z synem, Johannem Paulem juniorem. To właśnie firma Sauerów w roku 1811 stała się pierwszą w historii ziem niemieckich fabryką produkującą wyłącznie broń dla wojska. Zakład się rozwijał: postawiono nowe hale (1837 i 1871), zwiększono zatrudnienie do kilkuset pracowników, napływały kolejne zamówienia od armii, później fabryka dołączyła do Mausera jako drugi wytwórca karabinów M/1871 i M/1871/84. W roku 1880 firma J.P. Sauer & Sohn rozpoczęła na powrót produkcję broni myśliwskiej, która bardzo szybko stała się sławna na całym świecie.

W roku 1900 fabrykant z Turyngii zainteresował się bronią krótką. Rozpoczęto licencyjne wytwarzanie Reichsrevolveru i przedziwnego pistoleto-rewolweru B?r o dwóch lufach i czterech komorach nabojowych (który zresztą sprzedawał się kiepsko). Później Sauerowie sięgnęli po modną nowinkę – pistolet samopowtarzalny. Podpisano kontrakt z Austriakiem Georgiem Rothem na produkcję kompaktowej wersji jego pistoletu wojskowego. Mały Roth-Sauer nie był hitem i strzelał nietypowym nabojem 7,65 mm x 13 Roth, ale pozwolił fabryce nabrać doświadczenia z bronią samopowtarzalną na tyle, by zaczęto tu myśleć o własnym pistolecie. Po dwóch latach prac konstrukcyjnych, w roku 1913, na świat przyszedł bohater dzisiejszego testu: Modell 1913 na nabój 7,65 mm x 17SR Browning, pierwszy pistolet samopowtarzalny skonstruowany w rodzinnej firmie Sauerów, zaprojektowany przez głównego inżyniera zakładów – Friedricha (Fritza) Zehnera.

Zasada działania
Pistolet samopowtarzalny działający na zasadzie wykorzystania energii odrzutu zamka swobodnego. Mechanizm spustowy bez samonapinania. Igliczny mechanizm uderzeniowy. Sprężyna uderzeniowa w trzonie zamkowym, zaczep igliczny zintegrowany z rozdwojoną szyną spustową. Zamek wieloczęściowy, z trzonem oddzielonym od rurowego płaszcza i mocowanym tylną nakrętką stanowiącą oporę sprężyny uderzeniowej. Bezpiecznik nastawny blokuje spust i szynę spustową. Sprężyna powrotna owinięta na lufie. Siedmionabojowy magazynek pudełkowy w chwycie broni. Przy - rządy celownicze nieregulowane. Pistolet stalowy, okładki rękojeści z tworzywa sztucznego.

Pełna wersja artykułu w magazynie Strzał 11-12/2013