Modernizacja techniczna lotnictwa Marynarki Wojennej w latach 2001-2018

Tomasz Kwasek

Polska Marynarka Wojenna dysponuje organicznymi pododdziałami lotniczymi wyposażonymi w samoloty i śmigłowce. Od 1994 roku są one zgrupowane w Brygadzie Lotnictwa Marynarki Wojennej im. kmdr. por. pil. Karola Trzaski-Durskiego. W latach 1995–2018 brygada kilkukrotnie przechodziła przeobrażenia organizacyjne i obecnie jej dowództwu są podporządkowane: 43. Oksywska Baza Lotnictwa Morskiego im. kmdr. por. Edwarda Stanisława Szystowskiego i 44. Kaszubsko-Darłowska Baza Lotnictwa Morskiego.

Samoloty

W styczniu 2001 roku na stanie lotnictwa Marynarki Wojennej znajdowało się 21 samolotów myśliwskich MiG-21bis, pięć szkolno-bojowych MiG-21UM, sześć rozpoznawczych TS-11R Iskra bis DF i 11 szkolno-treningowych TS-11 Iskra bis D/DF. Ponadto w styczniu 2001 roku Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej miała jeden samolot patrolowo-ratowniczy An-2RM, dwie maszyny transportowe An-28, jeden samolot pasażerski An-28 (przebudowany z prototypu wersji rozpoznania radioelektronicznego An-28B2RF Bryza-2RF) oraz siedem maszyn patrolowo-ratowniczych Bryza-1R, w tym cztery bazujące na samolocie An-28 z silnikami TWD-10B i trójłopatowymi śmigłami AW24AN oraz trzy na zmodernizowanym płatowcu M28.05 ze wzmocnionym podwoziem, zmodyfikowanymi silnikami PZL-10S z pięciołopatowymi śmigłami Hartzell HC-B5MP-3D/M 10876 ANSK i systemem centralnego tankowania zbiorników paliwa. Jeszcze w styczniu 2001 roku lotnictwo Marynarki Wojennej wzbogaciło się o ostatni samolot patrolowo-ratowniczy M28B1R Bryza-1R w wersji zmodyfikowanej, należący do serii czterech maszyn zamówionych w 1999 roku.

Zgodnie z zaakceptowanym przez Radę Ministrów w styczniu 2001 roku „Wieloletnim programem przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w latach 2001–2006” wszystkie samoloty odrzutowe miały być wycofane z ewidencji Marynarki Wojennej do końca 2003 roku. Realizacja tego procesu przebiegała następująco: w 2001 wycofano siedem MiG-ów-21bis, jeden MiG-21UM i pięć TS-11, w 2002 roku siedem MiG-ów-21bis, dwa MiG-i-21UM, cztery TS-11R i jeden TS-11, a w 2003 roku – siedem MiG-ów-21bis, dwa MiG-i-21UM, dwa TS-11R i pięć TS-11. Część maszyn przekazano do Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej (od lipca 2004 roku Siły Powietrzne), pozostałe spisano z ewidencji.

Jeszcze w maju 1999 roku Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej podpisały porozumienie o wspólnym monitoringu polskich obszarów morskich, którego konsekwencją było nałożenie na Marynarkę Wojenną dodatkowego zadania w postaci rozpoznania zanieczyszczeń Bałtyku za pomocą specjalnych samolotów monitoringu ekologicznego. W grudniu tego roku podpisano umowę pomiędzy Departamentem Zaopatrywania Sił Zbrojnych (DZSZ) MON a Polskimi Zakładami Lotniczymi Sp. z o.o. (PZL-Mielec) na przebudowę dwóch eksploatowanych maszyn transportowych An-28. Modyfikacja polegała na montażu aparatury do monitoringu skażeń Swedish Space Corporation MSS5000, z radiolokatorami obserwacji bocznej z antenami umieszczonymi na burtach kadłuba, podkadłubowym skanerem pracującym w paśmie podczerwieni oraz kamerą filmową Sony DCR-VX1000 i aparatem fotograficznym Nikon DCS620. Planowano montaż konforemnego zbiornika paliwa o pojemności 900 litrów na kadłubie. Wyposażenie pilotażowo-nawigacyjne i łączności wzbogacono o odbiornik nawigacji satelitarnej Honeywell KNL-90B, transponder Bendix King KT-76A, radiostacje Honeywell KX-155 i Unimor-Radiocom RS-6113-2. Oba przebudowane samoloty otrzymały nazwę Bryza-1E(kolog), na jednej z maszyn testowano dodatkowe zbiorniki paliwa umieszczone na owiewkach podwozia głównego. Zmodyfikowane samoloty przekazano w marcu 2001 i styczniu 2002 roku. Przekazanie dwóch maszyn transportowo-pasażerskich An-28 do przebudowy na wersję monitoringu ekologicznego spowodowało, że lotnictwo Marynarki Wojennej pozostało bez samolotów transportowych. W związku z tym w sierpniu 2000 roku podpisano umowę pomiędzy DZSZ MON a PZL-Mielec na zakup dwóch nowych maszyn transportowo-desantowych An-28 Bryza-1TD, w tym jednego w standardzie pasażerskim. Samoloty przekazano do użytkowania w grudniu 2001 roku i styczniu następnego roku. Poza tym w marcu 2002 roku z eksploatacji wycofano samolot patrolowo-ratowniczy An-2RM.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2018