Modernizacja techniczna Wojska Polskiego w 2024 roku

Tomasz Dmitruk

W ubiegłym roku kontynuowano zapoczątkowany przez Polskę w 2022 roku wielki program zbrojeń, będący konsekwencją agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Po dokonaniu pod koniec 2023 roku zmiany rządu proces ten nieco spowolnił, ale mimo to w 2024 roku Agencja Uzbrojenia podpisała ok. 130 kontraktów wykonawczych i aneksów na pozyskanie nowego sprzętu wojskowego o łącznej wartości ok. 150 mld PLN brutto. Rok 2024 przyniósł również szereg dostaw uzbrojenia zamówionego we wcześniejszych latach.

Uwarunkowania i statystyki

Program zbrojeń w 2024 roku przebiegał zgodnie z zapisami następujących dokumentów: „Pakietu Wzmocnienia Sił Zbrojnych RP na lata 2023–2025”, „Programu Rozwoju Sił Zbrojnych RP na lata 2021–2035”, „Planu Modernizacji Technicznej” (PMT) na lata 2021–2035 i „Planu Zakupów Środków Materiałowych” (PZŚM) na lata 2021–2035. PMT dotyczy zakupów sprzętu wojskowego, a PZŚM zakupów środków materiałowych, w tym amunicji.

Jednocześnie w 2024 roku w Sztabie Generalnym WP prowadzono prace związane z opracowaniem nowego „Programu Rozwoju Sił Zbrojnych RP na lata 2025–2039” i jego pochodnych (PMT i PZŚM na lata 2025–2039). Dokumenty te powinny zostać przyjęte do końca 2024 roku, jednak celu tego nie osiągnięto. Opracowano jedynie dokument, który jest nadrzędny w stosunku do Programu Rozwoju – „Szczegółowe kierunki przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP” na lata 2025–2039. Został on przyjęty przez Radę Ministrów 11 grudnia 2024 roku.

Na modernizację techniczną Wojska Polskiego w 2024 roku Agencja Uzbrojenia (AU) wydatkowała łącznie ponad 57 mld PLN, z czego: 29,96 mld PLN w ramach Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ), 25,56 mld PLN w ramach PMT ze środków budżetu państwa i 1,54 mld PLN w ramach PZŚM.

W 2024 roku AU podpisała ok. 130 umów (z ok. 150 wstępnie planowanych) o wartości ok. 150 mld PLN brutto, w tym ok. 100 nowych kontraktów wykonawczych, 19 aneksów w zakresie zwiększenia liczby pozyskiwanego sprzętu wojskowego oraz 10 zamówień w ramach prawa opcji. Dla porównania, w 2023 roku AU uruchomiła kontrakty o wartości ponad 170 mld PLN. Trzeba jednak pamiętać, że równolegle AU realizowała wiele zamówień wieloletnich zawartych we wcześniejszych latach.

Według stanu na 31 grudnia 2024 roku, AU wykonywała łącznie 467 umów, których wartość wieloletnia wynosiła ok. 540 mld PLN brutto (łącznie umowy zawarte w ramach PMT, PZŚM i FWSZ). Z podmiotami polskiego sektora obronnego było realizowanych 235 umów o wartości ok. 198 mld PLN (37%), w tym ze spółkami Grupy Kapitałowej PGZ – 135 umów na kwotę ok. 171 mld PLN i z pozostałymi podmiotami krajowymi – 100 umów na kwotę ok. 27 mld PLN.

Wojska Pancerne i Zmechanizowane

W ubiegłym roku na potrzeby Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych kontynuowano realizację umowy z grudnia 2015 roku na modernizację czołgów Leopard 2A4 do wersji Leopard 2PL, w ramach której dostarczono 14 kolejnych wozów. Do końca 2024 roku WPiZ otrzymały łącznie 76 Leopardów 2PL. Wartość tego kontraktu z początkowej kwoty 2,415 mld PLN wzrosła już do 4,18 mld PLN. Z kolei po sześciu latach realizacji zakończono wykonanie umowy na remont z modyfikacją czołgów T-72, dostarczając w ubiegłym roku ostatnie osiem wozów. Łącznie zmodyfikowano 152 T-72, a koszt prac zamknął się kwotą 1,082 mld PLN.

W celu uzupełnienia braków wynikających z przekazania polskich czołgów Ukrainie, 4 stycznia 2023 roku zawarta została umowa na sprzedaż Polsce 116 używanych czołgów M1A1 Abrams w podwersji FEP (Fire Enhancement Program) wraz z wozami wsparcia. Pierwsze 40 czołgów dostarczono w 2023 roku, a pozostałe 76 w ubiegłym roku. Trafiły one do 1. Warszawskiej Brygady Pancernej oraz 19. Lubelskiej Brygady Zmechanizowanej.

Na podstawie pierwszej umowy wykonawczej z 2022 roku na zakup 180 czołgów K2GF Black Panther, w ubiegłym roku dostarczono 56 egz. Trafiły one do 20. Bartoszyckiej Brygady Zmechanizowanej, 9. Brygady Kawalerii Pancernej i Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu. Jak dotąd do Polski dostarczono już 110 czołgów tego typu. Mimo wcześniejszych planów, w ubiegłym roku nie doszło do zawarcia drugiego kontraktu wykonawczego na pozyskanie kolejnych czołgów K2, już w wersji K2PL, dostosowanej do polskich wymagań z ich współprodukcją w Polsce. W tej sprawie pomiędzy PGZ S.A. a Hyundai Rotem Company, 9 lipca 2024 roku, podpisana została nowa umowa o powołaniu konsorcjum, które ma odpowiadać za przygotowanie oferty wspólnej produkcji czołgów K2PL. W sierpniu 2024 roku AU wysłała do nowego konsorcjum zaproszenie do złożenia wstępnej oferty. Została ona złożona na początku listopada 2024 roku. Rozpoczętych negocjacji w ubiegłym roku nie udało się jednak zakończyć.

Najważniejszym programem modernizacji WPiZ jest obecnie nabycie bojowych wozów piechoty Borsuk. Na mocy umowy ramowej z konsorcjum PGZ S.A. i HSW S.A. z lutego 2023 roku planuje się dostawy ponad 1000 bwp Borsuk w wersji bojowej z bezzałogową wieżą ZSSW-30 oraz ponad 300 wozów specjalistycznych. W 2024 roku prowadzono badania kwalifikacyjne prototypów. Udało się je zakończyć z wynikiem pozytywnym formalnie dopiero 19 listopada 2024 roku. Równolegle prowadzono negocjacje pierwszej umowy wykonawczej na dostawę ponad 100 Borsuków. Mimo wcześniejszych deklaracji do końca roku do zawarcia kontraktu nie doszło.

Na podstawie umowy ramowej z sierpnia 2023 roku konsorcjum PGZ S.A. i HSW S.A. na przełomie 2023 i 2024 roku miało opracować demonstrator technologii ciężkiego bwp na podwoziu armatohaubicy samobieżnej Krab, a w 2024 roku miało dojść do zawarcia pierwszej umowy wykonawczej w trybie zakupu z dostosowaniem. Powyższych zamiarów nie udało się jednak zrealizować. Wiadomo jedynie, że konsorcjum prowadziło w 2024 roku analizy w zakresie możliwości pozyskania licencji na produkcję podwozia ciężkiego bwp od kilku potencjalnych zagranicznych dostawców. Zapotrzebowanie wojska na takie pojazdy określone zostało w umowie ramowej na ok. 700 egz.

W przypadku kołowych transporterów opancerzonych doczekaliśmy się w 2024 roku dwóch umów wykonawczych. Pierwsza z nich o wartości 2,607 mld PLN brutto, zawarta 8 lipca 2024 roku, dotyczyła 58 Rosomaków z bezzałogową wieżą ZSSW-30, z dostawami w latach 2026–2027.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 3/2025