MOWAG i Schweizerisches Militärmuseum

Krzysztof Kubiak

Szwajcarskie Muzeum Wojskowe (Schweizerisches Militärmuseum Full), znajdujące się w niewielkiej miejscowości Full-Reuenthal w północnym kantonie Aargau, w bezpośredniej bliskości elektrowni atomowej Leibstadt, jest placówką niezwykle zasobną w eksponaty, samych pojazdów posiada ponad 200. W odróżnieniu od innych tego rodzaju instytucji w jej zasobach znajdują się nie tylko egzemplarze sprzętu wojskowego używanego przez własne i obce siły zbrojne, ale również szereg unikatowych prototypów wytworzonych przez silny, rodzimy przemysł zbrojeniowy, ale nigdy nie zakwalifikowanych do seryjnej produkcji. Stało się to za sprawą przejęcia, w toku rozwoju muzeum, „zbiorów przyfabrycznych” dwóch znanych szwajcarskich firm – MOWAG i Oerlikon. W prezentowanym Państwu materiale przedstawimy mało znane wozy bojowe skonstruowane w pierwszej z nich.

Firma MOWAG Motorwagenfabrik AG została założona w 1950 r. przez inżyniera Waltera Rufa (1903-2002). Przedsiębiorstwo od początku swojego istnienia koncentrowało się na produkcji pojazdów specjalnych i wozów bojowych, a jej pierwszym poważnym sukcesem było uzyskanie w 1953 r., kontraktu na dostawę dla szwajcarskiej armii ponad 1600 ciężarówek 4x4, oznaczonych jako MOWAG T1. Wykonywano je jako wozy dowodzenia, ambulanse, ale w wersji podstawowej były one… kołowymi transporterami piechoty. Mówi to bardzo dużo o ówczesnej kondycji helweckich sił zbrojnych. Ponadto dla odbiorców cywilnych budowano je jako wozy gaśnicze, policyjne, a nawet karetki więzienne. Konstrukcja auta połączyła proste i wytrzymałe zawieszenie z niezawodnym sześciocylindrowym silnikiem Dodge T-173 o pojemności 3370 cm3 i mocy 103 KM. W warunkach szwajcarskich dobrze sprawdzał się mechaniczny system transmisji z pięciobiegową skrzynią biegów (cztery naprzód i wsteczny). Później zdobyto niemiecki kontrakt licencyjny. Według szwajcarskiego projektu w zakładach Büssing Henschel zbudowano 750 kołowych transporterów MOWAG MR 8 dla Bundesgrenzchutzu (zwanych także Wotan, część z nich trafiła później do Hiszpanii).
MOWAG dostarczał również   samochody dla szwajcarskiej poczty. Na dekady jej symbolem stały się auta MOWAG Einsatzfourgon, których łącznie 556 dostarczono w latach 1953-1988. Poprzedziło je 214 furgonów pocztowych dostarczonych w roku 1950. W latach 1965-1975 MOWAG zbudował 170 wózków elektrycznych dla poczty, a ponadto dostarczał rozmaitym odbiorcom cały szereg pojazdów specjalistycznych, od ciągników lotniskowych, poprzez zestawy drogowe do przewozu ładunków wielkogabarytowych, a na specjalistycznych maszynach budowlanych kończąc.

Pełna wersja artykułu w magazynie  Poligon 3/2015