MQ-9 Reaper

Piotr Abraszek

MQ-9 Reaper

półtora roku operacji bojowych

Geneza i przebieg programu
Pozytywne doświadczenia z użycia rozpoznawczego BSL RQ-1/MQ-1 Predator (zmiana oznaczeń nastąpiła w 2005 r.) w kilku konfliktach lat 90. XX w. (głównie na Bałkanach) skłoniły producenta – firmę General Atomics Aeronautical Systems Inc. (GA-ASI) – do opracowania maszyny o lepszych osiągach. Nacisk położono na pułap, ale też na udźwig i długotrwałość lotu. Aparatem o lepszych właściwościach niż Predator interesowała się też NASA (National Aeronautics and Space Administration – Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej), prowadząca badania atmosfery z użyciem latających na dużych wysokościach bezzałogowców o znacznej długotrwałości lotu. Instytucja ta rozpoczęła w związku z tym realizację programu ERAST (Enviromental Research Aircraft and Sensor Technology – dosł. Samolot Badawczy Środowiska i Technologia Sensorów). Biuro Techniki Lotniczej NASA przekazało GA-ASI 10 mln USD (ok. 60% kosztów) na rozwój programu. Projekt nowego samolotu – nazwanego Predator B (nie mylić z RQ-1B) – oparto, jak wskazuje nazwa, na poprzedniku. Predator B otrzymał taki sam układ aerodynamiczny z prostymi skrzydłami dużym wydłużeniu oraz  zespołem napędowym umieszczonym z tyłu i współpracującym z pchającym śmigłem. General Atomics przygotował trzy przedprototypy Predatora B:

• Predator B-001 z kadłubem Predatora A, skrzydłami o rozpiętości powiększonej o 5,4 m (do 20 m) i napędem, który stanowił silnik turbośmigłowy Garret TPE-331-10T o mocy 712 kW. Udźwig użyteczny wynosił 340 kg, pułap 14 600 m, prędkość maks. 390 km/h, a długotrwałość lotu 30 h.

• Predator B-002, którego napęd stanowił dwuprzepływowy silnik turboodrzutowy Williams FJ44-2A o ciągu 10,2 kN. Udźwig tej wersji wynosił 215 kg, pułap 18 000 m, prędkość 500 km/h i długotrwałość lotu 12 h.

• Predator B-003 (nazwany przez GA Altair) z nowym płatowcem, skrzydłami o rozpiętości 25,6 m i napędem takim jak Predator B-001. Osiągi tej wersji były najlepsze – udźwig wynosił 1360 kg, pułap 15 750 m, prędkość 440 km/h, a długotrwałość lotu 36 h. Predator B-001 został oblatany 2 lutego 2001

Predator B-001 został oblatany 2 lutego 2001 r. w El Mirage w Kalifornii (siedzibie GA-ASI), ale USAF, również interesujące się kolejnymi BSL-ami General Atomics, wybrały do badań trzecią z wymienionych konstrukcji tyle, że ze skrzydłami o rozpiętości 20 m, zamawiając dwie maszyny z opcją na kontrakt na kolejne samoloty seryjne. Pierwsze z nich zostały dostarczone USAF pod koniec 2002 r.

W tym czasie, po zamachach 11 września 2001 r., w USAF wykrystalizowała się koncepcja bojowego bezzałogowca nazwana „Hunter-Killer”, czyli połączenia zadań rozpoznawczych z poszukiwaniem ważnych celów (pojedynczych osób lub grup poruszających się różnorodnymi pojazdami), ich identyfikacją, śledzeniem i efektywnym niszczeniem – wszystko w każdych warunkach atmosferycznych dowolnej porze doby. W  czerwcu 2003 r. dowódca Air Combat Command (Dowództwo Lotnictwa Bojowego) zaaprobował powyższą ideę, co umożliwiło kontynuację zamówień i  prowadzenie prób w locie.