MSPO 2021 - ciągłość pomimo przeciwności

Dawid Kamizela

Kielecki Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego odbywał się w tym roku już po raz XXIX. i i już na pierwszy rzut oka można było odnotować, że pomimo wciąż odczuwalnych ograniczeń związanych z wirusem COVID-19, wracają na należne im miejsce. Mimo że na salonie z powodu obostrzeń nie pojawiło się kilka zainteresowanych podmiotów i krajów, liczby w tych czasach i tak robią wrażenie -  zaprezentowało się łącznie ponad 400 wystawców z 27 państw. Z pewnością na taki efekt wpływ miało przyspieszenie, które można w ostatnim czasie odnotować w kwestii realizacji programów modernizacyjnych Sił Zbrojnych RP, głównie w dziedzinie systemów morskich (program Miecznik), ale też systemów przeciwlotniczych krótkiego zasięgu (program Narew).

Obrona powietrzna

Największym tegorocznym eksponatem związanym z obroną powietrzną były elementy zakupionego przez Polskę systemu Wisła, w tym pierwszej wyprodukowanej w HSW S.A. wyrzutni M903 systemu Patriot prezentowanej  wraz z dedykowanym ciągnikiem siodłowym Jelcz. Kolejny prezentowany pojazd tego typu w układzie jezdnym 8x8 i wraz z przyczepą terenową przeznaczono do transportu pocisków przeciwlotniczych. Trzeci Jelcz, tym razem w układzie 4x4, wraz z przyczepą terenową powstał w odpowiedzi na potrzebę zwiekszenia mobilności systemu dowodzenia IBCS oraz innego osprzętu transportowanego wraz z systemem Wisła.

Wisła i jej kolejne polskie elementy bardzo dobrze prezentowały się na wystawie MSPO, ale na kolejną fazę programu będziemy musieli poczekać jeszcze kilka lat. Pod względem największego zainteresowania MON i przemysłu jest jednak obecnie program Narew. Pierwszego dnia targów, 7 września, Prezydent RP Andrzej Duda i Minister ON Mariusz Błaszczak asystowali przy podpisaniu „ramowej” umowy pomiędzy konsorcjum PGZ-Narew a Inspektoratem Uzbrojenia, dotyczącej prac nad programem. Kolejnym, wynikającym z powyższego krokiem, ma być zawarcie umów wykonawczych z uczestnikami konsorcjum, a następnie podpisanie właściwej umowy, co powinno mieć miejsce w 2022 roku. Dopiero to ostatnie porozumienie rozpocznie właściwą fazę realizacyjną programu Narew zakładającego obecnie pozyskanie 23 baterii ogniowych, które trafić mają do Sił Zbrojnych RP. Najistotniejsza decyzja dotycząca Narwi jest zatem jeszcze kwestią przyszłości, mowa oczywiście o wyborze pocisku rakietowego. W związku z powyższym kolejny raz w Kielcach mogliśmy odnotować obecność oferowanego przez MBDA pocisku CAMM w postaci wyrzutni należącej do brytyjskiego systemu Land Ceptor. Nie zabrakło także równie dobrze znanej makiety pocisku Sky Ceptor, czyli wersji rozwojowej izraelskiego Stunnera,  będącej również w „krótkiej” jednostopniowej wersji ofertą dla Narwi. Powiewem nowości w tegorocznym MSPO była duetapowa propozycja Raytheon oraz Kongsberg. Dotyczy ona „szybkiej ścieżki” dostawy do Polski w ciągu dwóch lat pierwszej jednostki ogniowej systemu NASAMS oraz równoległego rozpoczęcia prac nad docelowym systemem, w oparciu o elementy zapewniane przez polski przemysł zbrojeniowy oraz obie firmy zagraniczne.  

Kolejne propozycje Raytheon możemy już zaliczyć do najniższej półki obrony powietrznej, czyli systemów klasy VSHORAD. Zacząć należy od niekwestionowanej „gwiazdy” w tej dziedzinie - pocisku Tamir - wchodzącego w skład izraelskiego systemu Iron Dome. Makieta pocisku Sky Hunter, czyli ciągle potencjalnej, „zamerykanizowanej” wersji Tamira uzupełniała bowiem ofertę Raytheon w dziedzinie obrony przeciwlotniczej.

Lotnictwo

MD500E. Choć ekspozycja firmy Works 11 rokrocznie cieszy się coraz większym  zainteresowaniem odwiedzających targi, na bieżącym salonie poziom ten znacznie przyrósł. Spółka, znana głównie jako reprezentant i dystrybutor na Polskę uznanych zagranicznych przedsiębiorstw produkujących broń strzelecką, zademonstrowała na swoim stoisku śmigłowiec MD 500E. Maszyna ta, z racji podobieństwa do śmigłowców używanych przez 160. Pułk Lotniczych Operacji Specjalnych została szybko nazwana „cywilnym Littlebirdem”, choć z racji szerokiej gamy prezentowanego wraz z nią uzbrojenia strzeleckiego i rakietowego, nie było wątpliwości o jej wojskowym przeznaczeniu. Charakteryzujący się masą startową sięgającą zaledwie 1361 kg, wiropłat ten dysponuje udźwigiem 689 kg, prędkością 250 km/h, maksymalnym pułapem operacyjnym 4876 m i zasięgiem 537 km. Maszyna, która przybyła do Kielc w „gładkiej” konfiguracji, została na miejscu doposażona w produkowany przez DillonAero system MCAS-500AH (Mission Configurable Aircraft System) - zintegrowany układ podwieszeń oraz zasilania w amunicję. MCAS w konfiguracji dla MD 500E może obejmować do sześciu punktów podwieszeń, na których można umieścić całą gamę uzbrojenia kierowanego i niekierowanego jak karabiny wielolufowe M134D i GAU-19B, zasobniki HMP z kaemami M-3P, zasobniki dla niekierowanych pocisków rakietowych M260 i M261, przeciwpancerne pociski kierowane Hellfire czy też wyrzutnie pocisków Griffin. Dla celów obserwacyjno-celowniczych na wyposażenie śmigłowca mogą wejść głowice optoelektroniczne firm Wescam czy L3 Harris, a piloci mogą otrzymać zintegrowane z awioniką śmigłowca wyświetlacze nahełmowe czy gogle noktowizyjne. Jak podkreślali przedstawiciele firmy, maszyna na polskim rynku oferowana jest głównie z myślą o lotniczym komponencie wojsk specjalnych, siłach aeromobilnych, czy służbach granicznych i bezpieczeństwa wewnętrznego. 

Mielecki „gunship”. Mimo że tegoroczne MSPO nie były jeszcze miejscem premiery nowo proponowanego wariantu Skytrucka, to z racji pojawienia się w trakcie targów kolejnych szczegółów oferty warto temu projektowi poświęcić nieco uwagi. Koncepcja stworzenia na bazie produkowanego w Mielcu lekkiego samolotu platformy do szeroko pojętego wsparcia sił specjalnych związana jest z prowadzonym przez amerykańskie dowództwo operacji specjalnych programem Armed Overwatch. Chodzi o zastąpienie wyeksploatowanych samolotów U-28 Draco (zmodyfikowane Pilatus PC-12) do zadań ISR i wspomagania łączności, jednocześnie zapewniając nowe zdolności w obszarze prowadzenia wsparcia powietrznego za pomocą uzbrojenia precyzyjnego. Obecne plany dotyczą pozyskania łącznie 75 maszyn przeznaczonych dla czterech eskadr liniowych SOCOM oraz komponentu szkoleniowego. Zakup pierwszych maszyna ma nastąpić już w roku budżetowym 2022, a całość dostaw miałaby się odbyć w czasie krótszym niż siedmiu lat. W maju 2021 roku wyłoniono pięciu oferentów, którzy otrzymali 19,2 mln USD na opracowanie prototypów swoich maszyn: MAG Aerospace (samolot MC-208 Guardian), Textron Aviation AT-6E Volverine), L-3 Communications (AT-802U Sky Warden), Leidos (Bronco II) i Sierra Nevada Corporation (MC-145B Wily Coyote).

Proponowany przez Sierra Nevada samolot Wily Coyote to wersja rozwojowa C-145A Combat Coyote, czyli Skytrucka, który w liczbie 16 egzemplarzy został w latach 2009-2013 roku pozyskany na użytek AFSOC. Dziś na ich stanie pozostaje pięć egzemplarzy tej maszyny. Nowa propozycja ma zostać poddana modernizacji opierającej się głównie na doposażeniu w nowe uzbrojenie, sensory oraz awionikę. Wzmocnieniu, biorąc pod uwagę zabudowę węzłów uzbrojenia, muszą zostać poddane również elementy skrzydeł. Maszyna ma otrzymać łącznie cztery podskrzydłowe węzły, natomiast kolejne systemy uzbrojenia mają być przenoszone w kadłubie samolotu. Zewnętrzne pylony mają mieć zdolność do podwieszenia pocisków Hellfire, zasobników z pociskami APKWS czy małogabarytowych bomb precyzyjnych SDB i SDB II. W skład przenoszonej w kadłubie palety uzbrojenia mają natomiast wejść pociski Griffin, SGM, jak też „jednorazowe” BSP Altius i Coyote (odpalane z wyrzutni Common Launch Tubes). Najpotężniejszym, zarówno pod względem gabarytów i efektu użycia środkiem rażenia miałby natomiast być pojedynczy pocisk manewrujący AGM-158 JASSM, zrzucany przez rufowe drzwi na specjalnej palecie. Zadania obserwacyjne i naprowadzanie uzbrojenia ma umożliwiać jedna lub dwie głowice elektrooptyczne (pod nosem maszyny i ewentualnie jej kadłubem). Zamiennie mógłby się tam znaleźć inny sensor jak radar klasy SAR czy system rozpoznania radioelektronicznego.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 10/2021