Najniższe ogniwo – drużyna piechoty na przykładzie wybranych armii
Aaron Rokosz
Współczesne działania zbrojne jasno wskazują obszar zasadniczego zainteresowania komponentów militarnych. W najbardziej obecnych dziś w mediach konfliktach prowadzonych na terenie Syrii/Iraku czy Ukrainie większość działań bojowych przebiega w ośrodkach miejskich oraz wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych (autostrady, drogi krajowe itp.). Duża liczba potencjalnych fortyfikacji występujących w terenie zurbanizowanym stawia dodatkowe wyzwania przed dla systemu walki współczesnej drużyny piechoty. W tym kontekście warto spojrzeć na organizację i możliwości ogniowe drużyn piechoty kilku armii świata.
Piechota US Army
Zasadniczo występują trzy schematy organizacyjne dla wojsk lądowych Stanów Zjednoczonych (US Army). Występują pewne różnice w składzie i uzbrojeniu także najniższego szczebla pododdziału piechoty w formacjach ciężkich (Armored Brigade Combat Team, ABCT), średnich kołowych (Stryker Brigade Combat Team, SBCT) oraz lekkiej piechoty (Infantry Brigade Combat Team, IBCT). Wynika to ze stawianych zadań, ale i charakterystyk zasadniczego wyposażenia podstawowych środków transportu (i walki) lub ich brak.
Zasadniczo drużyna piechoty wojsk lądowych Stanów Zjednoczonych (US Army Infantry Squad) składa się z dziewięciu żołnierzy: dowódcy drużyny (karabinek M4A1), dowódcy sekcji numer 1 (M4A1), grenadiera (M4A1 plus granatnik M320 kalibru 40 mm i granatnik jednorazowy), celowniczego karabinka maszynowego (M249 kal. 5,56 mm lub lżejszej wersji Mk 46), strzelca (M4A1), dowódcy sekcji numer 2 (M4A1), grenadiera (M4A1 plus M320), celowniczego karabinka maszynowego (M249) i strzelca (M4A1). Pod względem organizacji walki widoczny staje się łatwy sposób dzielenia drużyny na dwa mniejsze zespoły ogniowe. Na szczeblu drużyny w broni maszynowej występuje jedynie kaliber 5,56 mm, co oczywiście ułatwia zabezpieczenie logistyczne, ale spotyka się także z krytyką, żołnierze dysponują środkami do skutecznego rażenia na krótkich dystansach (realnie do 500-600 metrów, w przypadku M249 i podstawy trójnożnej do 800 metrów).
Trzy takie jednorodne drużyny wchodzą w skład plutonu piechoty (3 w kompanii). W tym wypadku pojawiają się jednak pewne różnice, niekiedy stosunkowo skomplikowane. Pluton piechoty zmechanizowanej przemieszcza się przy użyciu 4 gąsienicowych bojowych wozów piechoty M2A3 Bradley. Każdy bwp przewozi do siedmiu żołnierzy desantu, co sprawia, że pluton 4 wozów może przewieźć 28 żołnierzy do spieszenia (desantowania). Załogi pojazdów (w tym dowódcy bwp) nie wchodzą w skład drużyn piechoty zmechanizowanej, podlegają bezpośrednio dowódcy plutonu, na podobnej zasadzie do dowódców drużyn. Dowódca plutonu dowodzi zatem szefem plutonu, czterema dowódcami pojazdów i trzema dowódcami drużyn piechoty. Ważnym elementem jest znajdujący się do dyspozycji każdej drużyny ppk Javelin (3 w plutonie, 6 w kompanii piechoty ABCT), sam Bradley charakteryzuje się również możliwościami wsparcia ogniem w postaci armaty 25 mm i ppk TOW. Brak w plutonach drużyn wsparcia, umożliwiających skumulowanie siły ognia na wybranym kierunku przez dowódcę plutonu. Może to przykładowo pomóc w wykonaniu osłony ogniowej natarcia lub odwrotu drużyn piechoty. Brak tego elementu w „ciężkim” plutonie można też tłumaczyć dużą różnicą w masie pomiędzy podstawowym karabinkiem M4 (poniżej 4 kg), a km M240B (ponad 12 kg), co będzie utrudniało współdziałania żołnierzy w ramach jednej drużyny. Takie zadania zapewne realizują same wozy M2A3 Bradley, ale trudno również o skuteczne samodzielne operowanie drużyn piechoty w oderwaniu od wozów bojowych. Na szczeblu kompanii znajduje się pojedynczy granatnik automatyczny Mk 19 kalibru 40 mm, wielkokalibrowy karabin maszynowy M2 (12,7 mm) na transporterze M113 i dwa dodatkowe bwp M2A3 Bradley (łącznie 14 w kompanii). Jako ciekawostkę można podać, że już na szczeblu kompanii ulokowano małe bezzałogowce Raven B, żołnierze mają również do dyspozycji 18 strzelb gładkolufowych. Podstawowym środkiem łączności w amerykańskich drużynach jest ręczna radiostacja AN/PRC-148(V)4, w plutonie plecakowa AN/PRC-119F.
Działanie plutonu piechoty ABCT wykorzystującego 4 wozy Bradley i zorganizowanego w 3 drużyny jest skomplikowane taktycznie. Liczba M2A3 podnosi możliwości ogniowe oraz elastyczność operacyjną plutonu, jednak uniemożliwia stosowane prostego podziału pododdziału na dwa zespoły. Struktura, w której liczba bwp nie jest tożsama z liczbą drużyn podlegała w Stanach Zjednoczonych silnej krytyce. W jednym pojeździe obecni byli żołnierze z dwóch drużyn, to wyzwalało konkretne problemy dla dowódcy plutonu. Pomimo tego, koncepcja 9-osobowej drużyny przetrwała pomimo stosowania pojazdu dla 7-osobowego desantu. Rozwiązanie to uznawano za przejściowe w świetle programów nowego bwp, który miał umożliwić transport całej 9-osobowej drużyny w jednym pojeździe. Niestety wiązało się to z odpowiednio większymi rozmiarami pojazdu, co ciągnęło za sobą wysoką masą, a w rezultacie wyższe koszty programu. W efekcie planuje się dalsza modernizację i utrzymywanie w służbie bwp Bradley, co zapewne utrzyma istniejący stan rzeczy.
Drużyny/plutony KTO Stryker (SBCT) i generalnie kompania piechoty zmotoryzowanej to interesujące z punktu widzenia integracji różnorakich systemów walki. Drużyna piechoty liczy 9 żołnierzy. Każda posiada przyporządkowany kołowy transporter opancerzony M1126 Stryker (z dowódcą wozu oraz kierowcą) oraz pojedynczą wyrzutnię ppk Javelin (czyli 9 w kompanii), Trzy drużyny plus drużyna wsparcia (5 żołnierzy, 2 karabiny maszynowe M240B kalibru 7,62 mm) tworzą pluton. Dwa takie plutony plus pluton piechoty z dwoma drużynami piechoty, drużyną wsparcia oraz drużyną moździerzy (10 żołnierzy z 2 moździerzami 60 mm i 2 KTO M1129 Stryker z moździerzami 120 mm) tworzą kompanię. Bardzo ciekawy jest element wsparcia szczebla kompanii, mowa o plutonie ogniowym (9 żołnierzy) z 3 wozami M1128 Stryker z armatą 105 mm. Łącznie w kompanii jest aż 19 transporterów Stryker (14 piechoty wkm lub 40 mm granatnikiem Mk 19, 2 moździerzy, 3 z armatą 105 mm). Kompania dysponuje również zestawem BSP Raven B.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 8/2017