Najnowsze TARANTULE

Tomasz Grotnik

Najnowsze TARANTULE

Najpierw 13 marca, potem 10 kwietnia br. Wietnamczycy zwodowali dwa kutry rakietowe projektu 12418 Mołnija. Należą one do najnowszego wcielenia „nieśmiertelnych” Tarantul, które stały się godnymi następczyniami, odnoszących wielkie sukcesy eksportowe, mniejszych Os. Genezę tych jednostek przedstawiliśmy obszernie w MSiO 4/2005 i nie będziemy tu do niej wracać. Jednak wspomniana odmiana tego projektu istniała wówczas tylko w formie rysunków i modeli prezentowanych na wystawach uzbrojenia. Nadarza się zatem okazja do przybliżenia tej wersji i prześledzenia zmian, jakie zaszły w stosunku do pierwszego wariantu Tarantul sprzedawanego za granicą – znanego i u nas projektu 1241RE.

W numerze grudniowym wskazywaliśmy, że popyt na ścigacze rakietowe obniżył się w ostatnich latach znacząco, jednak wciąż są odbiorcy takich jednostek, a tym samym ich oferenci. Wśród tych ostatnich prym wiedzie Rosja, której biura projektowo-konstrukcyjne – szczególnie OAO CMKB Ałmaz z Sankt Petersburga – przygotowały sporo ciekawych propozycji kutrów rakietowych i artyleryjsko-rakietowych. Niemniej nowe okręty nie mają dużego wzięcia, czego nie można powiedzieć o sprawdzonych Tarantulach. Jednostki proj. 12418, a także licencję na ich produkcję w kraju, kupił Wietnam, po nim Turkmenistan, a realizacji kontraktu z Libią przeszkodził kres dyktatorskich rządów płk. Kaddafiego.

Powtórzyć sukces
Duży kuter rakietowy proj. 12418 Mołnija (błyskawica) został opracowany przez Centralne Morskie Biuro Konstrukcyjne Ałmaz. W październiku 1990 r. rozpoczęto prace nad zwiększeniem potencjału eksportowego Tarantul, które były uzbrojone w przestarzałe systemy i wyposażone w uproszczony zespół urządzeń elektronicznych. Projektowanie przebiegało z inicjatywy samego biura przy aprobacie ministra przemysłu stoczniowego. Głównym konstruktorem proj. 12418 był J. W. Arsieniew, jego zastępcą S. A. Iwanow, zaś podstawą dla nowego projektu technicznego poprzedni – 1241RE. Rosjanie „poszli po linii najmniejszego oporu” i wykorzystali w maksymalnym zakresie sprawdzoną konstrukcję, wymieniając nienowoczesny kompleks rakietowy P-20 na Uran-E oraz dodając nowe i modernizując starsze urządzenia elektroniczne.

Projekt 12418 powstałą z myślą o odbiorcach zagranicznych i nigdy nie był oferowany WMF Rosji. Pierwszym kupującym zostały Indie, które zbudowały w oparciu o licencję własną wersję kutra (tam – korwety rakietowej). Zastosowano w niej standardowe dla marynarki wojennej Indii systemy elektroniczne i uzbrojenia. W latach 1998-2002 w stoczniach Mazagon Dock Ltd. w Bombaju i Goa Shipyard Ltd. w Vasco da Gama powstały dwie takie korwety (Prabal K 92 i Pralaya K 91). Poniższy opis dotyczyć będzie jednak tylko wersji rosyjskiej, która różni się w wielu aspektach. W kodzie raportowym NATO kutry otrzymały nazwę Tarantul IV.

W październiku 1992 r. w trakcie analizowania projektu technicznego 12418, przedstawiciele kompanii handlowej OAO Rosoboroneskport zwrócili uwagę na konieczność opracowania przy współpracy ze stocznią OAO SSZ Wympieł wariantu uzbrojonego w kompleks rakietowy Moskit-E z pociskami 3M-80E. Przewidywali oni, że będzie on atrakcyjniejszy dla potencjalnych importerów. Tak też się stało i pod tym samym kierownictwem przygotowano proj. 12421 ze wspomnianym uzbrojeniem. Okazało się jednak, że wbrew założeniom ani Indie, ani Chiny – bo te kraje były głównie „na celowniku” Rosoboroneskportu jako użytkownicy Moskita-E – nie zainteresowały się konstrukcją. Jedyny ukończony kuter proj. 12421 – R-32 – służy w rosyjskiej Flotylli Kaspijskiej.

Zastosowane systemy uzbrojenia powodują, że jednostka proj. 12418 jest jednozadaniowa. Jej zasadniczym przeznaczeniem jest niszczenie okrętów, statków oraz środków desantowych wroga na otwartych wodach, z wykorzystaniem uzbrojenia rakietowego i artyleryjskiego.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 5/2013