Pancerniki typu Nelson (cz. II)

 

Modernizacje przedwojenne
W okresie międzywojennym zarówno Rodney, jak i Nelson przeszły kilka wymagających odnotowania zmian. Pierwsze z nich wynikały z problemów zaobserwowanych w czasie próbnych strzelań artylerii głównej i wspomniane zostały przy okazji opisu uzbrojenia. Niedługo po dokonaniu tych modyfikacji, na okrętach wprowadzono kolejne. Wkrótce po wejściu pary pancerników do służby uwidoczniły się wady ich uzbrojenia plot. Zrozumiałe jest więc, że to właśnie środki przeciwdziałania napadowi powietrznemu, jak i ich systemy kierowania zostały poddane modernizacji w pierwszej kolejności. Pierwszym zwiastunem zmian w tym obszarze była instalacja w latach 1930-1931 systemu kierowania ogniem plot. HACS Mk I. O ile jednak w tym przypadku można mówić jeszcze o jednolitym charakterze doposażenia, gdyż systemy te zostały zamontowane na obu pancernikach, to zakres prac modernizacyjnych prowadzonych w kolejnych latach na Rodneyu i Nelsonie był jednak zwykle nieco inny. Utarło się przy tym przekonanie, że Nelson pełniący przez długi czas rolę okrętu flagowego Home Fleet czy później gibraltarskiego zespołu Force H, był zwykle uprzywilejowany jeśli chodzi o remonty i modernizacje. Zwykle miał się również znajdować w lepszej kondycji technicznej. Należy jednak zaznaczyć, że twierdzenie to nie zawsze było prawdziwe, gdyż Rodney jako pierwszy z pary omawianych pancerników otrzymał radar, o czym mowa w dalej. Do jednej z pierwszych przebudów, która wprowadziła różnice pomiędzy obiema jednostkami doszło w latach 1932 i 1933. Nelson otrzymał wówczas dodatkową platformę kompasową. Dobudowano ją na poziomie pomostu admiralskiego, powyżej dotychczasowej. W tym samym okresie zmodyfikowano również mostek dodając kolejny pomost przed stanowiskiem kierowania ogniem artylerii głównej. Podobnych zmian nie wprowadzono na drugiej z jednostek. Dla odmiany, nieco wcześniej, Rodney otrzymał dodatkowy dalmierz optyczny o bazie 2,74 m (9 stóp), który zamontowano, na pomoście, na dachu stanowiska HACP. Po zainstalowaniu wspomnianych systemów kierowania ogniem, w latach 1933-1934 oba pancerniki dozbrojono w dwa ośmiolufowe stanowiska Mk V działek kal. 40 mm L/39 pom-pom, które zamontowane zostały po bokach komina. Aby móc to uczynić z obydwu jednostek zdjęto ciężkie wieże dalmierzy wyrzutni torpedowych. Po raz kolejny uzbrojenie plot. wzmocniono między 1934 a 1935, kiedy to w narożnikach tylnej części mostka zainstalowano na obu pancernikach dwa czterolufowe stanowiska plot. wkm-ów Vickersa kal. 12,7 mm.

W 1936 roku rozpoczęto dyskusję nad planami głębszej modernizacji pancerników typu Nelson. Proponowane zmiany w założeniu objąć miały artylerię średnią i przeciwlotniczą oraz opancerzenie okrętów. W przypadku uzbrojenia, przedstawiono trzy warianty częściowego przezbrojenia, zakładające wymianę dotychczasowych armat Mk XXII kal. 152 mm L/50 na nowe, uniwersalne, nieco mniejszego kalibru, dysponujące większymi kątami podniesień i prędkościami ruchu luf oraz dodatkowe wzmocnienie małokalibrowej artylerii plot. Proponowane do instalacji zestawy uzbrojenia zaprezentowano w tabeli. Mówiąc o konieczności poprawy ochrony biernej okrętów, postulowano natomiast wzmocnienie opancerzenia poprzez zwiększenie szerokości pasa opancerzenia bocznego ku dołowi, w wyniku instalacji dodatkowego pancerza bocznego2 o grubości od 152 do 305 mm. Dodatkowo okręty miały otrzymać również opancerzenie pokładu dolnego w części dziobowej. Modernizacji w tak szerokim zakresie nie udało się jednak wprowadzić w życie, a czynnikami decydującymi miały być problemy budżetowe oraz obciążenie stoczni, gdyż prace w takim zakresie mogły zostać przeprowadzone dopiero około 1940 roku. Natomiast już w trakcie działań wojennych ograniczona liczba jednostek liniowych nie pozwalała na dłuższe wyłączenie ze służby najnowszych posiadanych, do czasu wprowadzenia do służby pancerników typu King George V.

 

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 2/2010