Niemieckie samochody pancerne Sd.Kfz. 231, 232, 233 i 263
Mariusz Skotnicki
W drugiej połowie lat trzydziestych w Niemczech skonstruowano szereg pojazdów pancernych, które później odegrały istotną rolę w działaniach bojowych w czasie walk w Polsce w 1939 r., we Francji w 1940 r., czy na początku zmagań na froncie wschodnim w 1941 i 1942 r. Formując przed wybuchem wojny kolejne dywizje pancerne Wehrmachtu nie zapomniano jak ważną rolę będą miały do odegrania wchodzące w ich skład dywizjony rozpoznawcze. To od nich, nie tylko od rozpoznania lotniczego, miało zależeć znajdywanie słabych punktów obrony przeciwnika, poprzez które powinny przebijać się główne siły dywizji pancernych. Aby pomyślnie wypełnić swoje zadania, dywizjony rozpoznawcze musiały mieć nie tylko odpowiednią organizację, ale dysponować także odpowiednim sprzętem i uzbrojeniem. W 1936 r. skonstruowano dla Panzerwaffe nowy ciężki samochód pancerny, tym razem na ośmiokołowym podwoziu typu GS, w którym zastosowano szereg bardzo ciekawych rozwiązań konstrukcyjnych.
Gdy w 1935 r. sformowano trzy pierwsze dywizje pancerne Wehrmachtu, wchodzące w ich skład oddziały rozpoznawcze dysponowały samochodami pancernymi o dość ograniczonych walorach bojowych. Lekkie pojazdy typu Kfz. 13 i 14 miały być od 1936 r. stopniowo zastępowane przez nowe 4-kołowe samochody pancerne Sd.Kfz. 221, 222 i 223. Istniała jednak kwestia następcy ciężkich wozów typu Sd.Kfz. 231, 232 i 263 (6-Rad). Były one stosunkowo tanie i doskonale nadawały się do szkolenia żołnierzy. Jednak wykorzystane do ich budowy 6-kołowe podwozia komercyjnych samochodów ciężarowych nie były przystosowane do jazdy w trudnych warunkach terenowych. Nie można było oczekiwać, że w trakcie przyszłych działań wojennych samochody pancerne będą operować wyłącznie po drogach utwardzonych. W tej sytuacji 6-kołowe pojazdy mogły być traktowane tylko jako tymczasowe rozwiązanie problemu uzbrojenia pancernych oddziałów rozpoznawczych.
Przedstawiciele wojska postulowali podjęcie jak najszybciej produkcji seryjnej nowego ciężkiego samochodu pancernego, radzącego sobie doskonale w trakcie jazdy terenowej oraz poruszającego się po drodze z dużą prędkością. Uznano, że są to dwie niezbędne cechy dobrego pojazdu rozpoznawczego.
Urząd Uzbrojenia Wojsk Lądowych podjął decyzję, by wspomniany pojazd skonstruowano w oparciu o 8-kołowe podwozie typu GS. Powstało ono na przełomie 1934 i 1935 r. w należących do firmy Büssing-NAG zakładach w Leipzig-Wahren. Pierwotnie miało zostać wykorzystane do budowy przeznaczonego dla wojska standardowego typu ciężkiego, terenowego samochodu ciężarowego (schwerer Einheits Gelandegängiger Wehrmachts Lastkraftwagen). Ostatecznie jednak podwozie typu GS nie zostało zaadaptowane do służby w tym charakterze i wykorzystywano je wyłącznie do produkcji samochodów pancernych. Gwoli ścisłości można tylko wspomnieć, że zbudowano także jeden egzemplarz specjalnego opancerzonego pojazdu pomiarowego. Wykorzystywano go do wykonywania pomiarów balistycznych, w trakcie próbnych strzelań na artyleryjskim poligonie w Hillersleben.
Pełna wersja artykułu w magazynie Poligon 2/2015