Nieznane myśliwce Regia Aeronautica (1938–1943) cz. II

Leszek A. Wieliczko

W latach 1938–1943 we włoskich wytwórniach lotniczych opracowano wiele jednomiejscowych jednosilnikowych myśliwców lądowych (caccia terrestre), z których tylko nieliczne trafiły do produkcji seryjnej. Reszta pozostała na etapie projektu, prototypu lub co najwyżej niewielkiej serii próbnej. Samoloty te albo przegrały rywalizację ze swoimi konkurentami, albo nie spełniły oczekiwań Regia Aeronautica, albo ich rozwój nie został ukończony przed kapitulacją Włoch. W drugiej części artykułu prezentujemy projekty i prototypy myśliwców skonstruowanych w firmach Macchi, Piaggio, Reggiane i SAI.

Macchi (Breda) C.200bis

C.200 Saetta był jednym z dwóch podstawowych typów włoskich myśliwców przełomu lat 30. i 40. (obok Fiata G.50). Napędzany był 14-cylindrowym silnikiem gwiazdowym Fiat A.74 RC.38 o mocy startowej 870 KM i mocy trwałej 840 KM na wysokości 3800 m. Jego osiągi szybko przestały odpowiadać rosnącym wymaganiom Regia Aeronautica. Na początku 1942 r. inż. Mario Pittoni z firmy Società Italiana Ernesto Breda w Bresso koło Mediolanu, jednej z trzech wytwórni produkujących myśliwce C.200, postanowił zastosować do napędu myśliwca mocniejszy silnik, aby poprawić prędkość maksymalną i prędkość wznoszenia. W jednym z egzemplarzy C.200 (MM.8191) z XXI serii produkcyjnej zainstalowano 14-cylindrowy silnik gwiazdowy Piaggio P.XIX RC.45 Turbine-B o mocy 1180 KM na wysokości 4500 m. Tak jak C.200 późniejszych serii, samolot miał skrzydła i podwozie z myśliwca C.202. Zachowano typową dla C.200 odkrytą kabinę pilota oraz uzbrojenie złożone z dwóch karabinów maszynowych Breda-SAFAT kal. 12,7 mm w kadłubie. Ponieważ nowy silnik miał większą średnicę niż A.74 (1274 mm w porównaniu z 1195 mm) i przesłaniał wyloty luf, karabiny zostały zamontowane nieco wyżej, a ich wystające z obrysu kadłuba fragmenty osłonięto kroplowymi owiewkami.

Tak zmodyfikowany samolot, oznaczony C.200bis, został oblatany 11 kwietnia 1942 r. przez pilota doświadczalnego Luigiego Acerbiego. Po kilku pierwszych lotach standardowe śmigło z C.200 wymieniono na nowe o większej średnicy, zaopatrzone w kołpak. 18 maja C.200bis przeleciał do Centro Sperimentale w Guidonia koło Rzymu. Podczas prób udało się osiągnąć prędkość 535 km/h na wysokości 6300 m – o około 30 km/h większą niż w seryjnym C.200. Ponieważ w tym czasie w służbie znajdowały się już myśliwce C.202 o znacznie lepszych osiągach, zrezygnowano z rozwoju C.200bis.

Macchi C.201

W odpowiedzi na tzw. drugi konkurs na samolot myśliwski (2o Concorso Caccia Intercettore Terrestre), ogłoszony przez Ministero dell’Aeronautica (Ministerstwo Lotnictwa) w 1938 r., inż. Mario Castoldi z firmy Aeronautica Macchi w Varese zaprojektował myśliwiec C.201. Do jego napędu miał służyć opracowywany w tym czasie 14-cylindrowy silnik gwiazdowy Fiat A.76 RC.40 o mocy trwałej 1000 KM na wysokości 4000 m. Konkurentami C.201 były m.in. projekty AVIS Co.2, Breda Ba.100, Caproni Ca.175, Fiat G.52, Nardi FN.530 i Reggiane Re.2000. Z tego grona za najlepsze uznano projekty Fiata i Macchi, ale ostatecznie tylko ten drugi został zrealizowany (także Re.2000 został zbudowany, ale na koszt własny wytwórni Reggiane). Pozostałe projekty zostały odrzucone.

Poza silnikiem C.201 różnił się od seryjnego C.200 nowym, smuklejszym kadłubem i całkowicie zakrytą kabiną pilota. Skrzydła, usterzenie, podwozie i uzbrojenie (dwa karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 12,7 mm w kadłubie, z zapasem amunicji po 370 nabojów) pozostawiono bez zmian. Ponieważ kadłub C.201 miał w przekroju mniejszą wysokość niż C.200, karabiny wystawały z jego obrysu i zostały osłonięte kroplowymi owiewkami. Ministerstwo Lotnictwa zamówiło budowę dwóch prototypów C.201 (MM.436 i MM.437). Opóźnienie w rozwoju silnika A.76, a potem podjęcie prac nad bardziej obiecującym myśliwcem C.202, napędzanym niemieckim silnikiem rzędowym Daimler-Benz DB 601A sprawiło, że program C.201 został czasowo zawieszony.

Budowę prototypów C.201 ukończono dopiero w połowie 1941 r., gdy firma Fiat udostępniła konstruktorom samolotów pierwsze egzemplarze silników A.76. Niestety nowa jednostka napędowa wciąż sprawiała problemy i ostatecznie nigdy nie została zamontowana w C.201. Zamiast niej oba prototypy dostały starsze silniki A.74 RC.38. Pierwszy z nich został oblatany 25 sierpnia 1941 r. przez pilota doświadczalnego Guido Carestiato, a drugi we wrześniu. Podczas prób zarejestrowano prędkość maksymalną 512 km/h – niewiele wyższą, niż osiągały seryjne C.200, i znacznie poniżej obliczeniowych 550 km/h z silnikiem A.76. W tej sytuacji dalsze prace przy samolocie C.201 zostały przerwane. Oba prototypy trafiły 28 czerwca 1942 r. do Centro Sperimentale w Guidonia, gdzie otrzymały „seryjne” numery ewidencyjne MM.8616 (pierwszy) i MM.8617 (drugi).

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2016