Wojciech Holicki
Noc w zatoce Kamimbo
Zatopienie okrętu podwodnego I-1
Pod koniec października 1942 roku dowództwo Królewskiej Marynarki Wojennej Nowej Zelandii, czyli Royal New Zealand Navy, przy pełnej akceptacji rządu swego kraju, zaoferowało Amerykanom wsparcie w postaci 25. Flotylli Trałowców. Propozycja została przyjęta, a ponieważ Nowozelandczycy zgadzali się na jej bojowe wykorzystanie w dowolnej części Pacyfiku, formację tę postanowiono wysłać na wody wokół Wysp Salomona, gdzie toczyła się niezwykle dramatyczna, zacięta i krwawa kampania. W efekcie, 15 grudnia do bazy na wyspie Tulagi, niedaleko mającego kluczowe znaczenie Guadalcanalu, dotarły cztery jednostki: flagowa Matai oraz Kiwi, Moa i Tui. Cztery dni później weszły one do akcji i wkrótce dwie z nich odniosły duży sukces w walce z Flotą Cesarską.
Gdy wybuchła II wojna światowa, nowozelandzka eskadra brytyjskiej Royal Navy, bo taki wówczas status miały siły morskie Nowej Zelandii, liczyła dwa nowoczesne krążowniki lekkie (Achilles i Leander) oraz jeden trałowiec. W lutym 1939 roku w Wellington podjęto decyzję o zleceniu budowy trzech niedużych jednostek, które w okresie pokoju miały być wykorzystywane jako okręty szkoleniowe, natomiast w razie wojny mogłyby wykonywać zadania trałowe i eskortowe; 2 maja gabinet postanowił przeznaczyć na ten cel 170 tys. funtów szterlingów. 26 września zaakceptowano ofertę szkockiej stoczni Henry Robb Ltd. z Leith koło Edynburga, która wcześniej zbudowała podobne jednostki dla Royal Navy (były to trawlery uzbrojone typu Dog). Jednakże – z powodu jej obciążenia pracami na zlecenie brytyjskiej Admiralicji – stępki pod trójkę okrętów, klasyfikowanych jako korwety, położono z dużym opóźnieniem, bo dopiero 22 marca 1940 roku. Na początku kwietnia Nowozelandczycy postanowili nadać im nazwy ptaków żyjących w ich kraju, stąd określanie ich jako typ Bird lub Kiwi. Kolejne „poślizgi” w trakcie budowy sprawiły, że weszły one do służby w drugiej połowie 1941 roku: Moa (T 233) 12 sierpnia, Kiwi (T 102) 20 października, a Tui (T 234) 26 listopada. Pierwszy z nich dotarł na Nową Zelandię, a dokładniej do Auckland, 11 kwietnia następnego roku; w maju dołączył tam do niego drugi, zaś w sierpniu trzeci. Kolejno wchodziły wówczas w skład wspomnianej 25. Flotylli (numer był kolejnym w strukturze Royal Navy), grupującej jednostki, które miały operować poza wodami macierzystymi. Od sierpnia 1942 roku Moa bazował w Noumei (Nowa Kaledonia), pełniąc służbę patrolową; potem wykonywał to samo zadanie na Nowych Hebrydach, korzystając z bazy na wyspie Espiritu Santo. Trzy miesiące później jako ostatni z trójki „ptaków” na Nową Kaledonię dotarł Tui. 9 grudnia wspomniany Matai oraz nowe nabytki 25. Flotylli opuściły Noumeę, eskortując konwój płynący via Espiritu Santo na Guadalcanal. Od 19 grudnia nowozelandzkie okręty zaczęły patrolować wody w pobliżu Tulagi i przylądka Lunga Point na Guadalcanalu.
Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 4/2009
