Nowości obrony przeciwlotniczej. Rosja
Miroslav Gyűrösi
Nowości obrony przeciwlotniczej
cz . I - Rosja
Przed kilkoma tygodniami rok 2012 przeszedł do historii. W szeroko pojętej sferze wojskowości i techniki wojskowej nie był on przełomowy, aczkolwiek nie oznacza to bynajmniej, że nie działo się w nim nic interesującego. To stwierdzenie jest także aktualne w kontekście, tak istotnej i obserwowanej bacznie przez media, dziedzinie obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Nasz przegląd zaczynamy od nowości z Rosji, w kolejnych numerach dokończymy ten temat i omówimy prace realizowane w państwach postsowieckich i związane z modernizacją sprzętu OPL sowieckiej produkcji, a także to co działo się w sferze obrony przeciwlotniczej na Zachodzie.
Rzadko pojawiają się nowe kategorie, ewentualnie zmiany w klasyfikacji środków OPL, czasem znane rozwiązania przybierają znacznie bardziej zaawansowaną postać, ale koniec końców sama idea funkcjonowania systemu obrony przeciwlotniczej od dziesięcioleci się nie zmienia. Oczywiście, trwające nieustannie ulepszanie istniejących rozwiązań, opracowywanie i praktyczna implementacja nowych materiałów i technologii, dotąd przez nikogo nie powstrzymany wzrost zdolności obliczeniowych systemów komputerowych wykorzystywanych przy projektowaniu, ale i do sterowania systemami środków napadu powietrznego, w żadnym przypadku nie ułatwia pracy konstruktorom perspektywicznych systemów OPL. Nowe rozwiązania i technologie trafiają także do konstruktorów sensorów – stacji radiolokacyjnych, czy innych środków wykrywania oraz efektorów – kierowanych pocisków przeciwlotniczych i amunicji.
Prezentowane niżej informacje o nowościach w sferze obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej pochodzą przede wszystkim z informacji prasowych ośrodków badawczo-rozwojowych, producentów oraz użytkowników. Wiele nowych rozwiązań miało swe premiery podczas światowych salonów uzbrojenia i sprzętu wojskowego, ale także pokazów w jednostkach, czy defilad, znacznie mniej ma swe źródła z „przecieków”, które przeniknęły do Internetu (mam na myśli wiarygodne informacje, a nie hipotezy, domysły czy wręcz fantazje). Pominięto informacje o pracach polskiego przemysłu obronnego, które były na bieżąco prezentowane na łamach NTW. To samo dotyczy chińskich producentów i ośrodków badawczych, których najnowszym osiągnięciom został w NTW w roku 2012 r. poświęcony cykl artykułów. Stąd też teraz skoncentrujemy się przede wszystkim na tzw. obszarze postsowieckim, niektórych krajach Europy oraz Stanach Zjednoczonych.
Nowe środki bliskiego i krótkiego zasięgu z Rosji
Rosyjska obrona powietrzna w mediach niespecjalistycznych postrzegana jest przede wszystkim przez pryzmat nowych środków dużego i średniego zasięgu (S-400, S-500, Witjaz itp.). Bądźmy jednak realistami, wszystkie systemy tzw. górnego piętra, jeśli z ich pomocą chce się stworzyć efektywny parasol ochronny, a nie wyłącznie uzyskać efekt propagandowy, są obecnie horrendalnie kosztowne, z tego też powodu znajdują coraz mniej nabywców. Stąd też największy potencjał eksportowy mają systemy i zestawy bliskiego i krótkiego zasięgu. Federacja Rosyjska, jako jeden z krajów, który ma historycznie największe osiągnięcia w tematyce obrony przed zagrożeniami z powietrza, oczywiście nie zaniedbuje tej sfery, a faktycznie traktuje ją nawet priorytetowo. W 2012 r. mogliśmy zapoznać się z kilkoma propozycjami modernizacji istniejących systemów, ich skromniejszymi modyfikacjami, ale także z zupełnie nowymi rozwiązaniami.
Firma KBM (Konstruktorskoje Biuro Maszinostrojenija) z Kołomny, we współpracy z przedsiębiorstwem PZTM (Pietropawłowskij Zawod Tjażołowo Maszinostrojenija) z Kazachstanu, podczas wystawy KADEX-2012, która odbyła się w stolicy Kazachstanu, Astanie, po raz pierwszy zaprezentowały swój wariant modernizacji armaty przeciwlotniczej ZU-23-2, opracowany na zlecenie Sił Zbrojnych Republiki Kazachstanu. Ideą projektu jest minimalny zakres zmian i zarazem uzyskanie w jak największym zakresie nowych możliwości – zdolności do efektywnego działania o dowolnej porze doby oraz rozszerzenie strefy zwalczania celów. Inicjatywa projektu wyszła z dowództwa OPL Wojsk Lądowych SZ Republiki Kazachstanu. Demonstrator zmodernizowanej armaty, teraz już zestawu artyleryjsko-rakietowego, obaj partnerzy ukończyli w kwietniu 2012 r., jego wstępne badania miały zostać zrealizowane do końca czerwca tego samego roku, a próby wojskowe miano sfinalizować do końca roku. Uruchomienie seryjnej modernizacji, siłami PZTM, zaplanowano na rok 2013.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 02/2013