Nowości transportowych Airbusów

Michał Petrykowski

Nowości transportowych Airbusów

Na organizowany corocznie przez koncern Airbus przegląd najnowszych programów wojskowych przedstawiciele mediów z całego świata po raz kolejny zostali zaproszeni do Sewilli. Spotkania Trade Media Briefing są okazją do zaprezentowania postępów prac nad ofertą Airbus Defence and Space, w tym bezzałogowymi statkami powietrznymi i programem samolotu bojowego Eurofighter, ale największy nacisk został położony na projekty A400M i MRTT. Tym razem TMB zostało zorganizowane pod szyldem utworzonej w styczniu 2014 r. Airbus Defence and Space, która powstała w wyniku reorganizacji wewnątrz grupy i fuzji Airbus Military z Cassidian (wytwarzającej dotychczas systemy związane z obronnością i bezpieczeństwem) i Astrium (realizującej programy kosmiczne).

A400M
Miejsce spotkania nie zostało wybrane przypadkowo: w zakładach Airbus Defence and Space w Sewilli powstaje bowiem najważniejsza konstrukcja transportowa koncernu, czterosilnikowy samolot A400M. Bez cienia przesady można zaryzykować stwierdzenie, że 2014 r. jest jednym z najważniejszych w historii samolotu, na dobre rozpoczęła się bowiem produkcja seryjna i dostawy do użytkowników. Po oblocie A400M w grudniu 2009 r. i dość burzliwych problemach wieku dziecięcego, w sierpniu 2013 r. pierwsze transportowce tego typu trafiły do eksploatacji w lotnictwie wojskowym Francji, pięć miesięcy po certyfikacji samolotu przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).

Do połowy czerwca 2014 r. francuskie siły powietrzne dysponowały dwoma A400M (007 i 008, F-RBAA i F-RBAB). Pierwszy z dostarczonych egzemplarzy już pod koniec 2013 r. przeszedł swój „chrzest bojowy” – 29 grudnia został wykorzystany w operacji do Mali; przelot z bazy Orléans-Bricy do Bamako trwał około 6,5 h. Podczas lotu w ładowni samolotu znajdowały się 22 t wyposażenia, na pokładzie gościli również przedstawiciele mediów, którzy relacjonowali przebieg pierwszej „prawdziwej” misji A400M. Już 31 grudnia samolot z rejestracją F-RBAB wykonał kolejny lot do Afryki; co ciekawe, podczas drugiej operacji na pokładzie był obecny minister obrony Francji Jean- Yves Le Drian, który złożył wizytę oddziałom francuskim stacjonującym w Gao.

Jak podkreślał obecny na TMB szef prób w locie A400M Eric Isorce, wspomniane loty nie tylko potwierdziły pełną gotowość operacyjną transportowego Airbusa, ale były również wyrazem zaufania jakim użytkownik obdarzył nową konstrukcję realizując rejsy w tak trudne miejsca z cywilnymi obserwatorami na pokładzie. Francuskie lotnictwo miało również okazję sprawdzić samolot podczas kolejnych międzykontynentalnych misji – transportu śmigłowców do francuskiej Gujany oraz operacji do Ameryki Południowej.

Początek bieżącego roku, to kolejny ważny krok programu A400M: w kwietniu pierwszy transportowiec został dostarczony do odbiorcy spoza Europy; egzemplarz o numerze seryjnym 009 trafił do lotnictwa wojskowego Turcji. Wkrótce A400M zasilą również flotę Royal Air Force – na początku sierpnia rozpoczęły się próby kołowania egzemplarza 015, którego dostawa jest planowana na wrzesień, z kolei w listopadzie 018 trafi do Niemiec.

Warto dodać, że równolegle z dostawami pierwszych maszyn wciąż są prowadzone próby i testy mające na celu zwiększenie wachlarza zadań i funkcjonalności A400M. Samoloty z pierwszej serii dostosowane są do realizowania podstawowych zadań logistycznych (standard Initial Operational Clearance) – czyli do transportu ładunków i zadań ewakuacji medycznej.

Jeszcze w tym roku A400M mają zostać certyfikowane do standardu określanego jako Initial Tactical Capability (ITC) lub SOC1. Samolot będzie miał możliwość dokonywania zrzutów ładunków, desantowania skoczków, taktycznego rozładunku pojazdów oraz wykonywania operacji startów i lądowania z lotnisk nieutwardzonych i trawiastych. A400M dostosowane zostaną również do operowania z systemem polepszającym widzenie działającym w podczerwieni ze zobrazowaniem na wskaźniku przeziernym oraz z użyciem gogli noktowizyjnych (EVS – Enhanced Vision System/ NVG – Night Vision Goggles).

W ramach przygotowań do uzyskania statusu ITC, w lutym i marcu bieżącego roku A400M (004) został wykorzystany do pierwszych prób zrzutu ładunków z tylnej rampy ładunkowej (Ramp Aerial Delivery System/Wedge). Podczas 11 lotów z samolotu dokonano desantu 26 platform oraz zasobników o ciężarze od 255 do 4000 kg; ładunki o mniejszej masie (od 15 do 320 kg) desantowano dodatkowo z bocznych drzwi. Próby zostały wykonane w Fonsorbes we francuskich Pirenejach. W maju tego roku w Fonsorbes i Cazaux przeprowadzono z kolei próby zrzutów palet, w kwietniu dokonano ostatecznych prób desantu skoczków (z egzemplarza 006) – po raz pierwszy skoków z A400M dokonano jeszcze w listopadzie 2010 r. nad Tuluzą. W lipcu 2013 r., w Boscombe Down w Wielkiej Brytanii zostały zrealizowane próby taktycznego rozładunku pojazdów (006), natomiast pierwsze starty i lądowania z lotnisk trawiastych wykonano w Cottbus w 2012 r., a operacje z drogi startowej o nawierzchni żwirowej zostały wykonane w czerwcu 2013 r. w Ablitas i Saragossie (002). Testy operacji z powierzchni nieutwardzonych zostały zakończone w listopadzie 2013 r. Co ciekawe podczas 25 operacji startów i lądowań, w tym dobiegu z użyciem ciągu wstecznego do prędkości 40 kts i kołowania z użyciem ciągu wstecznego, nie zanotowano żadnego negatywnego wpływu na stan silników.

Pierwszy egzemplarz A400M który uzyska status SOC1, to samolot o numerze fabrycznym 015, przeznaczony dla Royal Air Force. Przygotowania do dostawy pierwszych transportowców dla RAF zbiegły się w czasie z otwarciem nowego centrum szkoleniowego A400M w Brize Norton – w maju tego roku oficjalnie zainaugurowano działalność ośrodka, który powstał w wyniku współpracy firm Airbus i Thales. W ciągu kilku miesięcy nowa placówka przejmie częściowo zadania związane ze szkoleniem załóg realizowane dotychczas w Sewilii. W brytyjskiej bazie znajduje się obecnie system do szkolenia wspomaganego komputerowo CBT (Computer Based Training) oraz CMOS (Cockpit Maintenance Operating System), zainstalowane zostaną m.in. dwa symulatory lotu A400M (FFS – Full Flight Simulator) oraz symulator kabiny ładunkowej. Obok brytyjskiego i hiszpańskiego centrum szkoleniowego załogi A400M przechodzą również trening we Francji w Orléans-Bricy.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 9/2014