Obiekt G-52. Ciężka artyleria w lotnictwie sowieckim

Dariusz Paduch

   Próby zainstalowania dział dużego kalibru na samolotach podejmowano niejednokrotnie na całym świecie, rzadko jednak sięgano po oręż kalibru większego niż 40 mm. Większość tych prac nie wychodziła poza stadium projektu (np. Junkers Ju-388 uzbrojony w dwa działka 50 mm), niektóre doczekały się prototypów (np. Mitsubishi Ki-109 uzbrojony w jedno działo 75 mm), a Ju-88 P1, uzbrojony armatę kal. 75 mm, był wyprodukowany w niewielkiej ilości i użyty bojowo.

   W ZSRR próbę taką podjęto w biurze konstrukcyjnym Grochowskiego. W 1934 roku pod  kadłubem czterosilnikowego bombowca TB-3 na kratownicowym łożu przy pomocy 10 sworzni, podwieszono armatę pułkową wz. 27 kalibru 76,2 mm i przeprowadzono próby strzelania zarówno na ziemi, jak i w powietrzu. Wyniki były nader obiecujące.

    Próby te trwały od 15 do 18 grudnia 1934 roku. Podczas pierwszych strzelań na ziemi, na miejscach załogi umieszczono psy, jednak gdy stwierdzono brak zagrożenia życia, w samolocie zajęli miejsce lotnicy. Kratownicowe łoże doskonale przenosiło energię odrzutu działa na węzły mocujące w kadłubie samolotu, nie powodując większych uszkodzeń. Stwierdzono jedynie, że na skutek działania gazów prochowych zerwaniu uległo kilka nitów mocujących poszycie i powstały niegroźne pęknięcia. Defekt ten szybko usunięto, wzmacniając poszycie  kadłuba samolotu w pobliżu wylotu lufy działa.

   17 grudnia 1934 roku wystrzelono z działa w czasie lotu na wysokości 500 m i przy prędkości lotu 150 km/h. Załogą w składzie: Chołbajew i Afanasjew (piloci), Szmidt (nawigator), Szamirow (artylerzysta), dowodził sam Grochowski, który często osobiście brał udział w testowaniu swoich konstrukcji. Po wylądowaniu nie znaleziono żadnych uszkodzeń samolotu, a w protokole z prób napisano: Eksperymentalne strzelanie z dział polowych kal. 76 mm z samolotu, jest możliwe.

Pełna wersja artykułu w magazynie TWH nr specjalny 4/2016