Operacja „Reindeer”

Krzysztof Kubiak

Cassinga to miasteczko położone w południowej Angoli na wysokości ok. 1300 m n.p.m., powstałe przy kopalni rudy żelaza w czasie, gdy sąsiadująca z portugalską Angolą Namibia nazywana była Niemiecką Afryką Południowo-Zachodnią. Nie dziwi zatem, że eksploatację rudy rozpoczęli pierwotnie inżynierowie z firmy Kruppa. W latach 1966–1967 Portugalczycy (firma Compania Mineira do Lobito, której współudziałowcem był Krupp oraz duńskie przedsiębiorstwo Højgaard & Schultz) wybudowali drugi terminal do załadunku rudy w Saco, ok. 12 km od portu Moçâmedes (obecnie Namibe), z którą Cassinga połączona była linią kolejową. Pozwoliło to zwiększyć wydobycie i eksport, co było tożsame, do 250000 ton rudy rocznie. Kopalnia pracowała jednak tylko do 1975 r. Uzyskanie niepodległości przez Angolę, wojna domowa, a także masowe wyjazdy białych specjalistów spowodowały przerwanie działalności górniczej. Według części publikacji eksodus rozpoczął się już wcześniej z powodu wyczerpania złóż. Obecne publikacje mówią jednak o planach wznowienia wydobycia, dlatego wydaje się, że mogło dojść nie tyle do wyczerpania zasobów, co do wyeksploatowania rudy dostępnej przy ówczesnym poziomie infrastruktury.

Pełna wersja artykułu w magazynie Poligon 1/2016