„Optyczne radary”

 

 

O ile początkowo optoelektroniczne systemy obserwacyjne traktowano jako urządzenia rezerwowe w odniesieniu do radarów, o tyle obecnie ich ranga znacznie wzrosła. Co więcej, na wielu jednostkach pływających i statkach powietrznych montuje się tylko systemy pracujące w podczerwieni (EO/IR) ze względu na to, że są tańsze, mniejsze, nie promieniują (a więc nie zdradzają pozycji) i pozwalają na identyfikację obserwowanego obiektu, eliminując możliwość ostrzelania własnej lub neutralnej jednostki. Ponadto natychmiastowe uzyskanie obrazu obserwowanego obiektu skraca czas potrzebny na podjęcie decyzji przez wyeliminowanie procesu kojarzenia danych z innych źródeł informacji, potrzebnego w przypadku radarów i sonarów. A przecież o zmniejszenie czasu reakcji obecnie najbardziej chodzi. Przyczyną zmiany w podejściu do szeroko pojętej „optyki” jest przede wszystkim obserwowany w ostatnich latach ogromny postęp techniczny, którego efektem była miniaturyzacja, uproszczenie, a co najważniejsze – zmniejszenie się ceny systemów optoelektronicznych. Pomimo tego widocznego na całym świecie „boomu”, w Marynarce Wojennej RP pierwszy z prawdziwego zdarzenia system EO/IR pojawił się dopiero wraz z wprowadzeniem do brzegowych jednostek przeciwlotniczych systemu kierowania ogniem artyleryjskim S-60 Blenda (nie mówimy tu o lotniczych systemach pokładowych). Jego głównym elementem jest pojazd dowodzenia wyposażony w głowicę optoelektroniczną ZGS-158 z kamerą TV, kamerą termowizyjną, dalmierzem laserowym i radiolokacyjnym urządzeniem zapytującym (interrogatorem). Okręty polskie były natomiast jeszcze do niedawna wyposażane tylko w kamery TV i to czarno–białe, z niewielkimi możliwościami regulacji obrazu. Takie proste systemy optyczne – kontroli, a nie kierowania strzelaniem – miały między innymi radary kierowania uzbrojeniem MR-123 Wympieł na małych okrętach  akietowych projektu 1241RE (Tarantul I). Prawdziwe urządzenia EO/IR pojawiły się na okrętach MW RP dopiero po modernizacji jednostek typu Orkan w ramach projektu Żeglarek. Okręty te zostały bowiem doposażone między innymi w systemy kierowania uzbrojeniem artyleryjskim Sting EO, które poza samym radarem posiadają głowicę optoelektroniczną, przymocowaną z lewej strony anteny radaru i obracającą się z nią w azymucie na tej samej podstawie. Nie jest to jednak typowy system obserwacyjny EO/IR, na który przyjdzie nam poczekać do czasu wprowadzenia do linii korwety Gawron.