Ostatnie działania lotnictwa francuskiego w misjach poza granicami kraju
Marek Łaz
Francja od wielu lat aktywnie uczestniczy w lokalnych konfliktach zbrojnych. Działania wojsk francuskich koncentrują się dziś na kontynencie afrykańskim i na Bliskim Wschodzie. Stopień ich zaangażowania w działania poza granicami kraju jest drugim w świecie, po zaangażowaniu Stanów Zjednoczonych. Wyraża się ono w działaniach bojowych w ramach kilku operacji militarnych, jak również w obecności wydzielonych jednostek w bazach poza granicami kraju.
Operacja „Chammal”
Rozpoczęta 9 sierpnia 2014 r. była początkowo operacją humanitarną, która jednak szybko (19 września) przekształciła się w operację militarną. Działania są skierowane przeciwko zbrojnym formacjom Państwa Islamskiego, ale w przeciwieństwie do lotnictwa amerykańskiego, które działa również nad terytorium Syrii francuskie działa wyłącznie nad terytorium irackim we współdziałaniu i za zgodą władz tego kraju. Pod koniec października 2014 r. w działaniach bojowych było zaangażowanych 9 wielozadaniowych samolotów myśliwskich Rafale, w tym 6 należących do stacjonującego w bazie BA104 Al Dhafra dywizjonu EC 3/30 „Lorraine”, dwa transportowe Transall z dywizjonów ET 2/64 „Anjou” i ET 1/64 „Béarn”, samolot tankowania powietrznego C-135FR z GRV 2/91 „Bretagne”, dozoru radiolokacyjnego E-3F SDCA oraz patrolowy ATL2 Atlantique.
W działaniach uczestniczy również nowy samolot transportowy francuskiego lotnictwa wojskowego A400M Atlas z dywizjonu ET 1/61 „Touraine”.
W listopadzie 2014 r. lotnictwo francuskie kontynuowało działania przeciwko jednostkom dżihadystów z Państwa Islamskiego. 14 listopada samoloty przeprowadziły trzy uderzenia w rejonie Kirkuku, pomiędzy Bagdadem i Mosulem. Tak jak wcześniej, Rafale wykonywały rozpoznanie z podwieszonymi bombami kierowanymi GBU-12. Przez cały czas piloci francuscy mieli stały kontakt z amerykańskim centrum koordynacji operacji powietrznych CAOC (Coordination Air Operation Center) znajdującym się na terytorium Kataru, w Al Udeid. W czasie nalotu zostały zniszczone dwa stanowiska dowodzenia. 15 listopada po trzech tygodniach działań do bazy we Francji powrócił samolot dozoru radiolokacyjnego E-3F SDCA. Pierwszy lot operacyjny maszyna wykonała 27 października. W czasie 9-godzinnych lotów spełniała ona funkcję samolotu dowodzenia i kierowania C2 (Command and Control) dla potrzeb statków powietrznych koalicji. Ogółem w czasie swojego zaangażowania w operacji „Chammal” samolot E-3F SDCA wykonał 9 misji bojowych. W nocy z 18 na 19 listopada około 4:30 dwa Rafale uzbrojone w bomby kierowane AASM zaatakowały cele w rejonie Kirkuku. Francuzi współdziałali z innymi maszynami koalicji. Z kolei 21 listopada samolot patrolowy uczestniczący od początku w operacji „Chammal” ATL2 Atlantique po raz pierwszy wykonał misję typu SCAR-C (Strike Coordination and Reconnaissance-Coordinator). Samolot miał na pokładzie wysuniętego kontrolera naprowadzania lotnictwa FAC(A) (Forward Air Controller, Airborne), który będąc szefem działań w zakresie izolacji lotniczej kierował dwoma zespołami wielozadaniowych samolotów myśliwskich F-16 – amerykańskim i duńskim. Jego działanie pozwalało na optymalizację możliwości samolotu bojowego i jego pilota w prowadzeniu działań typu dynamic targeting. W akcji prowadzonej przez ATL2 Atlantique współdziałały z nim samoloty koalicji jak i JTAC (Joint Terminal Attack Controller) z CAOC w Katarze w pełnym zakresie, tj. lokalizacji, identyfikacji i niszczeniu celów. Po pomyślnym zakończeniu misji poinformowano, że ATL2 Atlantique będzie odtąd standardowo wykonywał zadania tego typu na polecenie COAC.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 5/2015