Pistolet bocznego zapłonu w Polsce

Zbigniew Gwóźdź

Pistolet bocznego zapłonu

w Polsce

W okresie międzywojennym broni krótkiej bocznego zapłonu w kraju praktycznie nie wytwarzano. Natomiast potrzeby sportu strzeleckiego zaspakajano importem, głównie z Niemiec, Szwajcarii i USA. Dopiero pod sam koniec okresu międzywojennego, w 1939 roku, FB w Radomiu przygotowała prototypy dwóch typów broni bocznego zapłonu – pistoletu i rewolweru – stanowiące treningowe przeróbki istniejących regulaminowych wzorów broni policyjnej i wojskowej.

 

Początkowo używano jednostrzałowych pistoletów tarczowych, później pojawiły się pistolety samopowtarzalne dostosowane do nabojów .22 Short, .22 Long i .22 Long Rifle. W rozwoju tej broni prym wiodły wytwórnie amerykańskie, oferując różne modele pistoletów Colt Woodsman i Hi-Standard. Amerykańska firma Hi-Standard Manufacturing Company założona została w Connecticut w 1926 roku przez szwedzkiego imigranta i konstruktora broni-samouka, Gustava Swebiliusa, który dorobił się fortuny na przeróbce karabinu maszynowego Browninga M1895 (słynnej „kopaczki do kartofli” z tłokiem wahadłowym) na lotniczy karabin maszynowy Marlin M1918 (z normalnym tłokiem prostoliniowym). W 1932 roku Hi-Standard kupił fabrykę w Hartford i rozpoczął tam produkcję pistoletów samopowtarzalnych kalibru 5,6 mm. Broń ta wytwarzana w kilku wersjach cieszyła się dużym  uznaniem i powodzeniem wśród strzelców sportowych. Doceniając jej zalety w drugiej połowie lat 30. Zarząd Główny PZSS sprowadził dla zrzeszonych klubów sportowych kilka partii amerykańskich pistoletów Hi-Standard model B kalibru 5,6 mm, które rozprowadzano po cenach promocyjnych. Pomimo tych działań na rynku nadal brakowało taniej krótkiej broni małokalibrowej.

Pistolet Borkowskiego
W związku z tym poszukiwano innych rozwiązań. Jednym z nich był prezentowany na łamach „Sportu Strzeleckiego” (Nr 4 z 1937 roku) pomysł ppor. pil. Jana Borkowskiego dotyczący adaptacji pistoletu Parabellum wzór 1908 do strzelania nabojami .22 Short. Polegał on na zastąpieniu oryginalnej lufy kalibru 9 mm lufą kalibru 5,6 mm z przewodem ustawionym mimośrodowo względem iglicy i pazura wyciągu.