Polski transport lotniczy 2012
Jerzy Liwiński
Polski transport lotniczy 2012
W ubiegłym roku na pokładach polskich statków powietrznych przewieziono 7,5 mln pasażerów i 43 tys. ton ładunków. W stosunku do wyników roku poprzedniego przewozy pasażerskie zwiększyły się o 20%, a tonaż ładunków zmniejszył się o 1,5%. Wzrost przewozów pasażerskich o 1,3 mln zaistniał głównie za sprawą: działalności OLT Express (515 tys.), rozwoju EuroLOT i Enter Air oraz wejścia na rynek Bingo Airways i Travel Service Polska.
Realizacja działalności gospodarczej w zakresie przewozów pasażerów i ładunków jest unormowana ustawą z 3 lipca 2002 r. „Prawo lotnicze” oraz rozporządzeniami wykonawczymi Unii Europejskiej i ministra właściwego ds. transportu. Do wykonywania przewozów jest wymagane posiadanie Certyfikatu Operatora Lotniczego AOC (Air Operator Certificate), wydawanego w formie decyzji administracyjnej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC). Certyfikacji podlega wykonywanie operacji z wykorzystaniem: samolotów, śmigłowców, szybowców i balonów. Zakresy działalności przewozowej są zawarte w dołączonych do certyfikatu specyfikacjach operacyjnych, które informują o: dozwolonych operacjach, typach użytkowanych statków powietrznych, regionach żeglugi i innych zezwoleniach. Podstawowy proces certyfikacji składa się z pięciu kolejno następujących po sobie etapów: informacyjnego, złożenia wniosku, oceny, kontroli i wydania decyzji, który może trwać do kilku miesięcy i jest realizowany przez Inspektorów Departamentu Operacyjno-Lotniczego ULC. Z chwilą uzyskania certyfikatu działalność przewoźnika jest monitorowana m.in. pod względem spełniania wymagań: przepisów prawa i bezpieczeństwa eksploatacji statków powietrznych, a także działalności, która dla niego została określona w instrukcjach operacyjnych i innych dokumentach.
Do świadczenia zarobkowych przewozów lotniczych jest też konieczne posiadanie koncesji. Może ją uzyskać osoba fizyczna lub prawna, dla której przewóz lotniczy jest głównym przedmiotem działalności gospodarczej. Warunkiem jej uzyskania jest spełnienie i udokumentowanie wielu czynników, do których m.in. należą: prawne dysponowanie statkami powietrznymi, posiadanie zdolności finansowej oraz objęcie przedsiębiorstwa stosownymi ubezpieczeniami. Po otrzymaniu koncesji działalność przewoźnika podlega okresowemu sprawdzaniu pod względem ekonomiczno-finansowym. Jest ono wykonywane w oparciu o roczne sprawozdania, plany ekonomiczno-finansowe w zakresie przewidywanych wydatków (wynagrodzenie, koszt paliwa itp.) i przychodów (prognozy, taryfy i stawki przewozowe).
W połowie 2012 r. do wykonywania przewozów osób lub ładunków było uprawnionych 25 firm: PLL LOT, EuroLOT, Enter Air, OLT Express Poland, OLT Express Regional, Small Planet Airlines, Bingo Airways, Travel Service Polska, Exin, SprintAir, SprintAir Cargo, Sky Taxi, Blue Jet, Fly Jet, General Aviation, Ibex, AD Astra Executive Charter, ASA Heli-Water, Silvair, Aeroklub Warszawski, Sky Adventure, Hi Flyer, HiFly, Easy Air D. Malec i Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. W ciągu roku kilka z nich zawiesiło działalność (np. OLT Express), ale i podjęło ją kilku nowych (Heliseco, Aeroklub Poznański, Adriana Aviation, Helicopter.pl, Salt Aviation i PW Romi).
Generalnie rynek przewoźników lotniczych jest zdominowany przez małych operatorów, dysponujących kilkoma statkami powietrznymi. Największymi są Polskie Linie Lotnicze LOT (42 samoloty), EuroLOT (21), SprintAir (15), EnterAir (12) i Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (23). Tylko kilku przewoźników mogło wykonywać loty transkontynentalne (np. PLL LOT, OLT Expres Poland i Blue Jet), a kilku jedynie loty lokalne (ASA Heli-Water, Sky Adventure, Easy Air, HiFly i Hi Flyer).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2013