Polskie innowacyjne rozwiązania w zakresie jednostek i obiektów morskich, w tym bezzałogowych

LESZEK CWOJDZIŃSKI, MIROSŁAW GERIGK

Polskie innowacyjne rozwiązania w zakresie

jednostek i obiektów morskich, w tym bezzałogowych

Na przestrzeni kilku ostatnich lat na Politechnice Gdańskiej prowadzono badania nad koncepcją zastosowania innowacyjnych małych, wielozadaniowych okrętów, które mogłyby jednocześnie pełnić rolę platform dla autonomicznych pojazdów bezzałogowych.

W czasie badań zwrócono uwagę na fakt, że możliwości logistyczne i bojowe proponowanych platform mogą być znacznie większe, jeśli na ich pokładach bazować będą bezzałogowe systemy morskie (BSM) i lotnicze (BSL).

Połączenie możliwości innowacyjnych platform pływających i bezzałogowych systemów morskich oraz lotniczych (BSM, BSL), umożliwia stworzenie bardzo innowacyjnego i efektywnego, złożonego logistyczno- bojowego systemu morskiego. W czasie badań przeprowadzono oddzielnie symulację zastosowania wskazanego rozwiązania w marynarce wojennej i w morskich siłach specjalnych. W obu przypadkach uzyskano bardzo interesujące wyniki.

Należy podkreślić, że proponowane rozwiązania nie stanowią kontrpropozycji wobec realizowanych aktualnie w Polsce programów budowy okrętów nawodnych i podwodnych. Wręcz przeciwnie, zastosowanie zasygnalizowanych w tym artykule rozwiązań spowodowałoby znaczne wzmocnienie morskiego komponentu Sił Zbrojnych RP. Przyczyniłoby się także do zademonstrowania narodowego potencjału odstraszania na akwenach południowego Bałtyku, a także zwiększenia możliwości szybkiej dyslokacji komponentów narodowych sił marynarki wojennej i morskich sił specjalnych do zadań sojuszniczych w ramach NATO.

WYZWANIA ZWIĄZANE Z INNOWACYJNYMI JEDNOSTKAMI I OBIEKTAMI PŁYWAJĄCYMI
Konieczność projektowania i budowy alternatywnych jednostek oraz obiektów pływających z myślą o wzroście obronności państwa wymaga idei, a także jasno sprecyzowanego przeznaczenia takich jednostek i obiektów. Z tego powodu niezbędna jest ścisła współpraca instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa, przemysłu i nauki. Istotna jest też opinia użytkowników.

Powodzenie w realizacji proponowanego rozwiązania – innowacyjnej jednostki lub obiektu pływającego, zależy kolejno od następujących elementów: idei (przeznaczenia), nowatorskiego rozwiązania (na przykład technologicznego), zespołu ludzi zaangażowanych w realizację idei, od odpowiednich decyzji często obarczonych ryzykiem (różnej natury), od sposobu finansowania programu czy projektu i w końcu od realizacji badań oraz wdrożenia.

Realizacja wymaga przeprowadzenia pracochłonnych i kosztownych badań przemysłowych, projektowania, wdrożenia (budowy demonstratora technologii, czy prototypu) i wprowadzenia jednostki do eksploatacji. Wdrożenie wymaga potencjału wykonawczego, który istnieje w Polsce. Istnieją również jednostki naukowe, jednostki B+R i przemysł, które są zainteresowane badaniami, wdrożeniem i produkcją proponowanych rozwiązań. Po wdrożeniu powinna nastąpić faza eksploatacji. Równolegle należy przygotować się do produkcji na eksport, jeśli takie decyzje zapadną.

Prezentowane w artykule rozwiązania są innowacyjne, lecz ostateczna opinia o nich należy do osób i instytucji oceniających. Siłą przedstawionych propozycji może być wprowadzenie do uzbrojenia w Siłach Zbrojnych RP niespotykanych lub bardzo nowoczesnych rozwiązań, w tym całych jednostek i/lub obiektów pływających. Stanowią one niszę, która istnieje na rynku, jeśli chodzi o zastosowania w marynarce wojennej i morskich siłach specjalnych. Przed przystąpieniem do opracowania tych rozwiązań poddano analizie istniejące już na świecie.

W czasie powstawania opisanych poniżej koncepcji zwrócono szczególną uwagę na problemy związane z utrudnieniem wykrywalności jednostek i obiektów, ich osiągami oraz zachowaniem się i bezpieczeństwem. Szczegółowej analizy badawczej i projektowej wymagają takie zagadnienia jak:

• pływalność, stateczność, właściwości oporowo- -napędowe, właściwości manewrowe i morskie, dobór materiałów, konstrukcja i jej wytrzymałość, technologiczność konstrukcji i technologia jej wykonania;

a także podsystemy jak:

• podsystem napędowy, zasilania elektrycznego, sterowania, łączności, nawigacji, rozpoznania i uzbrojenia.

Innowacyjność rozwiązania daje prestiż, którego miarą są badania i wdrożenie. Wdrożenie przynosi produkt, który będzie eksploatowany w dziedzinie związanej z obronnością państwa. Pojawienie się innowacyjnego produktu może umożliwić eksport polskiej myśli technicznej i lokalnego know-how.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 11/2014