Polskie porty lotnicze 2012

Jerzy Liwiński

Polskie porty lotnicze 2012

W ubiegłym roku w krajowych portach lotniczych obsłużono 24,7 mln pasażerów, 89,4 tys. ton ładunków i zostało wykonanych 320 tys. operacji startów i lądowania. Na Lotnisku Chopina odprawiono 9,6 mln podróżnych i 62,5 tys. ton, a w portach regionalnych 15,1 mln i 26,9 tys. ton. Kontrolerzy ruchu lotniczego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej zabezpieczyli obsługę nawigacyjną 673 tys. operacji lotniczych, w tym 386 tys. przelotów tranzytowych.

Pod koniec ubiegłego roku na trzynastu lotniskach komunikacyjnych funkcjonowały porty lotnicze (PL). Państwowe Przedsiębiorstwo „Porty Lotnicze” (PPL) zarządza Lotniskiem Chopina w Warszawie i portem Zielona Góra-Babimost, natomiast pod zarządem spółek prawa handlowego działają PL: Kraków, Gdańsk, Katowice-Pyrzowice, Wrocław, Poznań, Bydgoszcz, Łódź, Rzeszów, Szczecin- Goleniów, Warszawa/Modlin i Lublin. Wymienione porty są objęte siecią regularnych i nieregularnych połączeń komunikacyjnych, w ruchu krajowym i międzynarodowym, wykonywanych przez statki powietrze różnych przewoźników. Ponadto, są obsługiwane loty pozakomunikacyjne samolotów i śmigłowców: sanitarnych, wojskowych, Straży Granicznej, Aeroklubu Polskiego i innych.

Zakres działalności portów obejmuje naziemną obsługę i zabezpieczenie materiałowo-techniczne przylatujących statków powietrznych. Za świadczenie tych usług na lotniskach komunikacyjnych pobiera się tzw. opłaty lotniskowe (m.in.: za lądowanie, pasażera, postój, hałas oraz dodatkowe usługi związane z odśnieżaniem i odladzaniem samolotu, usuwaniem zanieczyszczeń z nawierzchni, specjalną ochroną lub dodatkowym zabezpieczeniem lotniskowej straży pożarnej). Pobierane opłaty z jednej strony zapewniają przychody portu i są niezbędne do pokrycia kosztów utrzymania i prowadzenia inwestycji, a z drugiej strony stanowią istotny składnik ceny biletu i wpływają na wyniki finansowe linii lotniczej. W przypadku dużych portów opłaty związane z działalnością lotniczą stanowią około 70% przychodów, w których największy udział mają jednak opłaty za pasażera (40%) i lądowanie (20%). Ważnym elementem przychodów jest też działalność pozalotnicza, na którą składają się m.in. opłaty za: dzierżawę gruntów, biur i magazynów, działalność handlową, usługową i gastronomiczną, a także za korzystanie z parkingów, wynajem urządzeń i wyposażenia oraz reklam umieszczonych na terenie portu.

Na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obsługi naziemnej statków powietrznych i ich załóg (wykonywanej na rzecz przewoźników lotniczych) oraz zarządzania lotniskami jest wymagane posiadanie stosownych certyfikatów. W zakresie obsługi naziemnej istnieje dziesięć kategorii certyfikowanych usług, w tym m.in.: obsługa statków powietrznych, pasażerów, bagażu i ładunków oraz obsługa płytowa, operacyjna lotu i administracyjna załóg, także zaopatrywania statków powietrznych w paliwa i inne materiały techniczne, zaopatrzenia pokładowego (catering) i transport naziemny. Certyfikat agenta obsługi naziemnej AHAC (Airport Handling Agent Certificate) jest nadawany po zakończeniu złożonego procesu certyfikacji, który realizują inspektorzy Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Nadzór nad całością procesu certyfikacji lotnisk komunikacyjnych i obsługujących je poszczególnych agentów handlingowych sprawuje Prezes Urzędu pan Piotr Ołowski.

Porty 2012 w statystyce
W ubiegłym roku krajowe porty obsłużyły najwięcej w historii – 24,7 mln pasażerów. To o 2,8 mln więcej w porównaniu do 2011 r. Lotnisko Chopina odprawiło 9588 tys., a porty regionalne 15 127 tys. pasażerów. Spośród portów regionalnych najlepsze wyniki osiągnęły PL: Kraków (3439 tys. pasażerów), Gdańsk (2906 tys.), Katowice (2544 tys.), Wrocław (1996 tys.) i Poznań (1595 tys.). Najmniejszym portem jest Zielona Góra-Babimost, który obsłużył 12,7 tys. pasażerów i uruchomiony pod koniec roku Lublin (5,7 tys.). W przypadku ostatniego portu, to był dobry start z dużymi perspektywami rozwoju, gdyż najwięksi na rynku Ryanair i Wizz Air już zapowiedzieli uruchomienia kolejnych połączeń.

Rok 2012 był rekordowy dla większości portów, które zanotowały wzrosty ruchu. Średnia dynamika wzrostu liczby pasażerów wyniosła 13%, a pnajlepsze wyniki osiągnęły: wśród portów o ruchu powyżej miliona – Wrocław (20,5%), Gdańsk (17,9%)
i Kraków (14%), a o ruchu poniżej miliona – Szczecin (35,8%), Bydgoszcz (21,6%) i Łódź (18,9%). Jednak największą dynamikę wynoszącą 64% osiągnął port w Zielonej Górze, ale przy bardzo małym ruchu (12,7 tys. pasażerów).

W ruchu rozkładowym w lotach do/z Polski obsłużono ponad 21 mln pasażerów, a największa liczba osób podróżowała samolotami: PLL LOT/EuroLOT (5,5 mln), Ryanair (4,9 mln), Wizz Air (4,3 mln) i Lufthansa. Tych pięciu przewoźników obsłużyło około 75% wszystkich pasażerów ruchu rozkładowego, a połowa wykonywała podróż samolotami linii niskokosztowych. Najbardziej obłożonymi kierunkami były trasy z Warszawy do: Londynu, Frankfurtu i Brukseli.

W ruchu czarterowym obsłużono 3,5 mln pasażerów, z tego 1,1 mln podróżowało samolotami Enter Air. W czołówce największych przewoźników znaleźli się także: Travel Service, Small Planet Airways, PLL LOT, Bingo Airways i tunezyjski Nouvelair. Pasażerami byli głównie klienci biur turystycznych udający się na urlopy do znanych kurortów w Basenie Morza Śródziemnego i Egiptu. Na uwagę zasługuje fakt, że w ruchu czarterowym coraz bardziej aktywni są polscy przewoźnicy (60% udziału w rynku), kiedy to jeszcze kilka lat wcześniej ich udział był ograniczony (2010 r. – 29%, 2009 r. – 21%), Stało się to głównie za sprawą dynamicznego rozwoju Enter Air i wejścia na rynek Small Planet, Bingo i Travel Service Poland.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4/2013