Polskie porty lotnicze 2014
Jerzy Liwiński
W ubiegłym roku w polskich portach lotniczych obsłużono 27,2 mln pasażerów, 110 tys. ton ładunków i odbyło się 315 tys. operacji startów i lądowania. W stosunku do roku poprzedniego ruch pasażerski zwiększył się o 8,3%, a najdynamiczniej rozwijającymi się portami były Modlin, Gdańsk i Wrocław. Z Lotniska Chopina w Warszawie skorzystało 10,6 mln podróżnych, a z portów regionalnych 16,6 mln. Kontrolerzy ruchu lotniczego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej zabezpieczyli obsługę nawigacyjną 332 tys. przelotów w ruchu krajowym i międzynarodowym oraz 404 tys. tranzytów.
W ubiegłym roku działalność lotniczą prowadziło trzynaście portów lotniczych (PL), a trzy kolejne były w budowie lub przebudowie. Obsługę pasażerów i ładunków realizowały zarządzane przez Państwowe Przedsiębiorstwo „Porty Lotnicze”: Lotnisko Chopina w Warszawie i Zielona Góra-Babimost oraz będące pod zarządem spółek prawa handlowego PL: Kraków im. Jana Pawła II; Gdańsk im. Lecha Wałęsy; Katowice; Wrocław-Strachowice im. Mikołaja Kopernika; Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego; Rzeszów-Jasionka; Łódź im. Władysława Reymonta; Warszawa-Modlin; Bydgoszcz im. Ignacego Jana Paderewskiego; Szczecin-Goleniów im. NSZZ „Solidarność” i Lublin.
Wymienione porty objęte są siecią regularnych i nieregularnych (czarterowych) połączeń komunikacyjnych, w ruchu krajowym i międzynarodowym, a także obsługują loty pozakomunikacyjne samolotów i śmigłowców: sanitarnych, lotnictwa ogólnego, wojskowych, specjalnych i innych. Ich zakres działalności obejmuje: zabezpieczenie materiałowo-techniczne przylatujących statków powietrznych, naziemną obsługę pasażerów i ładunków, a także zabezpieczenie nawigacyjne statków powietrznych wykonujących operacje startu i lądowania. Za świadczenie tych usług pobiera się opłaty lotniskowe, natomiast za terminalowe służby żeglugi powietrznej i nadzór nad ruchem w polskiej przestrzeni kontrolowanej (FIR Warszawa) opłaty terminalowe i trasowe pobiera Polska Agencja Żeglugi Powietrznej. Stawki opłat lotniskowych i terminalowych są zatwierdzane przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, a trasowych przez Europejską Organizację do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej Eurocontrol. Dla portu lotniczego zasadnicze przychody generują przewozy pasażerskie, dzięki opłacie: za lądowanie, postojowej i pasażerskiej oraz różnym opłatom infrastrukturalnym (np. za korzystanie z tzw. rękawów). Pasażerowie przynoszą zyski korzystając również z usług oferowanych w terminalu (np. sklepy i gastronomia) oraz z miejsc parkingowych. Elementem przychodów portów jest też działalność pozalotnicza, na którą składają się opłaty za: dzierżawę gruntów, wynajem biur i magazynów, umieszczone reklamy i inne.
Na prowadzenie działalności gospodarczej na lotniskach użytku publicznego w zakresie obsługi naziemnej statków powietrznych, pasażerów i ładunku oraz załóg, wykonywanej na rzecz przewoźników lotniczych i innych, jest wymagane posiadanie certyfikatu agenta obsługi naziemnej AHAC (Airport Handling Agent Certificate). Obecnie jest certyfikowanych 11 kategorii świadczonych usług lotniskowych do których należą obsługa: pasażerów, bagażu, ładunków (towarów i poczty), statków powietrznych, płytowa, operacyjna lotu i administracyjna załóg oraz zaopatrywanie statków powietrznych w paliwa lotnicze, smary i inne materiały techniczne; catering i transport naziemny, a także ogólne usługi administracyjno-gospodarcze wykonywane w interesie użytkowników. Certyfikat jest wydawany w formie decyzji administracyjnej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego i jest to poprzedzone kilkuetapowym procesem certyfikacji. Pod koniec ubiegłego roku certyfikat AHAC posiadało 46 firm usługowych, a do największych należą m.in.: LS Airport Services, WAS Welcome Airport Services, BGS Baltic Ground Services PL, Excel Handling, LS Technics i PETROLOT.
Porty 2014 w statystyce
W ubiegłym roku polskie porty lotnicze obsłużyły najwięcej w historii – 27,2 mln pasażerów. W stosunku do poprzedniego ich liczba zwiększyła się o 2090 tys. (wzrost 8,3%). Rok upłynął pod znakiem wzrostów w dużych portach oraz stabilizacji i nieznacznych spadków w małych. Wśród największych trzycyfrowe przyrosty odnotował PL Modlin, dwucyfrowe Gdańsk, a gorsze statystyki miały PL: Łódź, Szczecin, Bydgoszcz i Babimost (przy ocenie Modlina należy jednak uwzględnić fakt, że port ten funkcjonował tylko przez trzy miesiące co ma związek z niską podstawą odniesienia). Lotnisko Chopina w Warszawie po raz drugi obsłużyło w ciągu roku ponad 10 mln pasażerów, a zmiana ruchu była niewielka i wyniosła -0,9%. Spośród portów regionalnych najlepsze wyniki osiągnęły PL: Kraków (3,8 mln pas.), Gdańsk (3,3 mln), Katowice i Wrocław. Największy roczny wzrost liczbowy odnotowały PL: Modlin (o 1359 tys. pas.), Gdańsk (o 418 tys.), Wrocław, Katowice i Poznań.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4/2015