Przed decydującą bitwą

 

Jeszcze do połowy roku 1943 r. Japończycy usiłowali utrzymać inicjatywę operacyjną, lecz powoli przechodziła ona na stronę przeciwnika. Nie mogąc kontynuować działań ofensywnych dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej wypracowało strategię zmierzającą do zachowania dotychczasowych zdobyczy na Pacyfiku i odparcia ewentualnych uderzeń przeciwnika. Zajęte terytorium podzielone zostało na cztery obszary: północno-wschodni (Kuryle), centralny (centralny Pacyfik), południowo-wschodni (Nowa Brytania - Nowa Gwinea), południowo-zachodni (Malaje - Indie Holenderskie). Ponadto istniał utworzony jeszcze przed grudniem 1941 r. obszar Chin, a terytorium samej Japonii podzielone było na morskie dystrykty. Na wymienionych obszarach siły powietrzne stanowiące integralną część marynarki wojennej zorganizowane były zarówno we Floty Powietrzne, którym podlegały jednolite związki lotnicze - Flotylle Powietrzne jak i morsko-lotnicze jednostki bazowe w skład których wchodziły obok lekkich jednostek nawodnych Bazowe Siły Powietrzne wyposażone głównie w samoloty patrolowe. Na początku marca 1944 r. na obszarze południowo wschodnim działała 11. Flota Powietrzna, której podlegała 26. Flotylla Powietrzna (151., 251. 253. Grupa Powietrzna). W Japonii stacjonowała 12. Flota Powietrzna składająca się z 27. Flotylli Powietrznej (252., 452., 752. i 801. Grupa Powietrzna) i 51. Flotylli Powietrznej (203., 502., 553. i 701. Grupa Powietrzna). W Indiach Holenderskich i na Malajach stacjonowała 13. Flota Powietrzna dysponująca dwoma Flotyllami Powietrznymi: 23. Flotylla Powietrzna (153., 381., 753. Grupa Powietrzna) i 28. Flotylla Powietrzna (331., 551., 705. i 851. Grupa Powietrzna). Na Centralnym Pacyfiku znajdowała się 14. Flota Powietrzna. W jej składzie znajdowały się: 22. Flotylla Powietrzna (202., 301., 503. 551. i 755. Grupa Powietrzna) i wycofana z działań nad Nową Brytanią 26. Flotylla Powietrzna (201., 501. i 751. Grupa Powietrzna). Na Centralnym Pacyfiku poza 14. Flotą Powietrzną, istniały jeszcze 4. Powietrzne Siły Bazowe, które dysponowały 902. Grupą Powietrzną wyposażoną w wielkie łodzie latające Kawanishi H8K2 Emilly uzupełnione starszymi H6K4 Mavis. Były one rozmieszczone na Wyspach Palau, na Marianach i w Truk1. Były to siły w miejscu, które w wypadku zagrożenia miały zostać poważnie wzmocnione. Dużą zaletą łodzi latających było to, iż były one wyposażone w radar przeszukiwania powierzchni morza typu H-6. Wymienione jednostki były przyporządkowane terytorialnie, lecz ich siła pozwalała prowadzić jedynie działania defensywne. Czynnikiem decydującym miał być odwód strategiczny, kierowany w zależności od potrzeb na wybrany odcinek działań. Utworzone siły miały umożliwić podjęcie działań zaczepnych, lub wyeliminowanie sił przeciwnika w przypadku zagrożenia inwazją. Skupione siły miały doprowadzić do stoczenia decydującej bitwy, w której zamierzano rozbić US Navy. W opracowanych założeniach siły inwazyjne miały zostać zgniecione połączonym uderzeniem sił powietrznych zarówno z baz lądowych jak i lotnictwa pokładowego. Celem uniknięcia utraty lotniskowców zakładano, że uderzenie lotnictwa pokładowego, zostanie wykonane z odległości przekraczającej skuteczną odpowiedź przeciwnika. Ułatwić to miał nie tylko większy zasięg japońskich samolotów niż ich amerykańskich odpowiedników, ale również oparcie działań o bazy lądowe. Po wykonaniu misji samoloty pokładowe miały wracać na macierzyste lotniskowce, lub przed powrotem otrzymać zaopatrzenie w bazach lądowych i wykonać kolejne uderzenie. Wypracowano także oryginalne rozwiązanie dotyczące zaopatrywania powracających z uderzenia samolotów pokładowych. W oparciu o kadłub trzeciego superpancernika typu Yamato postanowiono stworzyć lotniskowiec Shinano, który miał być pływającym lotniskiem etapowym. Na okręcie miała zostać zgromadzona duża ilość amunicji i paliwa lotniczego do zaopatrywania samolotów z innych lotniskowców. Shinano miał swym zaopatrzenie wspierać kilka lotniskowców typu Unryu, na których na etapie konstrukcyjnym ograniczono ilość zaopatrzenia lotniczego. Początkowo lotniskowiec Shinano nie miał posiadać własnej pokładowej jednostki lotniczej. Nieco później to ostatnie założenie zweryfikowano, decydując się na wprowadzenie skromnej grupy lotniczej składającej się z 18 myśliwców, mającej zapewnić osłonę przeciwlotniczą, a następnie skład grupy rozszerzono o samoloty uderzeniowe i rozpoznawcze (18 + 2 myśliwców A7M1, 18 + 2 bombowców nurkujących B7A1 i 6 + 1 samolotów rozpoznawczych C6N1). Taktyka działania zespołu lotniskowców składającego się z Shinano i kilku jednostek typu Unryu miała być następująca: w czasie decydującej bitwy powietrzno- morskiej z lotniskowców Unryu miały wystartować grupy powietrzne. Po wykonaniu zadania nie miały one jednak wracać na własny okręty, lecz odtwarzać gotowość bojową na Shinano. Macierzyste lotniskowce w tym czasie miały oddalić się z rejonu działań bojowych aby nie stać się obiektem ataku okrętów podwodnych i lotnictwa wroga. Ta taktyka pozwalała na ograniczenie niebezpieczeństwa zatopienia lotniskowców typu Unryu, które jak większość japońskich jednostek tej klasy były bardzo słabo opancerzone. Lotniskowiec Shinano, który miał znajdować się na wysuniętej pozycji został doskonale na kontratak lotnictwa przeciwnika przygotowany. Projektanci oceniali, że Shinano powinien przetrwać co najmniej dwadzieścia trafień torpedami, co przy zakładanej odporności opancerzonego pokładu lotniczego na 500 kg bomby dawało Shinano dużą szansę na przeżycie. Liczono się z utratą lotniskowca w decydującej bitwie, lecz przewidywany charakter starcia w pełni uzasadniał tego rodzaju ofiarę.

 

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO Numer Specjalny 5