Rejestr polskich statków powietrznych 2014

Jerzy Liwiński

Rejestr polskich statków powietrznych

2014

Na początku stycznia 2014 r. do prowadzonego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego rejestru było wpisanych 2341 statków powietrznych, a dalszych 719 do ewidencji. Wpisaniu do rejestru podlegają: samoloty, śmigłowce, szybowce, motoszybowce, sterowce i balony, a do ewidencji: samoloty ultralekkie, wiatrakowce, paralotnie, motolotnie i inne. Najpopularniejszymi samolotami są turystyczne Cessny 152 i 172 oraz An-2, a wśród śmigłowców Robinsony 44, Eurocopter EC-135 i PZL Mi-2. Jednocześnie w ubiegłym roku do rejestru wpisano 134 statki powietrzne, a wykreślono 124, natomiast do ewidencji 40, a wykreślono 7. Dokonując wpisu stwierdza się tożsamość danego egzemplarza, określa właściciela i użytkownika oraz ustanawia się jego polską przynależność państwową.

Rejestr cywilnych statków powietrznych prowadzi Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC). Realizacja zadań wynika z postanowień ustawy z 3 lipca 2002 r. Prawo Lotnicze (Rejestry statków powietrznych – rozdział 2, art. 34-42), a zasadniczym przepisem wykonawczym jest „Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 6 czerwca 2013 r. w sprawie rejestru cywilnych statków powietrznych oraz znaków i napisów na statkach powietrznych wpisanych do tego rejestru”. Reguluje ono szczegółowo zasady prowadzenia rejestru, tryb składania wniosków o wpis i zmianę danych rejestrowych, a także określa zasady dotyczące nanoszenia znaków rozpoznawczych na statkach powietrznych.

Do prowadzonego przez ULC rejestru wpisuje się wyłącznie statki powietrzne dla których jego Prezes wydał świadectwa zdatności do lotu lub uznał takie świadectwo, wydane przez właściwy organ obcego państwa. Wpisaniu do rejestru podlegają: samoloty, śmigłowce, szybowce, motoszybowce, sterowce i balony (z wyłączeniem bezzałogowych). Poprzez wpisanie do rejestru stwierdza się tożsamość danego egzemplarza, określa właściciela i użytkownika, a także ustanawia się jego polską przynależność państwową.

Podczas rejestracji sprzętu nadaje się znaki rozpoznawcze, składające się ze znaków przynależności państwowej oraz oddzielonych poziomą kreską znaków rejestracyjnych. Trzy litery otrzymują – samoloty, śmigłowce, sterowce i balony, a cztery cyfry – szybowce i motoszybowce. Znaki rozpoznawcze nanosi się na statkach powietrznych w sposób trwały i umożliwiający ich łatwą identyfikację. Ich wielkość jest zależna od typu sprzętu oraz miejsca nanoszenia. Potwierdzeniem wpisania jest wydanie przez Prezesa ULC „Świadectwa rejestracji”. Statek powietrzny ma zakładaną indywidualną teczkę, w której archiwizuje się zgromadzone dokumenty rejestracyjne i późniejsze z przebiegu eksploatacji oraz jest monitorowany pod względem sprawności technicznej.

Urząd Lotnictwa Cywilnego prowadzi też ewidencję samolotów ultralekkich (o masie do 495 kg), wiatrakowców, paralotni, motolotni i innych statków. Wpis jest dokonywany na podstawie pisemnego zgłoszenia i jest on potwierdzony wydaniem stosownego „Świadectwa ewidencji”. Statki mają nadawane znaki rozpoznawcze, składające się ze znaków przynależności państwowej i czteroliterowych znaków rejestracyjnych.

Ponadto, w rejestrze realizuje się czynności takie jak: wykreślanie statków powietrznych; zmiany wpisanych danych rejestrowych (np. osobowych i adresowych); wydawanie zaświadczeń o wykreśleniu lub o nie zarejestrowaniu; wydawanie wyciągów; wystawianie duplikatów świadectw rejestracji; nadawanie kodów transpondera radaru wtórnego Mode-S oraz prowadzenie ewidencji stałego pobytu polskich cywilnych statków powietrznych za granicą na okres powyżej 6 miesięcy oraz ewidencji stałego pobytu obcych cywilnych statków powietrznych w RP na okres powyżej 3 miesięcy.

Z upoważnienia Prezesa ULC czynności urzędowe związane z rejestrem statków realizuje Wydział Rejestru Cywilnych Statków Powietrznych, znajdujący się w strukturze organizacyjnej Departamentu Techniki Lotniczej ULC. Za realizowane czynności urzędowe pobierane są opłaty lotnicze.

Działalność rejestru w 2013 r.
W ubiegłym roku działalność rejestru statków powietrznych została zainaugurowana 7 stycznia wpisem samolotu linii lotniczej Small Planet typu Airbus A320 (SP-HAD), a tydzień później 14 stycznia do ewidencji wpisano paralotnię Icepeak 6.24 (SP-PAAG). Pierwszym wpisanym śmigłowcem był Black Hawk S-70i (SP-YVF, wpis 21.01.2012 r.), który został zarejestrowany w kategorii „Specjalny”.

W ciągu całego roku w Wydziale Rejestru wykonano około tysiąca różnych operacji: wpisów, wykreśleń i zmian własności sprzętu lotniczego. Do rejestru zostały wpisane 134 statki powietrzne (77 samolotów, 25 śmigłowców, 24 szybowce i 8 balonów), a 124 wykreślone (75 samolotów, 42 śmigłowce i 7 szybowców). Natomiast do ewidencji wpisano 40 statków (18 samolotów ultralekkich, 2 wiatrakowce, 16 motolotni, 2 motoparalotnie i 2 paralotnie), a 7 wykreślono (3 samoloty ultralekkie, 3 motolotnie i jeden wiatrakowiec).

Do rejestru samolotów zostały wpisane m.in.: Boeing 787 (3 szt.), Airbus A320 (3), Bombardier Q400 NextGen (3), Jak-52 (9) i Diamond DA20 (5). Wykreślono, m.in.: Boeing 737 (5), Boeing 767 (3), ATR-42 (5), ATR-72 (4), M-18 Dromader (6) i PZL-104 Wilga (5).

Do rejestru śmigłowców wpisano m.in: PZL W-3 Sokół (7), Robinson R-44 (3), Guimbal Cabri G2 (2) i Bell 407 (2), a wykreślono: m.in.: PZL W-3 Sokół (11), PZL Mi-2 (5), Eurocopter EC-120 (4), PZL Kania (4) i Robinson R-44 (3). Ponadto, na czas wykonywania prób fabrycznych i oblotu technicznego, do rejestru zostało wpisanych/wykreślonych kilka nowo zbudowanych w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu śmigłowców Sikorsky S-70i Black Hawk.

Do rejestru szybowców wpisano 24 szt. w tym m.in.: SZD-30 Pirat (4), SZD-9 bis Bocian 1E (3), SZD-55-1 Promyk (3), a wykreślono siedem, w tym: SZD-9 bis Bocian 1E, PW-2 Gapa i SZD-30 Pirat.

Do rejestru balonów wpisano 8 szt., głównie produkcji firmy Cameron, natomiast żadnego nie wykreślono.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 2/2014