Rejestr polskich statków powietrznych 2015
Jerzy Liwiński
Na początku stycznia 2015 r. do prowadzonego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego rejestru było wpisanych 2407 statków powietrznych, a dalszych 796 do ewidencji. Wpisaniu do rejestru podlegają: samoloty, śmigłowce, szybowce, motoszybowce, sterowce i balony, a do ewidencji: samoloty ultralekkie, wiatrakowce, paralotnie, motolotnie i inne. Najpopularniejszymi samolotami są turystyczne Cessny 152 i 172, a wśród śmigłowców Robinsony 44 i Eurocopter EC-135. W ubiegłym roku do rejestru wpisano 175 statków powietrznych, a wykreślono 109, natomiast do ewidencji 59, a wykreślono 14.
Rejestr polskich cywilnych statków powietrznych prowadzi Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC), a realizacja tych zadań wynika z postanowień ustawy z 3 lipca 2002 r. Prawo Lotnicze. Zasadniczym przepisem wykonawczym jest „Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 6 czerwca 2013 r. w sprawie rejestru cywilnych statków powietrznych oraz znaków i napisów na statkach powietrznych wpisanych do tego rejestru”, które szczegółowo reguluje m.in.: zasady prowadzenia rejestru, tryby składania wniosków i określa zasady nanoszenia znaków rozpoznawczych.
Do rejestru wpisuje się tylko statki powietrzne dla których Prezes ULC wydał świadectwo zdatności do lotu lub uznał takie świadectwo, wydane przez właściwy organ innego państwa. Podczas rejestracji sprzętu nadaje się znaki rozpoznawcze, składające się ze znaków przynależności państwowej (litery SP) oraz znaków rejestracyjnych, będących grupą liter lub cyfr. Trzy litery otrzymują – samoloty, śmigłowce, sterowce i balony, a cztery cyfry – szybowce i motoszybowce. Potwierdzeniem wpisania jest wydanie „Świadectwa rejestracji”. Dokonując wpisu do rejestru stwierdza się tożsamość danego egzemplarza, określa jego właściciela i użytkownika oraz ustanawia się jego polską przynależność państwową. Nadane znaki rozpoznawcze nanosi się na statkach powietrznych w sposób trwały i umożliwiający ich łatwą identyfikację. Statek powietrzny ma zakładaną swoją teczkę, w której archiwizuje się zgromadzone dokumenty rejestracyjne i późniejsze z przebiegu eksploatacji (np. świadectwa zdatności do lotu) oraz jest monitorowany pod względem sprawności technicznej.
Urząd Lotnictwa Cywilnego prowadzi też ewidencję samolotów ultralekkich (o masie do 495 kg), wiatrakowców, paralotni, motolotni i innych statków. Wpis jest dokonywany na podstawie pisemnego zgłoszenia i jest on potwierdzony wydaniem stosownego „Świadectwa ewidencji”. Statki mają nadawane znaki rozpoznawcze, składające się ze znaków przynależności państwowej i czteroliterowych znaków rejestracyjnych.
Ponadto, w rejestrze realizuje się następujące czynności: zmiany wcześniej wpisanych danych (osobowych, adresowych i ujawnienie użytkownika innego niż właściciel); wykreślanie statków powietrznych; wydawanie zaświadczeń o wykreśleniu lub o niezarejestrowaniu; wydawanie wyciągów; wystawianie duplikatów świadectw rejestracji; nadawanie kodów transpondera radaru wtórnego Mode-S oraz prowadzenie ewidencji stałego pobytu polskich cywilnych statków powietrznych za granicą na okres powyżej sześciu miesięcy i obcych statków powietrznych w RP powyżej trzech miesięcy.
Z upoważnienia Prezesa ULC czynności urzędowe związane z rejestrem statków realizuje Wydział Rejestru Cywilnych Statków Powietrznych, znajdujący się w strukturze organizacyjnej Departamentu Techniki Lotniczej. Za realizowane czynności urzędowe pobierane są opłaty lotnicze. Przykładowo za wpisanie statku do rejestru wraz z wydaniem świadectwa rejestracji wysokość ta odpowiednio wynosi, np.: balon – 53 zł, szybowiec – 74 zł, samolot kategorii specjalnej – 74 zł, śmigłowiec Eurocopter EC-135 – 315 zł, samolot regionalny SAAB 340 – 838 zł i samolot szerokokadłubowy Boeing 787 – 2093 zł.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 2/2015