Renown i Repulse

Nowy lord morski Admiralicji pozostał wierny swoim wcześniejszym przekonaniom o kluczowym znaczeniu prędkości, rozpoczynając „kampanię” na rzecz budowy kolejnych krążowników liniowych. Sugerował przy tym ukończenie jako krążowników liniowych dwóch jednostek, przy których prace zostały wcześniej wstrzymane. De facto wiązało się to jednak z budową okrętów wedle zupełnie nowego projektu, choć z wykorzystaniem maksymalnej ilości już zamówionych materiałów. Pierwszy lord Admiralicji, Winston Churchill (1874-1965), oponował początkowo przeciwko planom Fishera, domagającego się pozyskania trzech jednostek tej klasy, twierdząc że ich budowa może wpłynąć niekorzystnie na prace przy innych, ważniejszych okrętach. Sugerował również, że nawet jeśli zostaną rozpoczęte, to i tak nie da się ich wprowadzić do służby przed końcem wojny. Spotykało się to z kontrargumentami, według których jednostki miałyby powstać w rekordowo krótkim czasie. Dodatkowo zdaniem Fishera żaden z posiadanych lub budowanych okrętów głównych nie dysponował prędkością przewyższającą tę, jaką rozwijał niemiecki krążownik liniowy Lützow, należący do typu Derfflinger. Sukces brytyjskich krążowników liniowych odniesiony 8 grudnia 1914 r. pod Falklandami nad wschodnioazjatycką eskadrą krążowników wadm. Maximiliana Grafa von Spee, dostarczył Fisherowi argumentów na rzecz budowy kolejnych jednostek tej klasy. Ostatecznie Churchill uległ presji aprobując plan pozyskania dwóch takich okrętów, co oficjalnie zatwierdzono 28 grudnia 1914 r. Jeszcze nim do tego doszło Fisher zlecić miał DCN opracowanie projektu nowych jednostek. Pierwsze przymiarki do projektu nowych okrętów, określanych jako projekt Rhadamantus, datowane na 18 grudnia tr., zakładały:

• położenie głównego nacisku na prędkość – Fisher oczekiwał jednostek zdolnych do rozwinięcia 32 w. przy siłowni o mocy 105 000 SHP;
• uzbrojenie projektowanych krążowników liniowych w armaty kal. 381 mm (rozmieszczone w układzie 2 × II) oraz dodatkowo 20 armat kal. 102 mm przeznaczonych do zwalczania kontrtorpedowców, jak ówcześnie zwano niszczyciele;
• ukształtowanie opancerzenia na poziomie podobnym jak we wcześniejszych krążownikach liniowych typu Indefatigable;
• opalanie kotłów wyłącznie paliwem płynnym.

Zgodnie ze wstępnym projektem okręty miały cechować się wypornością normalną (zw. też konstrukcyjną) 18 750 ts, przy kadłubie o długości 192,15 m i szerokości 22,57-22,87 m oraz zanurzeniu od 7,93 do 8,23 m. Tym samym opancerzenie, zgodnie z filozofią adm. Fishera, poświęcono na rzecz jak największej prędkości maksymalnej. Wśród wymagań, według A. Ravena i J. Robertsa, miało pojawić się również żądanie zapewnienia okrętom małego zanurzenia. Ostatecznie ta koncepcja została zarzucona. Zdaniem M. P. Northcotta Rhadamantus określany był jednak w dokumentach jako „oceaniczny krążownik liniowy” i w żadnym wypadku nie był łączony z promowaną przez Fishera koncepcją operacji bałtyckiej.

19 grudnia 1914 r., miały zostać sporządzone pierwsze kalkulacje projektu, jednak jeszcze w tym samym dniu doszło do zmiany wymagań stawianych przez adm. Fishera. Zażądał on m.in. zwiększenia liczby armat artylerii głównej do 6 kal. 381 mm (3 × II) oraz instalacji 2 podwodnych wyrzutni torped kal. 533 mm. Dodatkowa, dwulufowa wieża artylerii głównej ustawiona miała zostać na dziobie, w superpozycji. Kalkulacje przewidywanych wymiarów, uzbrojenia i prędkości przy zachowaniu nowych wymagań przeprowadzono już 21 grudnia 1914 r. W wyniku wprowadzonych zmian zwiększone zostały wymiary (długość między pionami 228,75 m, szerokość 27,45 m) oraz wyporność normalna projektowanych jednostek do 25 750 ts. Wprowadzenie owych zmian wymagało również, dla zachowania projektowanej prędkości maksymalnej, zastosowania siłowni o większej mocy. Trzy dni później adm. Fisher dokonał przeglądu projektu. Wnioskował przy tym o wprowadzenie pewnych modyfikacji przed przedłożeniem go Radzie Admiralicji. Prezentacja ukończonego 26 grudnia 1914 r. modelu odbyła się 28 tm. Projekt spotkał się z akceptacją, zaś DCN16 otrzymał zadanie prowadzenia dalszych prac i przygotowania projektu szczegółowego. Jeszcze przed końcem miesiąca rozpoczęto rozmowy z przedstawicielami stoczni, które mogły podjąć się budowy okrętów. Te odziedziczyć miały nazwy po dwóch wspomnianych jednostkach typu Royal Sovereign, których budowę wcześniej wstrzymano.

Początkowo planowano wykorzystać kontrakty wcześniej przyznane na budowę Renowna i Repulse’a według projektu typu Royal Sovereign. Jednak jak się okazało, stocznia Palmers w Jarrow nie dysponowała pochylnią o wystarczającej długości. W związku z tym kontrakt na budowę „nowego” Repulse’a otrzymała ostatecznie stocznia John Brown & Co. w Clydebank. Zgodnie z wymaganiem Fishera okręty miały zostać ukończone w przeciągu 15 miesięcy. Warunek ten został zapisany w kontraktach. Wszystkie uzgodnienia odbywały się z nadzwyczajną jak na Admiralicję szybkością, wyprzedzającą zresztą kwestie proceduralne. Oficjalna decyzja Admiralicji w sprawie rozpoczęcia prac projektowych wydana została bowiem 30 grudnia 1914 r., zaś uzgodnienia dotyczące kontraktów zakończone zostały dopiero w marcu 1915, kiedy rozpoczęto już budowę nowych jednostek. W pierwszych dniach stycznia 1915 r., pod zwierzchnictwem DCN, dokonano oceny już zgromadzonych materiałów17 pod kątem wykorzystania ich przy budowie nowych jednostek, przy czym przydatne elementy zmagazynowane w stoczni Palmers przekazano do John Brown & Co., co wiązało się z koniecznością transportu, jako że Jarrow leżało nad rzeką Tyne, zaś Clydebank – nad Clyde.

Tymczasem w projekcie wprowadzano dalsze zmiany. I tak według stanu z 30 grudnia 1914 r. Renown miał cechować się wypornością normalną 26 000 ts, a jego wymiary miały kształtować się następująco: długość między pionami – 228,78 m; szerokość – 27,15 m; zanurzenie (dziób/rufa) – 7,62/7,93 m. Napęd okrętu stanowić miały dwa zespoły turbin parowych o łącznej mocy 112 000 SHP pracujące na cztery śruby i zasilane parą wytwarzaną przez kotły opalane paliwem płynnym. Projektowaną prędkość maksymalną utrzymano na poziomie 32 w. W toku prac konstrukcyjnych wzmocniono natomiast uzbrojenie do zwalczania kontrtorpedowców, które stanowić miało aż 25 dział kal. 102 mm. Pozostałe zaś miało składać się z 6 armat artylerii głównej kal. 381 mm, 4 działek salutacyjnych kal. 47 mm, 5 ckm-ów systemu Maxima kal. 7,7 mm oraz 2 podwodnych wyrzutni torped kal. 533 mm.

Stan wiedzy obu stoczni (tj. John Brown i Fairfield) na temat projektu był na tyle duży, że 25 stycznia były one w stanie rozpocząć budowy nowych jednostek. Wszystko to działo się niewiele ponad miesiąc od wszczęcia prac nad projektem, które zresztą wciąż trwały. Dokumentacja techniczna wraz z obliczeniami ukończona została 12 kwietnia 1915 r. Dziesięć dni później projekt został formalnie zatwierdzony przez Radę Admiralicji. Część z proponowanych jeszcze w marcu 1915 r. zmian, takich jak zwiększenie grubości wzdłużnych grodzi przeciwtorpedowych, ostatecznie odrzucono ze względu na przewidywany wpływ na wydłużenie czasu budowy okrętów. Zgodnie z przeprowadzonymi kalkulacjami, wedle projektu z kwietnia 1915 r., Renown i Repulse cechować miał się:

• długością całkowitą 242,17 m;
• długością między pionami 228,75 m;
• maksymalną szerokością kadłuba 27,45 m;
• zanurzeniem 7,63 m na dziobie i 7,93 m na rufie przy projektowanej wyporności normalnej 26 500 ts;
• wypornością pełną 30 100 ts.

Zmiany wprowadzone w związku z dążeniem do oszczędności masowych objęły m.in. zmniejszenie liczby armat kal. 102 mm z 25 do 17. Ostatecznie faktyczne parametry techniczne obu jednostek po ukończeniu różniły się nieco i zaprezentowano je w tabeli. Kadłuby obu krążowników liniowych miały podłużno-poprzeczny układ wiązań, a do ich wykonania wykorzystano stal HT. Połączenia wykonano tradycyjną techniką nitowania. W przypadku obu okrętów grodzie poprzeczne dzieliły kadłuby na 18 przedziałów wodoszczelnych. Na całej ich długości rozciągało się dno podwójne. Oba krążowniki liniowe nie zostały ostatecznie zbudowane w przewidzianym terminie 15 miesięcy. Mimo to czas niezbędny do ich ukończenia okazał się być faktycznie bardzo krótki, jak na tę klasę okrętów.