Repetierpistole M.7

Leszek Erenfeicht

PRA-PRA-GLOCK:

Repetierpistole M.7

Ten pistolet zjawiskowej wręcz urody, lecz do czarnej rozpaczy doprowadzający technologów, był prawdziwym wytworem naddunajskiej monarchii: pierwotny projekt Chorwata dopracował Czech za pieniądze Austriaka, który do produkcji prototypu wybrał wytwórnię na Węgrzech. Nie ich wina, że Austro-Węgry długo nim nie powojowały...

 

Pod koniec XIX wieku Austria była istnym wulkanem innowacji w dziedzinie broni krótkiej. Z roku na rok malał jednak wśród nich udział rewolwerów – kraj ten stał się kolebką współczesnego pistoletu, zrazu powtarzalnego, lecz wkrótce, pod wpływem powstania i gwałtownego rozwoju broni maszynowej, zautomatyzowano także pistolet. W tym wyścigu palmę pierwszeństwa wydarli austriackim konstruktorom Niemcy, którzy na przełomie wieków sprzedali najpierw włoskiej marynarce wojennej Mausera C/96 (1899, STRZAŁ 10/09), a w 1900 roku Szwaj - carom Parabellum (STRZAŁ 9/06). Austriacy nie załamali się jednak i w roku 1907 jako pierwsze europejskie mocarstwo, uzbroili w nowy wynalazek swoje wojska lądowe. Los pionierów nie jest prosty, a zaświadcza o tym historia powstania i rozwoju pistoletu M.7: 15 lat wytężonej pracy od pomysłu do przemysłu, pół szafy przejściowych modeli, prototypów, wielu konstruktorów, plik patentów, kilku - krotne wywracanie konstrukcji do góry nogami – a wszystko po to, by stworzyć pistolet, pozostający w uzbrojeniu krócej, niż trwało jego tworzenie, ledwie 9 lat...

1895: Theodorović
Na tle tuzów austriackiej szkoły konstruktorskiej, Mannlichera, Krnki, Salvatora, Dormusa, Rasta, człowiek który położył podwaliny pod późniejszy pistolet M.7 pozostał postacią mało znaną, wręcz anonimową. Wiedeński inżynier chorwackiego pochodzenia Wasa Theodorović był rzecznikiem patentowym Cesarskokrólewskiego Archiwum Przywilejów. Tu słowo o odmiennościach niemczyzny niemieckiej austriackiej: do roku 1897 wynalazki w monarchii habsburskiej chronione były nie patentami (niem. Patent), lecz „przywilejami” (Privileg). Różnica wynikała z odmiennego zna czenia słowa „patent” w austriackiej niemczyźnie: tam oznaczało to dekret cesarski – np. właśnie „patentem” z roku 1852 chroniono w Austrii prawa wynalazców. W roku 1897 Parlament przyjął nową ustawę o ochronie własności intelektualnej,na podstawie której c. i k. Archiwum Przywilejów (k.u.k. Privilegien-Archiv) przerodziło się w regularny c. i k. Urząd Patentowy (k.u.k. Patent Amt). Często spotykane w przemysłowej historii Małopolski „uprzywilejowane towarzystwa” produkcji tego czy owego – nie były więc spółkami nomenklaturowymi, a jedynie firmami założonymi w celu produkcji jakiegoś opatentowanego wynalazku. 4 listopada 1895 roku Wasa Theodorović uzyskał patent („przywilej”) nr 46/296 zatytułowany Selbstthätige Mehrladefeuerwaffe, czyli „samoczynna wielostrzałowa broń palna”. Przedmiotem patentu była konstrukcja pistoletu samopowtarzalnego działającego na zasadzie długiego od rzutu lufy z zamkiem ryglowanym przez obrót.