Rosyjskie nowości na MAKS-2021

Marcin Strembski

W dniach 20–25 lipca na lotnisku w Żukowskim pod Moskwą odbył się tradycyjny Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS-2021. W czasie imprezy zaprezentowano kilka intrygujących nowości rosyjskiego przemysłu, w tym jedną stanowiącą absolutną sensację. Premiera zupełnie nowego myśliwca ze stajni Suchoja zelektryzowała cały lotniczy świat, budząc zrozumiałe zaciekawienie, ale równocześnie pojawiło się wiele pytań o przyszłość tego projektu.

Suchoj LTS Checkmate

Pierwszego dnia salonu lotniczego nastąpiła oficjalna prezentacja pełnowymiarowego stanowiska do prób naziemnych nowego rosyjskiego myśliwca o nazwie Checkmate. Zwraca uwagę, że konstrukcja jest oficjalnie promowana wyłącznie pod angielską nazwą. Samolot został opracowany w latach 2018–2021 za własne środki biura Suchoja, w ramach wewnętrznego programu Lekkiego Samolotu Taktycznego (LTS, Legkij Takticzeskij Samoliet). Według opisu udostępnionego przez Zjednoczoną Kompanię Lotniczą (OAK) jest to jednosilnikowy myśliwiec piątej generacji, który nie ma jeszcze odpowiednika w Rosji. Łączy w sobie najnowsze innowacyjne rozwiązania i technologie, w tym elementy sztucznej inteligencji (wsparcie pilota w zakresie diagnostyki systemów oraz taktyki walki), a także sprawdzone rozwiązania, które wcześniej zastosowano w praktyce na Su-57. Myśliwiec ma mieć cechy obniżonej wykrywalności i bardzo dobre parametry lotne. W pracach nad projektem LTS Checkmate szeroko wykorzystywane są technologie komputerowe.

Ogólna konfiguracja LTS oparta jest na koncepcji nośnego kadłubopłata – silnie spłaszczony kadłub służy do wytwarzania siły nośnej i płynnie przechodzi w skrzydła o obrysie zbliżonym do przyciętej delty. Usterzenie motylkowe umieszczono na dwóch masywnych belkach-pylonach z wlotami powietrza (zapewne do chłodzenia awioniki), do których z kolei mocowane jest ruchome usterzenie płytowe. Podwozie klasyczne, trójpodporowe, z przednią golenią o zdwojonych kołach umieszczoną za centralnym wlotem.

Do napędu LTS przewidziano silnik izdielije 30, opracowany dla dwusilnikowego Su-57. Jest to silnik o ciągu nominalnym około 108 kN i maksymalnym 172 kN, który może być wyposażony w dyszę ze sterowanym wielokierunkowo wektorem ciągu. Z tym silnikiem LTS ma osiągać wysoką manewrowość oraz zdolność do lotu naddźwiękowego bez dopalacza (tzw. tryb supercruise). Chociaż izdielije 30 wciąż jest w fazie prób, planuje się wdrożenie go do produkcji w ciągu 2–3 lat. Nieregulowany wlot powietrza o silnie wysuniętej do przodu dolnej krawędzi umieszczono wokół dolnej części kadłuba, na wysokości kabiny pilota. Jeśli poważnie traktować deklaracje producenta o minimalizacji powierzchni skutecznego odbicia radiolokacyjnego, kanał dolotowy powinien zakręcać nieco w górę, omijając umieszczone na spodzie kadłuba komory uzbrojenia i jednocześnie chroniąc sprężarkę silnika przed eksponowaniem w widoku od przodu. Z kolei rozchylone usterzenie motylkowe chroni mocno cofniętą w kadłub dyszę silnika przed obserwacją z boku.

Samolot ma być wyposażony w radar klasy AESA, który pozwala atakować cele nawet w obecności silnych zakłóceń elektronicznych. Radiolokator nieustalonego typu, który siłą rzeczy miałby dość niewielką antenę główną, będzie uzupełniony o dodatkowe elementy nadawczo-odbiorcze w krawędziach natarcia i spływu skrzydeł. Urządzenie będzie miało możliwość śledzenia do 30 celów powietrznych z możliwością jednoczesnego ataku na sześć z nich. Kolejnym sensorem ma być system obserwacji w podczerwieni, który został umieszczony w tradycyjnym dla rosyjskich myśliwców miejscu, przed wiatrochronem. Jeszcze w trakcie trwania salonu MAKS-2021 Rostiech zawarł z rosyjską firmą Szwabe umowę na opracowanie dla LTS elektrooptycznego systemu celowniczego KOEPS-75, który będzie zlokalizowany w przeszklonej „piramidce” na spodzie kadłuba, tuż za golenią przedniego podwozia.

Ponadto planuje się zamontowanie łącza wymiany danych w celu umożliwienia działań sieciocentrycznych. Zabudowany ma być również zaawansowany kompleks walki radioelektronicznej.

Podane podczas prezentacji parametry techniczne mówią o rozwijaniu przez samolot prędkości do Mach = 1,8, maksymalnej masie startowej 18 ton, masie ładunku użytecznego wynoszącej 7400 kg, a zasięg lotu bez dodatkowych zbiorników paliwa ma sięgać około 2900 km, przy czym przewidziano opcję zamontowania składanej sondy do tankowania w locie. Uzbrojenie może być rozmieszczone w dwóch wewnętrznych komorach po bokach kadłuba, które przeznaczone są raczej tylko na lekkie pociski powietrze–powietrze. Cięższe uzbrojenie ma być zabierane do obszerniejszej komory w dolnej części kadłuba, pomiędzy komorami podwozia, gdzie przewidziano montaż trzech węzłów podwieszeń. Uzbrojenie będzie w dużej mierze zbieżne z pociskami przenoszonymi przez Su-57. Możliwe są zatem kombinacje rakiet powietrze–powietrze bliskiego zasięgu RWW-MD/K-74M i średniego zasięgu RWW-SD/R-77-1 oraz amunicji kierowanej do uderzeń na cele naziemne jak Ch-38MLE, Ch-58USzKE, KAB-250LG-E, K08BE, K29BE. Na płatowcu brak było śladów świadczących o zainstalowaniu działka, aczkolwiek wątpliwe jest, by Rosjanie zrezygnowali z tego elementu uzbrojenia.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 8/2021