Royal Air Force
Leszek A. Wieliczko
W kwietniu przyszłego roku brytyjskie Królewskie Siły Powietrzne będą obchodziły setną rocznicę utworzenia. Były pierwszymi w świecie siłami powietrznymi funkcjonującymi jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych. Wypracowana przez RAF taktyka i organizacja stały się wzorcami dla sił powietrznych wielu krajów. Mimo cięć budżetowych i redukcji stanu liczebnego od kilku lat trwa modernizacja posiadanych przez RAF samolotów i śmigłowców oraz dokonywane są zakupy nowego sprzętu, co czyni z nich jedne z najnowocześniejszych i najlepiej wyposażonych sił powietrznych w Europie i na świecie.
Królewskie Siły Powietrzne (Royal Air Force, RAF) zostały utworzone 1 kwietnia 1918 r. w wyniku połączenia Królewskiego Korpusu Lotniczego (Royal Flying Corps, RFC) i Królewskiej Morskiej Służby Lotniczej (Royal Naval Air Service, RNAS). Jako pierwsze na świecie siły powietrzne były niezależnym rodzajem sił zbrojnych – obok Armii Brytyjskiej (British Army, BA) i Królewskiej Marynarki Wojennej (Royal Navy, RN) – podlegającym specjalnie w tym celu utworzonemu Ministerstwu Lotnictwa (Air Ministry). W momencie utworzenia były też najliczniejszymi siłami powietrznymi świata – miały 290 tys. osób personelu i 23 tys. samolotów!
W swojej bogatej, blisko stuletniej historii RAF uczestniczył w niemal wszystkich operacjach, konfliktach i wojnach, w których brały udział brytyjskie siły zbrojne. Były to m.in. pierwsza i druga wojna światowa, most powietrzny do oblężonego przez Rosjan Berlina w 1948 r. (operacja Plainfire), wojna na Malajach w latach 1948–1960 (Firedog), interwencja zbrojna w Kenii w latach 1953–1956, inwazja na Egipt w 1956 r. (Musketeer), wojna o Falklandy w 1982 r. (Corporate), wojna w Zatoce Perskiej w 1991 r. (Granby), wojna w Kosowie w 1999 r. (Engadine), interwencja w Sierra Leone w 2000 r. (Palliser), wojna i misja stabilizacyjna w Afganistanie od 2001 r. (Fingal, Herrick, Veritas i Toral), wojna w Iraku w latach 2003–2011 (Resinate i Telic), interwencja w Libii w 2011 r. (Ellamy), działania nad Syrią i Irakiem w ramach międzynarodowej koalicji walczącej z tzw. państwem islamskim od 2014 r. (Shader), misje zabezpieczenia przestrzeni powietrznej krajów sojuszniczych (Air Policing) – Litwy, Łotwy i Estonii (Azotize) oraz Rumunii (Biloxi). RAF aktywnie uczestniczy także w międzynarodowych misjach stabilizacyjnych i humanitarnych, krajowych i zagranicznych operacjach likwidacji skutków katastrof i klęsk żywiołowych (najnowszym przykładem jest udział samolotów transportowych RAF w dostawie lekarstw, żywności, pojazdów i innego sprzętu na Karaiby po przejściu huraganu Irma oraz udział śmigłowców Puma w usuwaniu skutków huraganu) oraz krajowych i zagranicznych ćwiczeniach i manewrach.
Do głównych zadań RAF należą: obrona przestrzeni powietrznej kraju i brytyjskich terytoriów zamorskich; zwalczanie celów powietrznych, naziemnych i nawodnych; wsparcie z powietrza sił lądowych, morskich i specjalnych; transport ludzi i ładunków (w tym przewóz najważniejszych osób w państwie i siłach zbrojnych); wczesne wykrywanie i ostrzeganie; zwiad, obserwacja i rozpoznanie; szkolenie i edukacja personelu. Do realizacji tych zadań RAF dysponuje około 35 tys. osób personelu wojskowego (regularnego i rezerwowego) i pięcioma tysiącami osób personelu cywilnego, wspieranymi przez tysiące osób zatrudnionych w prywatnych firmach pracujących na zlecenie RAF, a także około 700 samolotami, śmigłowcami i bezpilotowymi statkami latającymi (bsl).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10-11/2017