Rumuńska broń pancerna 1916–1941

Zbigniew Lalak

Pierwszy oddział wyposażony w samochody pancerne został sformowany w lecie 1916 roku. Grupa Zmotoryzowana (Grupul de Automitaliere) składała się z dwóch sekcji samochodów pancernych, sekcji dowództwa i transportowej. Wyposażenie i sprzęt dostarczyli Francuzi, były to cztery samochody pancerne typu Renault i Peugeot uzbrojone w karabiny maszynowe Chauchat Mle 1915 kal. 8 mm, poza tym w tych sekcjach znajdowały się dwa samochody ciężarowe Renault, które służyły do transportu amunicji oraz paliwa. Sekcja dowodzenia dysponowała dwoma samochodami osobowymi typu Delaunay-Belleville (przed wojną ta francuska fabryka słynęła z produkcji luksusowych samochodów osobowych, w trakcie wojny produkowała już na potrzeby wojska, np. dla Brytyjczyków opracowano samochód pancerny). Dwa samochody ciężarowe znajdowały się również w sekcji transportowej.

Samochód pancerny Renault Mle 1915 został zaprojektowany w 1914 roku i jego zadaniem było niszczenie balonów obserwacyjnych. Masa całkowita wynosiła ok. 3 ton, załoga składała się z czterech ludzi: kierowcy, dowódcy, strzelca oraz ładowniczego. Przedział załogi był odkryty, boczne i przednie płyty miały grubość 6 mm, a płyty osłaniające silnik i tył 4 mm. Pojazd był uzbrojony w jeden karabin maszynowy St. Etienne Mle 1907 kal. 8 mm. Jednostką napędową był 4-cylindrowy silnik Renault WCP o mocy maksymalnej 35 KM. Prototyp samochodu został ukończony pod koniec 1914 roku, a już na początku następnego roku armia francuska zamówiła 15 egzemplarzy. Od samego początku problemem była słaba ochrona załogi. Przedział kierowcy osłaniał od góry krótki daszek, natomiast strzelec oraz ładowniczy (naboje dosyłane były do komory z 24-nabojowej sztywnej taśmy) chronieni byli wyłącznie przez przednią tarczę o grubości 6 mm. Pomimo tych wad postanowiono zamówić kolejnych 35 egzemplarzy (łącznie 50 sztuk). Wobec nadchodzących z frontu licznych informacji o problemach z ochroną postanowiono przebudować stanowisko strzeleckie. Zamontowano stożkową osłonę, taką jaką montowano w samochodach Peugeot Mle 1915 oraz nowe łoże przystosowane do montowania karabinu Hotchkiss lub działka kal. 37 mm. Tak zmodyfikowane samochody trafiły do armii rumuńskiej.

Drugim typem samochodu pancernego, który był używany w armii rumuńskiej był Peugeot Mle 1915. Pierwszy model tego pojazdu nosił nazwę Peugeot Modele 1914 AC (Autocannon) i był uzbrojony w krótkolufową armatę Schneider Mle 1897 kal. 37 mm. Zbudowano go na podwoziu samochodu Peugeot 18CV. Pojazdy pierwszej serii (AC-1) miały całkowicie otwarty przedział bojowy, a jedyną osłoną dla załogi była tarcza armaty. W kolejnym modelu (typ AC-2) wprowadzono stożkową osłonę działka, a dodatkowo boki przedziału kierowcy oraz osłona silnika zostały wykonane z płyt stalowych o grubości 5,5 mm. Załoga składała się z czterech osób. Całkowita produkcja tych wozów wyniosła 150 egzemplarzy. Kolejnym typem był pojazd Peugeot AM mod.E1 lub Peugeot Mle 1915, uzbrojony w karabin maszynowy Hotchkiss Mle 1914 kal. 6,5 mm (stąd nazwa AM – Automiltrailleuse), do budowy którego wykorzystano nowe podwozie i silnik 20CV. Samochody takie zaczęto budować na początku 1915 roku. Całkowita produkcja wyniosła 120 sztuk. Samochody tego typu znalazły się także na wyposażeniu Wojska Polskiego.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 2/2019